Kamu kaynaklarının kullanımında ihale sisteminin rolü: 4734 sayılı Kamu İhale Kanununu iyileştirmeye yönelik öneriler

Abstract

Kamunun ihtiyaçlarının karşılanmasında kamu kaynaklarının kullanılması bir zorunluluktur. Kamu kesimi ihtiyaçların karşılanması görevini kendisine bütçe ile verilen yetkiler dahilinde harcamalar yaparak gerçekleştirmektedir. Kamu kesimi tarafından yapılan harcamaların kendisi tarafından üretilmeyen mal, hizmet ve iş olarak özel kesimden karşılanmasında kullanılması ise kamu alımları olarak ifade edilmektedir. Kamu alımlarının gerçekleştirilmesinde ise rekabeti artırıcı etkisiyle kısıtlı kaynakların kullanımında etkinliği ve verimliliği sağlayan ihale yöntemi ön plana çıkmaktadır. Kamu alımlarının küresel ve ulusal ekonomileri etkileyen boyutları ulusal, uluslararası ve uluslar üstü yapılar tarafından üzerinde normlar geliştirilen bir alan haline gelmesine neden olmuştur. Bu kapsamda ulusal düzenlemeler uluslararası ve uluslar üstü normlarla bütünleştirilmeye ve kamu alımları disiplin altına alınmaya çalışılmaktadır.Bu çerçevede kamu alımlarında kullanılan ihale sistemimizin ana kaynağı olan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu gelişen Türkiye'nin ihtiyaçlarına cevap vermek ve uluslararası düzenlemelere adapte olmak adına 2003 yılında yürürlüğe girmiştir. Geçen on altı yılda 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda yapılan değişiklikler maalesef Kanunun ortaya koyduğu temel ilkeleri zedelemiş ve kapsamını daraltmıştır. Bu kapsamda yapılan çalışmanın birinci bölümünde kamu kaynağı kavramı ve kullanımı kurumsal açıdan ele alınmıştır. İkinci bölümde kamu kaynaklarının kullanımında ihale yöntemi kuramsal açıdan incelendikten sonra kamu alımları alanında uluslararası/uluslar üstü düzenlemeler ve Türkiye'nin ulusal ihale kanunları incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise 4734 sayılı Kanunun kullanımını temel ilkeleri ve kapsamı açısından daha etkin ve verimli kılacağı değerlendirilen hususlarında yapılacak somut değişiklik önerilerinde bulunulmuştur.

It is a necessity to use public resources in meeting the needs of public. Public sector fulfills the task of meeting the public needs by spending the authority granted to it with budget. Public procurement refers to the public expenditures made by the public sector to meet the public needs such as goods, services and works which are not produced by public sector itself. Tendering methods, which provides effectiveness and efficiency in using limited public resources with effect of competition, come to the forefront in public procurement. The sizes of public procurement, affecting global and national economies, have become a field that the norms are developed by national, international and supranational structures. In this context, public procurement are tried to be disciplined with the integration of national regulations to international and supranational norms.Public Procurement Law No:4734, the main source of our tendering system used in public procurement, entered into force in 2003 to adapt to international regulations and to respond to Turkey's demands as a developing country. The amendments made to the Public Procurement Law No: 4734 in the last 16 years have unfortunately damaged the basic principles laid down by the Law and reduced it's scope. Within this framework, the concept and use of public resources are discussed from an institutional perspective in the first part of the study. In the second part of the study, firstly the theoretical aspects of the tenders in using public resources are discussed and then Turkey's national procurement laws and international and supranational regulations in the field of public procurement were examined. In the third part, it is proposed concrete amendments that will provide the using of Public Procurement Law No:4734 more effective and more efficient from the point of it's basic principles and scope.