Ulusal kültür boyutlarının ve kişisel değerlerin çalışan mutluluğuna etkisi: Türk ve Slovak akademisyenler üzerine karşılaştırmalı bir araştırma

Abstract

Bu araştırmada Türk ve Slovak akademisyenler arasındaki kültürel ve kişisel değer farklarının ortaya konulması ve sahip olunan değerlerin çalışan mutluluğuna olan etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Kültürel ve kişisel değerlerin çalışan mutluluğuyla herhangi bir ilişkisinin olup olmadığı, işe ilişkin duygularında ve öznel iyilik halinin şekillenmesinde ne ölçüde etki ettiği konusu özellikle çok uluslu işletmeler ve farklı uluslardan akademik personel çalıştıran üniversiteler açısından bakıldığında araştırılmaya değer bir konudur. Araştırmaya; sosyal bilimler, fen bilimleri, eğitim bilimleri ve sağlık bilimleri alanlarında çalışan Araştırma Görevlisi, Öğretim Görevlisi/Okutman, Dr. Öğr. Üyesi, Doçent ve Profesör unvanlarına sahip; Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi'nden 199, Comenius Üniversitesi'nden 254 olmak üzere toplam 453 akademik personel katılmıştır. Katılımcılardan anket yöntemiyle elde edilen ve kişisel değerler, kültürel değerler ile çalışan mutluluğunu yansıtan veriler SPSS 22.0 paket programında t-Testi, Korelasyon ve Çok Basamaklı Regresyon yöntemleri kullanılarak analiz edilmiş ve hipotezler sınanmıştır.Yapılan analizler neticesinde, Türk akademisyenlerin Slovak akademisyenlere göre daha toplulukçu bir tutuma sahip oldukları görülmüştür. Ulusal kültürün alt boyutlarından toplulukçuluğun Türk akademisyenlerin çalışan mutluluğu üzerinde -alt boyutlar da dâhil olmak üzere- pozitif yönde anlamlı bir etkiye sahip olduğu görülürken Slovak akademisyenlerde toplulukçuluk sadece işyeri iyilik halini pozitif yönde anlamlı etkilemektedir. Uzun döneme yönelme ulusal kültür boyutu ise hem Türk hem de Slovak akademisyenlerin çalışan mutluluğunda pozitif yönde anlamlı bir etkiye sahiptir. Ayrıca Türk akademisyenlerin Slovak akademisyenlere göre daha muhafazakâr bir değer önceliğine sahip olduğu görülmüştür. Öz-aşkınlık değerinin ise hem Türk hem de Slovak akademisyenlerin psikolojik iyilik hallerini pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Ulusal Kültür, Kişisel Değerler, Çalışan Mutluluğu.

In this research, it is aimed to reveal the cultural and personal value differences between Turkish and Slovak academicians and to determine the effect of the values on employee well-being. The issue of whether cultural and personal values have any relation with employee well-being, their feelings about work and its effect on subjective well-being are particularly valuable in terms of multinational enterprises and universities that employ academic staff from different nationalities. Research has been conducted among academics including; Research Assistant, Lecturer, Asisstant Profesor, Associate Professor and Professor in the fields of social sciences, natural sciences, educational sciences and health sciences. A total of 453 academic staff members have participated the study of which 199 from the University of Mehmet Akif Ersoy and 254 from Comenius University. The data obtained by the survey method reflecting the personal values, cultural values and employee well-being levels, were analyzed by using t-Test, Correlation and Stepwise Multiple Regression methods in SPSS 22.0 software and hypotheses were tested.As a result of the analysis, it has been seen that Turkish academics have more collectivist attitude than Slovak academics. While it is seen that collectivism dimension of national culture has a positive effect on the employee well-being of Turkish academics - including sub-dimensions - in Slovak academic staff, collectivism only affects workplace well-being in a positive way. Another national cultural dimension, long-term orientation has a positive effect on the well-being of both Turkish and Slovak academicians. In addition, it is seen that Turkish academics have a more conservative value priority than Slovak academics. Self-transcendence value of both Turkish and Slovak academics has been found to affect the psychological well-being positively.