Hava kirliliği ve asit yağışların ekolojik etkileri

Abstract

ÖZET Canlıların yaşamı için mutlak gerekli olan hava, su ve toprak gibi üç temel yaşam ortamı çevre kirliliğinin etkisi ile gün geçtikçe kirlenmektedir. Bunun sonucu olarak da, bu yaşam ortamlarına bağlı canlılar önemli ölçüde etkilenmektedir. Kentsel yaşam ortamlarında, ısınma, ulaşım hizmetleri ve endüstriyel birimlerden kaynaklanan kirletici maddeler, insan sağlığı yanında, kent içerisindeki diğer bitkisel ve hayvan canlıları, ayrıca cansız varlıkları olumsuz yönde etkilemektedir. Sonuçta, doğal türler azaldığı gibi önemli ekonomik ve sosyal sorunlar da meydana gelmektedir. Bu çalışmada, kentsel yaşam ortamlarındaki hava kirliliğinin kentiçi ekosistemler üzerindeki etkisini ortaya koymak amacıyla, İstanbul kenti seçilerek hava kirliliğinin likenler üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Hava kirliliğinin çok yoğun olduğu yörelerden daha az olduğu yörelere göre değişen liken örnekleri toplanmış, bu likenlerde biriken kurşun ve sülfat miktarları belirlenmiştir. Çalışmanın sonunda, hava kirliliğinin yoğun olduğu Unkapanı, Beyoğlu, Hisarüstü ve Fatih semtlerinden alman liken örneklerinde kurşun ve sülfat birikiminin, hava kirliliği bakımından daha temiz olan Bahçeköy'den alınan liken örneklerindeki miktardan daha fazla olduğu görülmüştür. Böylece, İstanbul'daki hava kirliliğinden doğal yaşam ortamlarının da önemli derecede etkilenmekte olduğu ortaya konulmuştur.

ABSTRACT Living organisms certainly need three essential living areas are air, water and soil which has been polluted by environmental pollution day by day. As a result of that, living organisms that depend on these areas are seriously effected. In urban living areas, heating, transportation services and industrial units produce pollutants, in addition to human health effect, they effect the other living organisms such as plants and animals in urban areas also non living things. As a result, natural species decreases, and economical and social problems are appeared. In this study, to show the influence of air pollution on urban ecosystems in urban living areas, Istanbul was chosen as a sample city and the effects of air pollution on lichens were investigated. From the region which has the highest air pollution degree to the region which has lower air pollution degree, lichen samples were collected and in these lichen samples sulfate and lead amounts are determined. At the end of this study, higher air polluted regions Unkapam, Beyoğlu, Hisarüstü and Fatih lichen samples are collected and the accumulation of lead and sulfate from Bahçeköy which is cleaner area according to the air pollution lichens are collected are higher than the other areas. Thus, its shown that, the natural living environments are seriously effected by air pollution in Istanbul City.