Alemdar ve Tasvir-i Efkâr Gazetelerinin başmuharrirlerinin gözünden mütareke dönemi (30 ekim 1918-16 mart 1920)

Abstract

Bu çalışma esas olarak, tam bir asır öncesinde iki köşe yazarının kendi gazetelerinde günlük olarak yazdıkları makalelere dayanmaktadır. Gazetelerin isimleri, Alemdar ve Tasvir-i Efkâr'dır. İki gazetenin kuruluşu daha önceki tarihlere rastlamaktadır. Bu çalışmada temel alınan tarih aralığı Tasvir-i Efkâr için 30 Ekim 1918-16 Mart 1920; Alemdar için ise 15 Aralık 1918-16 Mart 1920'dir.Söz konusu tarih aralığında Tasvir-i Efkâr'ın köşe yazarı gazeteci bir aileden gelen Velid Ebüzziya; Alemdar'ın köşe yazarı ise Refi' Cevad'dır. Çalışma, I. Dünya Savaşı'nın hemen sonrasını ele aldığı için yakın geçmişteki olaylar onların görüş alanının tam içindedir. Dolayısıyla hem günlük meseleler hem de devam eden problemlerin kaynağı olarak gördükleri acı geçmiş onların köşelerinde birarada yer almıştır. Mondros Mütarekesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun yenik çıktığı bir savaşın sonucunda imzalanmıştır. I. Dünya savaşında Osmanlı devleti siyasî, sosyal, ekonomik ve daha birçok açıdan tarihindeki en zor günleri tecrübe etmiştir. Doğal olarak bütün sıkıntılar mütarekenin imzası ile de son bulmamıştır. Bunların yanına bir de belki en önemlisi olan memleketin geleceğiyle ilgili kaygılar eklenmiştir. Bütün olumsuzluklara rağmen elde kalan yerlerde bir gelecek umudu büsbütün yok olmuş değildir. Yazarlar bu karmaşık ruh hâlini neredeyse her günkü yazılarında fazlasıyla yansıtmışlardır.İzmir'in işgalinden sonra ülkenin geleceğiyle ilgili son derece farklı bir döneme girilmiştir. Yunan işgali, özellikle Anadolu'da milli uyanışı tetiklemiştir. O her zaman milleti ön plana çıkarsa da, bu hareketin lideri Mustafa Kemal Paşa olmuştur. Adı geçen iki yazar en çok bu mesele üzerinde birbiri ile karşı karşıya gelmişlerdir. İşte bu çalışma, yukarıdaki meselelerle ilgili Refi' Cevad ve Velid Ebüzziya'nın görüşlerini ortaya koyma çabasının bir ürünüdür.

This paper is mainly based on the articles written by two columnists in their newspapers a full century ago, which were in the name of Alemdar and Tasvir-i Efkâr. These had been already founded. The time period of study is from 30 October 1918 to 16 March 1920 for the Tasvir-i Efkâr and from 15 December 1918 to 16 March 1920 for the Alemdar. In those time intervals, the columnists were Velid Ebuzziya in the Tasvir-i Efkâr, who comes from a journalist family, and Refi' Cevad in the Alemdar. Since this research deals with the immediate post World War One period, the recent events were just within their sight. Thus, the painful history that they experienced as a cause of both daily issues and ongoing problems took place in their columns together. The Armstice of Mudros was signed following a war from which the Ottoman Empire had been defeated. In the First World War, the Ottomans experienced the hardest times in their history politically, socially, economically, and so on. All tribulations, of course, did not end with the signature of the agreement. The concerns for the future of country, maybe the most important, were attached to them. Despite all these downsides, a hope for future was not completely destroyed in the remaining parts. This complicated mood was reflected in the authors' writings almost every day. With the Izmir's occupation, the extremely different period was started to live in relation to the country's fate. The Greek invasion triggered the national revival in Anatolia, in particular. The leader of this movement would become Mustafa Kemal Pasha, whereas he always pointed to the nation's success. Those two authors opposed each other mostly for this issue. The present study is a product of trying to reveal the views of Refi' Cevad and Velid Ebuzziya regarding the above-mentioned issues.