Akademisyenlerin mobbing algılarının örgütsel yabancılaşma düzeyleri ile ilişkisi (Munzur Üniversitesi örneği)

Abstract

Bu araştırmada, akademisyenlerin mobbing ve örgütsel yabancılaşma algı düzeylerini belirlemek, mobbing ve örgütsel yabancılaşma algılarının cinsiyet, kıdem, unvan, sendika üyesi olma, mobbinge maruz kalıp kalmama ve mobbinge maruz kalma süresine göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini incelemek ve mobbing algıları ile örgütsel yabancılaşma düzeyleri arasındaki ilişkiyi saptamak amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2017-2018 eğitim öğretim yılında Munzur Üniversitesi'nde görev yapan 218 akademisyen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri `kişisel bilgi formu`, `Çalışanlar Arasında Yıldırma Eylemleri` ve `İşe Yabancılaşma` ölçeği ile toplanmıştır. Araştırmada veriler SPSS 20.0 paket programı yardımıyla çözümlenmiştir. Verilerin analizinde yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma gibi betimleyici analizler kullanılmıştır. Ayrıca gruplar arası karşılaştırmalar için veri setinin normal dağılım gösterdiği durumlarda Independent Sample T Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (Anova) yapılmıştır. Veri setinin normal dağılım göstermediği durumlarda bu testlerin nonparametrik karşılığı Mann Whitney U ve Kruskal Wallis Testleri yapılmıştır. Mobbing ile örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişki ise Pearson Korelasyon Analizi yardımıyla incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda, araştırmaya katılan akademisyenlerin mobbing algılarının `çok düşük` düzeyde örgütsel yabancılaşma düzeylerinin ise `düşük` düzeyde olduğu anlaşılmıştır. Akademisyenlerin mobbing algılarının cinsiyet, unvan ve sendika üyeliğine göre anlamlı farklılık göstermediği, kıdem, mobbinge maruz kalıp kalmama ve mobbinge maruz kalma süresine göre anlamlı farklılık gösterdiği anlaşılmıştır. 11 yıl ve üstünde kıdeme sahip, mobbinge maruz kalan ve mobbinge maruz kalma süresi 1 yıldan fazla olan akademisyenlerin mobbing algılarının diğer akademisyenlerden daha yüksek olduğu saptanmıştır. Akademisyenlerin örgütsel yabancılaşma algılarının ise cinsiyet, unvan ve sendika üyesi olma değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermediği, kıdem, mobbinge maruz kalma ve mobbinge maruz kalma süresine göre anlamlı farklılık gösterdiği anlaşılmıştır. Kıdem değişkeninde anlamlı farkın, 5 yıl ve altı kıdemdeki akademisyenler ile diğerleri arasında olduğu ve 6 yıl ve üzerinde kıdeme sahip olanların örgütsel yabancılaşma algılarının daha yüksek olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca mobbinge maruz kalan ve mobbinge 1 yıldan daha uzun süre maruz kalan akademisyenlerin örgütsel yabancılaşma algılarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Akademisyenlerin mobbing algıları ile örgütsel yabancılaşma algıları arasında orta düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Akademisyenlerin örgütsel yabancılaşma düzeyindeki değişimin yaklaşık %44'ünün mobbing algısından kaynaklandığı anlaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Akademisyen, mobbing, örgütsel yabancılaşma

In this research, it was aimed to determine the relationship of academicians' mobbing perception with the level of organizational alienation, to investigate whether mobbing and organizational alienation perceptions were significantly different from gender, seniority, title, trade union membership, mobbing exposure and mobbing exposure duration, and to determine the relationship between mobbing perceptions and organizational alienation levels. The study group of the research consists of 218 academicians working at Munzur University in the academic year of 2017-2018. The data of the research were collected through `the personal information form`, `Leymann Inventory of Psychological Terrorization (LIPT)` and `Work Alienation Scale`. The data were analyzed with SPSS 20.0 package program. In the analysis of the data, descriptive analyzes such as percent, frequency, arithmetic mean, standard deviation were used. Besides, Independent Sample T Test and One-way ANOVA (ANOVA) were used when the data set showed normal distribution for the intergroup comparison. Mann Whitney U and Kruskal Wallis Tests that were Nonparametric tests were used in the cases where the data set was not normally distributed. The relationship between mobbing and organizational alienation was investigated with Pearson Correlation Analysis. As a result of the analysis, it was understood that the mobbing perceptions of the academicians participating in the research were `very low` and organizational alienation levels were `low`. It was understood that the mobbing perceptions of academicians showed no significant difference according to gender, title and trade union membership but significant difference according to seniority, mobbing exposure and mobbing exposure duration. It was determined that mobbing perceptions of academics who had 11 years or more seniority, exposed to mobbing and who had mobbing exposure duration over 1 year were higher than other academicians. It was understood that the organizational alienation perceptions of academicians were not significantly different according to gender, title, trade union, and there was a significant difference according to the duration of seniority, mobbing exposure and mobbing exposure duration. It was understood that the meaningful difference in the seniority variable was between 5 years and less senior academicians and others, and those who had a seniority of 6 years or more had higher perceptions of organizational alienation. It was found that the perceptions of organizational alienation of academicians exposed to mobbing for a period longer than one year were higher than those exposed to mobbing for less than one year. It was determined that there was a moderately positively meaningful relationship between mobbing perceptions and organizational alienation perceptions of academicians. It was understood that about 44% of the change in the level of organizational alienation of academicians was due to the mobbing perception. Key Words: Academician, mobbing, organizational alienation