Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları, mesleğe yönelik tutumları ve yaşam doyumlarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırma; sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları, mesleğe yönelik tutumları ve yaşam doyumlarının çeşitli değişkenlere göre aralarında ilişki düzeyinin incelenmesi amacını taşımaktadır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Betimsel tarama modeline uygun olarak tasarlanan bu araştırmada, kişisel özelliklerin öğretmenlerin, öz yeterlik inançları, mesleğe yönelik tutumları ve yaşam doyumları ile ilişkisi incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu; 2017- 2018 eğitim öğretim yılı Iğdır ilinde görev yapan toplam 757 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışma grubunu uygulanan veri toplama araçlarından geçerli olanlar dikkate alındığında 456 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır.Sınıf öğretmenlerinin; cinsiyet, medeni durum, yaş, mesleki kıdem ve eğitim durumlarını belirlemek amacıyla kişisel bilgiler formu; öz yeterlik inançlarını belirlemek için Tschannen-Moran ve Woolfolk Hoy (2001) geliştirdiği, Çapa, Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005) tarafından Türkçe'ye çevrilen `Öğretmen Öz Yeterlik İnancı Ölçeği` kullanılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin mesleki tutumlarını belirlemek için, Çetin (2003) tarafından öğretmen adayları ile geliştirilen ve Göloğlu Demir (2016) tarafından öğretmenlere uyarlanan `Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği` kullanılmıştır. Ayrıca sınıf öğretmenlerin yaşam doyumlarını belirlemek için Diener, Emmons, Larsen ve Griffin' in(1985), geliştirdiği Köker ve Yetim (1991) tarafından Türkçe'ye uyarlanan `Yaşam Doyumu Ölçeği` kullanılmıştır.Araştırmada verilerin analizinde, normallik testleri yapılmıştır. Bu doğrultuda Kolmogorov-Smirnov, Cronbach's Alpha, Spearman Brown Sıra Farkları testi, Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi, Mann Whitney U testi, Kruskal-Wallis testi uygulanmıştır.Bulgular değerlendirildiğinde, sınıf öğretmenlerin öz yeterlik inançlarının oldukça yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, öğrenci katılımı, öğretim stratejileri ve sınıf yönetimi alt boyutlarına göre de oldukça yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançlarında ölçek genelinde, öğretim stratejileri ve sınıf yönetimi boyutunda anlamlı farklılık olduğu; öğrenci katılımı boyutunda ise anlamlı bir farklılık olmadığı görülmektedir. Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inancı cinsiyet, yaş, mesleki kıdeme, eğitim durumu ve medeni durumlarına göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı, mesleğe yönelik tutumlarının olumlu olduğu görülmektedir. Öğretmenler, mesleğin sabır isteyen bir meslek olduğuna tamamen katılım göstermişlerdir. Sınıf öğretmenlerinin mesleğe yönelik tutumlarında değer alt boyutunda en yüksek puan ortalamasına, tatmin alt boyutunda en düşük puan ortalamasına sahip olduğu görülmektedir. Mesleğe yönelik tutumda öğretmenlerin mesleklerinde biraz tatmin oldukları, mesleklerine oldukça sevgi duydukları ve mesleklerini tamamen değerli gördükleri söylenebilir. Bununla birlikte, sınıf öğretmenlerinin mesleğe yönelik tutumlarının cinsiyet, yaş, mesleki deneyim, eğitim durumu ve medeni durumlarına göre anlamlı düzeyde farklılık gözlenmemiştir. Sınıf öğretmenlerinin; yaşam doyumlarının orta düzeyde olumlu olduğu, yaşam doyumları yaşa, mesleki deneyime, eğitim durumu ve medeni durumlarına göre herhangi bir farklılık bulunmazken; cinsiyete göre anlamlı farklılık gözlenmiştir. Kadın öğretmenlerin erkek öğretmenlere göre daha olumlu yaşam doyumuna sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları, mesleğe yönelik tutumları ve yaşam doyumları arasındaki ilişkiye yönelik olarak; yaşam doyumları ile öz yeterlikleri arasında pozitif yönlü düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Aynı zamanda sınıf öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile öz yeterlikleri arasında ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile yaşam doyumları arasında negatif yönlü düşük düzeyde ilişki bulunmuş ancak bu ilişki anlamlı bulunmamıştır.Anahtar Kelimeler: Öğretmen öz yeterlik inancı, Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum, Öğretmen yaşam doyumu

This survey is carried out to determine the level of relationship between them whether primary school teachers' self-efficacy beliefs, attitudes towards profession and life satisfaction are analyzed in terms of various variables. It is carried out by using scanning method which is one of the quantitative research methods. In this survey, which is designed in accordance with descriptive screening model, is investigated the relationship of personal characteristics with teachers' self-efficacy beliefs, attitudes towards professions and the life satisfaction. The working group consists of 757 primary school teachers who studied in Iğdır province in 2017-2018 Academic Year. The sample of this survey consists of 456 when considering the valid data collection tools applied to teachers determined by the easily accessible sampling method.Personal information form is used determine the gender, marital status, age, professional seniority and educational status of the primary school teachers; ` Teacher Self-Efficacy Scale` developed by Tschannen- Moran and Woolfolk Hoy (2001) and translated into Turkish by Çapa, Çakıroğlu and Sarıkaya(2005) is used to determine self-efficacy beliefs. In addition, `Scale of Attitude towards Teaching Profession` developed by Çetin (2003) with preservice teachers and adapted to teachers by Göloğlu Demir (2016), is used to determine the professional attitudes of teachers. Also ` The Life Satisfaction Scale` in developed by Diener, Emmons,Larsen and Griffin (1985) and adapted to Turkish by Köker and Yetim (1991), is used to determine the life satisfaction of class teachers in this survey.In this research, normality tests are done in the analysis of the data. Accordingly, Kolmogorov-Smirnov, Cronbach's Alpha, Spearman Brown's Order Differences Test, Multiple Linear Regression Analysis, Mann Whitney's U Test, Kruskal Wallis Test are used.When the findings are evaluated, it is concluded that primary school teachers' self- efficacy beliefs are quite sufficient. In addition, it is concluded that according to student participation, teaching strategies and classroom management sub- dimensions primary school teachers' self- efficacy beliefs are quite sufficient. It is seen that there is a significant difference in primary school teachers' self- efficacy beliefs across the scale, teaching strategies and classroom management but there is no significant difference in student participation dimension. It is understood that primary school teachers' self- efficacy do not differ sigrificantly in terms of gender, age, professional seniority, educational status and marital status and their attitudes towards the professions are positive. Teachers fully participate in the profession is a demanding profession. It is seen that primary school teachers have the highest average score in the value sub-dimension and the lowest average score in the satisfaction sub-dimension in their attitudes towards the profession. In the attitude towards the profession, it can be said that the teachers are somewhat satisfied with their profession completely valuable. However, no significant difference is observed in the attitudes of the primary school teachers towards the profession according to age, professional experience, educational status and marital status. A significant difference was observed according to gender. It is concluded that female teachers have more positive life satisfaction than male teachers.It has been concluded that there is a positive and low-level relationship between primary school teachers' satisfaction with self-efficacy beliefs regarding the relationship between self-efficacy beliefs, attitudes towards profession and life satisfaction. At the same time, there is a low negative correlation between the attitudes of teachers towards the teaching profession and their self-efficacy, and the attitudes of them towards the teaching profession and their life satisfaction, but this relationship is not significant.KeyWords: Teacher Self-Efficacy Beliefs, Teacher Life Satisfaction, The Attitude Towards Teaching Profession