Çalışan itibarı ve çalışan itibarı etkileyen faktörler: Akademisyenler üzerine nitel bir araştırma

Abstract

İtibar kavramı, saygı görme, değer bulma, güvenilir olma, gibi anlamlar ifade eden Arapça kökenli bir kavramdır. Genel anlamda itibar bireyin çevresi ve toplum tarafından nasıl algılandığıdır. Örgüt içindeki itibar kavramı çalışanın kendi elinde şekillenen yani bireyin kişisel özelliklerinden ve alanındaki uzmanlığından doğan itibar algısı kurum içindeki diğer çalışanların gözünde nasıl göründüğüdür. Bu çalışma, akademik örgütlerde çalışan öğretim elemanlarının kişisel itibar algısı ve akademik itibar kavramının belirleyicilerini ortaya çıkarmak amacındadır. Akademisyenlerin genel anlamda itibar kavramından ne anladıkları ve akademik itibar konusuna ilişkin düşüncülerini tespit etmek, itibarlarını etkileyen faktörleri belirlemek, akademisyenlerin birbirileri arasında itibar zedeleyici konuların ne olduğunu ortaya koymak ve olumlu-olumsuz sonuçları tespit etmek çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Akademik örgütlerde itibar ve akademik itibar belirleyicilerini ortaya koymasına yönelik bu çalışma Nitel araştırma desenlerinden biri olan fenomenoloji deseni ile oluşturulmuştur. Araştırmaya katkı sunan katılımcı akademisyenler amaçlı örnekleme yönteminden ölçüt örnekleme yöntemi ve kartopu yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Araştırma konusu ve amacına ilişkin araştırmacı tarafından daha önce tasarlanan görüşme formu ile araştırmanın verileri Süleyman Demirel Üniversitesinde çalışan 20 öğretim üyesi ile derinlemesine görüşmeler sonucunda elde edilmiştir. Görüşmelere ait ses kayıtları çözümlendikten sonra elde edilen veriler yorumlayıcı fenomenoloji yöntemi ile araştırmanın temel soruları esas alınarak kodlama yapılmıştır. Kodlamalar sonucunda ortaya çıkan veriler Nvivo 12 Plus nitel veri analiz programı ile çözümlenmiştir. Araştırmanın sonunda katılımcı akademisyenlerin edindikleri tecrübelerden yararlanılarak akademik itibar algısının ve itibar belirleyicilerinin neler olduğu, akademik örgütlerde itibar kazanma ve zedeleme stratejilerinin tespiti ve bu stratejiler sonucunda ortaya çıkan olumlu-olumsuz sonuçları ve akademik itibar yönetimi önerileri hakkında detaylı bulgular elde edilmiştir. Akademik itibar, kişinin kişilik özellikleri ve akademik yetkinliğinden oluşan kişisel belirleyiciler bununla birlikte kurumsal ve toplumsal belirleyiciler ile desteklendiği tespit edilmiştir. Bu çalışmada akademik itibar sonuçlarına ilişkin kişi açısından, meslektaşlar açısından, bir takım olumlu, kişi açısından, meslektaşlar açısından, yöneticinin akademisyene yönelik tutumu açısından, akademisyenin yöneticiye yönelik tutumu açısından ise bir takım olumsuz sonuçların ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda çıkarılan en genel öneri, akademisyenlerin alanlarına hâkim olup, kendilerini geliştirmeleri, örgüt içinde çalışanlara ve öğrencilere karşı saygı ve sevgi içinde olmaları ve topluma fayda sağlayacak işler yapmaları beklenmektedir.

The concept of reputation is a concept of Arabic origin that expresses the meaning of being respected, finding value, being reliable. In general terms, reputation is how the individual is perceived by his environment and society.The concept of reputation within the organization is how the perception of reputation that is shaped in the hands of the employee, which arises from the personal characteristics and expertise of the individual, appears in the eyes of other employees within the organization.This study aims to reveal the determinants of the concept of personal reputation and academic reputation of academic staff. The aim of this study is to determine what the academicians understand from the concept of reputation in general and their thoughts about academic reputation, to determine the factors that affect their reputation, to reveal the issues that damage the reputation of academics and to determine positive and negative results. This study was conducted with the phenomenological design which is one of the qualitative research designs. Participant academicians who contributed to the research were determined using criterion sampling method and snowball method. The interview form designed by the researcher about the subject and purpose of the research and the data of the research were obtained as a result of in-depth interviews with 20 faculty members working at Süleyman Demirel University. After the audio recordings of the interviews were analyzed, the data obtained were coded using the interpretive phenomenology method based on the basic questions of the research. Nvivo 12 Plus qualitative data analysis program was used to analyze the data.At the end of the study, by using the experiences gained by the participating academicians, detailed findings were obtained about the perception of academic reputation and reputation determinants, determination of strategies to gain reputation and harm in academic organizations, positive and negative results of these strategies and recommendations of academic reputation management. It was found that the personal determinants consisting of academic reputation, personality traits and academic competence are supported by institutional and social determinants, in this study, it has been determined that there are some positive results in terms of person, colleagues, academic reputation, attitude of the manager towards the academician, while there some negative results in terms of attitude of the academician towards the manager. As a result of the study, the most general suggestion is that the academicians are expected to have a good command of their fields, to develop themselves, to respect and love the employees and students in the organization, and to do works that will benefit the society.