Cumhuriyet`in ilk yıllarında vatandaş eğitiminin temelleri (1923-1938)

Abstract

Cumhuriyetin kurulmasıyla müfredat programlarında Cumhuriyet vatandaşının sahip olması gereken bilgi, beceri ve değerler doğrultusunda değişiklikler yapılmıştır. Bu dönemde devletin ideolojisi ve ideal insan yetiştirme hedefi ders kitaplarına yansımış ve ders kitapları bu doğrultuda yeniden düzenlenmiştir. Ayrıca vatan sevgisi ve millet olma bilinci de ulaşılmak istenen hedeflere uygun olarak ders kitaplarında yer almıştır. Cumhuriyetin gerektirdiği ideal insan modelinin oluşturulmasında okullarda verilen vatandaşlık eğitimi büyük rol oynamıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında yetişecek nesillere Cumhuriyet rejimini benimsetmek, devletin temel felsefesi olmuştur.Atatürk, tarih araştırmalarıyla yakından ilgilenmiş, milli tarihimizi oluşturmak için yapılan çalışmalara öncülük etmiştir. Bu dönemde Türkler hakkındaki asılsız iddialara cevap verebilmek için tezler ortaya atılmıştır. Bu çalışmada Cumhuriyetin ilk yıllarında Türk Tarih Tezi ve Güneş Dil Teorisi doğrultusunda milli duyguları benimsemiş nesiller yetiştirmek için nasıl hareket edildiği ve vatandaş eğitiminin hangi temellere dayandırıldığı ele alınmıştır. Atatürkçü düşünceyle ulusal kimliğin inşası tarih, dil, coğrafya, beden terbiyesi ve spor, arkeoloji, antropoloji ve yurt bilgisi alanlarında işlenmiştir. Sözü edilen bu alanların ders kitaplarına yansımaları ve vatandaş eğitimine katkıları ele alınmıştır. Özellikle Atatürk tarafından kaleme alınmış olan büyük eser 'Nutuk' ve Atatürk'ün direktifleriyle Afet İnan tarafından yazılmış olan 'Vatandaş İçin Medeni Bilgiler' kitabı çalışmada yararlanılan başlıca kaynaklar olmuştur.Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ve literatür tarama yöntemleri kullanılmış; Cumhuriyetin ilk yıllarında okutulan ders kitaplarından temin edilenler, o dönemi konu alan kitaplar, dergi, makale ve tezlerden yararlanılmıştır.

With the establishment of the new country, changes were made in the curriculum in terms of knowledge, skills and value that Republic citizen must possess. The changes of Early Republic of Turkey, state's ideology and its aim of raising ideal individual reflected on the textbooks and in this respect the textbooks were rearranged. Additionally, love of the country and consciousness of being a nation were included in the textbooks regarding the desired goals to be achieved. Citizenship education in schools played a major role in raising desired type of individuals of the Republic. Adopting the republican regime was the basic philosophy of the state for the generations to be educated in the Early Republic Period.Atatürk was personally very interested in history researches and he led to the studies to build our national history. In this period, theses were put forwarded to respond the unfounded allegations about Turks.In this study, it is presented that on which fundamentals the citizen education based on and practices to raise new generations having national feelings in accordance with Turkish History Thesis (Türk Tarih Tezi) and Sun Language Theory (Güneş Dil Teorisi) in the Early Republic period Construction of the national identity regarding Kemalist thought was implemented on the fields of history, language, geography, physical education, sport, archeology, anthropology and civics. The reflections of these fields of study and their contributions to citizen education were discussed. Especially 'The Speech' (Nutuk) the great work written by Atatürk and 'Civic knowledge for the citizens' (Vatandaş İçin Medeni Bilgiler) written by Afet İnan by Atatürk's orders were main resources used in this study.In this study, document review and literature review which is one of the qualitative research methods, was used. It is also benefited from the provided textbooks of the Early Republic period, books about this period, journals ,articles and theses.