UMS/UFRS`lere göre gelirin muhasebeleştirilmesinde yeni yaklaşımlar: Bıst 100 şirketlerinde uygulanması

Abstract

İşletmelerin muhasebe uygulamalarına baktığımızda hasılat, anlam veya tanım itibariyle farklılıklar göstermektedir. Bu farklılıkların ortadan kaldırılması, hasılatın net ve tek bir tanımı olması gerekmektedir. Sürekli gelişmekte olan dünya ekonomisinin dinamikleri olan finansal bilgi kullanıcıları, muhasebenin en önemli özelliği olağan dönemsellik ilkesine net bir cevap alabilme, uluslararası düzeyde şeffaf, anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir finansal bilgilere ihtiyaç duymaktadırlar. Bu ihtiyaçların giderilmesi açısından, tek bir dili konuşan, aynı standartları uygulayan muhasebe sistemlerinin hazırlanması kaçınılmaz olmuştur. Bu bağlamda daha önce hazırlanmış olan UMS 18 (Hâsılat Standardı) ve UMS 11 (İnşaat Sözleşmeleri)'nin yetersiz kalması yeni bir çalışmayı zorunlu kılmıştır. 2010 yılında çalışılmaya başlanılan, 28 Mayıs 2014 yılında yayımlanan ve 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren yıllık raporlama dönemlerinde uygulamaya giren UFRS 15 (Müşterilerle Yapılan Sözleşmelerden Doğan Hasılat Standardı), UMS 11 (İnşaat Sözleşmeleri) ve UMS 18 (Hasılat Standardı)'nın yerini almıştır. Bu çalışmada UFRS 15'te yer alan hasılatın muhasebeleştirilmesine yönelik temel gerekliliklere yer verilmiş ve uygulamanın BIST 100 şirketleri için temsil ettiği zorluklar vurgulanmıştır.

Businesses' accounting practices differ in terms of revenue, meaning or definition. Removing of these differences, revenue's being clear and having only one definition is needed. Users of financial information, the dynamics of the ever-evolving world economy, need the financial information which is an ability to get a clear answer to the usual periodicity, transparent in an international level, understandable and comparable. In terms of eliminating these needs, the preparation of accounting systems that speak the same language and apply the same standards has become inevitable. In this context, the insufficiency of IAS 18 (Revenue Standard) and IAS 11 (Construction Contracts), which had been previously prepared, necessitated a new study. IFRS 15 (Revenue Standard from Contracts Made with Customers), was started to be worked on in 2010 and started to be implemented on 28 May 2014 and to be implemented in annual reporting periods starting from 1 January 2017 will replace IAS 11 (Construction Contracts) and IAS 18 (Revenue Standard). In this study, the basic requirements for the recognition of the income in IFRS 15 are included and the challenges that the implementation represents for the BIST 100 companies are emphasized.