Başarısız devlet olgusunun terörizmle ilişkisi: Somali ve el Şebab örneği

Abstract

Terörün küresel bir nitelik kazandığı dönemde terörizmi tetikleyen ya da şiddetlenmesi noktasında uygun ortam hazırlayan koşulların belirlenmesi sürdürülebilir bir barış ortamının sağlanması için hayati önem taşımaktadır. Ulus devlet modelinin kusurlu bir versiyonu olarak tanımlanan başarısız devletler terörist grupların yuvalanabilecekleri güvenliksiz alanlar ile kriz bölgelerini oluşturmaktadır. Dünya barışını en çok tehdit eden unsur devletler arasındaki silahlanma yarışından ziyade terörün önlenemez yükselişi ve başarısız devlet olgusunun yıkıcı etkilerinin yayılmasıdır. Kabile toplum yapısının hakim olduğu Somali'de 1991 yılından itibaren merkezi otorite ülke genelinde zayıflamıştır. Sömürge mirasından modern devlete geçiş aşamasında başarısızlığa uğrayan ülke iç savaş, açlık, terör gibi kavramlarla özdeşleşmiştir. Somali'de devlet mekanizmasının kusurlu olması, nüfusun geniş kesiminin siyasi ve ekonomik haklarından mahrum olması ya da havaalanları ve sınırların denetlenememesi gibi durumlar terörist grupların ülke topraklarını operasyonel bir üs olarak kullanması için elverişli koşullar yaratmıştır. Somali'de terörle etkili mücadele ve istihbarat stratejisi geliştirilememesi birey güvenliğini doğrudan tehdit etmektedir. Bu çalışma, küreselleşen dünyada giderek daha kompleks bir yapıya dönüşen terör örgütleri için güvenli birer sığınak haline gelebilecek başarısız devlet olgusunu değer-bağımlı insani güvenlik kavramı çerçevesinde analiz etmektedir. Yirmi yıldan uzun bir süredir güçsüz devlet yapılanmasının görüldüğü, şiddet ve kaos ortamının hakim olduğu Somali'nin devlet başarısızlığına etki eden siyasal, sosyal ve ekonomik faktörler incelenmiştir. Somali'de birey güvenliğine doğrudan tehdit teşkil eden El Şebab terör örgütünün ortaya çıkmasına ve yayılmasına etki eden toplumsal dinamikler doğrultusunda örgütün ideolojisi, propaganda yöntemleri ve gerçekleştirdiği eylemler analiz edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Başarısız Devlet, İnsani Güvenlik, Somali, Terörizm, El Şebab

Determining the conditions that trigger the terrorism or create an appropriate environment for the aggravation of terrorism in the period when terrorism gains a global character is of vital importance for ensuring a sustainable peace environment. Failed states, defined as a flawed version of the nation-state model, constitute unsafe areas and crisis zones where terrorist groups can nest. The most threatening factor in world peace is the inevitable rise of terrorism and the spread of the destructive effects of the failed state rather than the arms race between states. In Somalia, where the tribal community structure is dominant, the central authority has weakened throughout the country since 1991. The country, which failed in the transition from colonial heritage to the modern state, has become synonymous with concepts such as civil war, hunger and terror. In Somalia, the state mechanism is flawed, the large part of the population is deprived of political and economic rights, or the lack of control of airports and borders created conditions for terrorist groups to use the territory of the country as an operational base. The failure to develop an effective anti-terrorism and intelligence strategy in Somalia directly threatens individual security. This study analyzes the phenomenon of failed state, which can become a safe haven for terrorist organizations that have become increasingly complex in the globalizing world,within the framework of the concept of value-dependent human security. The political, social and economic factors affecting the state failure of Somalia, where the weak state structure has been observed for more than twenty years, and the environment of violence and chaos have been examined. The ideology of the organization and its actions are analyzed in line with the social dynamics that affect the emergence and spread of the al-Shabab terrorist organization, which poses a direct threat to the security of individuals in Somalia.Key Words: Failed State, Human Security, Somalia, Terrorism, Al Shabaab