Kaynak dilişlerinin ultrasonik muayene ile incelenmesi

Abstract

V ÖZET Kaynak hataları teknik ve ekonomik açıdan büyük problemler getirmektedir. Kaynaklı birleştirmelerde, gerek kaynak dikişinde gerekse dikiş ile esas malzeme arasındaki geçiş bölgesinde meydana gelebilecek iç ve dış hatalar, konstrüksiyonun mekanik özelliklerini ve bilhassa dinamik yükleme durumunda yorulma mukavemetini düşürmektedir. Emniyetli bir birleştirme elde etmek ve ortaya çıkabilecek bir hasan önlemek için bu hataların kontrol altında tutulması zorunludur. Elemanın çalışma yerine bağımlı olarak gerektiğinde tahribatsız malzeme muayene yöntemlerine başvurularak bu hatalar belirli sınırlar içinde tutulmalıdır. Burada amaç istenilen yorulma mukavemeti değerlerine ulaşabilmek için belirli bir kaynak kalitesini sağlamaktır. Endüstriyel alanda geniş bir uygulama alanına sahip olan kaynaklı imalatlarda, yapılan kaynak dikişlerinin kalitesinin kontrolunda ultrasonik muayene yaygın olarak kullanılan yöntemlerden biridir. Mevcut hataları belirleyebilmek için gerek ultrasonik muayene yönteminin gerekse kaynak dikişlerinin özelliklerine göre farklı tekniklerin kullanılması gerekmektedir. Ayrıca kaynaklı konstrüksiyonlann, ultrasonik muayeneye uygun bir şekilde yapılması önemlidir. Ultrasonik muayene sonucunda elde edilen bulguların sağlıklı bir şekilde değerlendirilebilmesi için kullanılan ultrasonik cihazların hassasiyetleri yüksek olmalı ve kalibrasyonları doğru olarak yapılmalıdır. Örnek olarak hazırlanan farklı kaynak dikişlerinin, yukarıda belirtilen ultrasonik muayene teknikleri uygulanarak, iki ayrı ultrasonik test cihazında muayeneleri karşılaştırmalı olarak yapılmış ve elde edilen sonuçlar irdelenmiştir.

VI ABSTRACT Welding defects cause technical and economical problems. In welding joints, external and internal defects, which can occur both in the weld seam and transition zone between base material and weld seam, reduce the mechanical properties of construction and especially fatigue strength under dynamic boding. In order to obtain a safety joint and prevent a damage which may take place, these defects have to be controlled. When needed, the defects should be restricted in acceptable value by using non-destructive testing methods depending on working place of component. The aim is to provide a certain welding quality to obtain the fatigue strength desired. Ultrasonic testing is one of the widespread methods used in the quality control of weld seams made in welded productions extensively applied in industry. In order to determine the present errors, various techniques should be used according to the properties of both the ultrasonic testing method and the weld seam. Besides, it is important that the welded constructions are made proper to ultrasonic testing. In order to consider the results obtained from the ultrasonic testing in a proper way, the sensitivity of the ultrasonic device should be high and the calibration of these devices should be made correctly. In this work, a comparative testing of various weld seams prepared as a sample is made using the ultrasonic testing techniques mentioned above and two different ultrasonic testing devices; and the results obtained from these testings are considered.