Pisidia antiokheia Bizans Dönemi nekropolleri

Abstract

Pisidia Antiokheiası Helenistik dönemde kurulmuş, Roma ve Bizans Döneminde varlığını sürdürmüş önemli bir antik kenttir. Kent, özellikle Hıristiyanlık inancının yayılması ile beraber var olduğu zaman içerisinde büyük öneme sahip olmuş ve Hıristiyanlık inancıyla birlikte bölgenin metropoliti haline gelmiştir. Kentin özellikle Roma Dönemi iyi bilinmekle birlikte Hellenistik ve Bizans dönemine ait bilgilerin nispeten daha az olduğu söylenebilir. Bunun en önemli nedenlerinden biri kente gelen araştırmacıların kentte yaptıkları çalışmalarda daha çok mimari yapılarla ilgilenmiş olmalarıdır. Bu çalışmada, erken dönem araştırmacılarının birbirinden bağımsız olarak yaptıkları çalışmalardaki nekropol alanlarına ait veriler bir araya getirilmiş ve Helenistik Dönemden Bizans Dönemine kadar olan gömü geleneğindeki farklılıklar ele alınmıştır. Gömü geleneğindeki bu değişim mezar yazıtlarından da anlaşıldığı üzere Hıristiyanlık inancının etkisiyle açıklanabilir. Antiokheia nekropol alanları, 4 farklı yönde dağılım göstermekte ve günümüz Yalvaç yerleşim sınırları içerisinde kalmaktadır. Çalışmada ağırlıklı olarak nekropollerin dağılım gösterdiği alanların topoğrafyası, mezar tipolojisi ve mezarların ait olduğu dönem incelenmiştir. Çalışmada ayrıca, nekropol alanlarının dağılım gösterdiği 4 farklı noktadan biri olan Görgü Bayram Mahallesi'nde yapılan kazı çalışmalarına ait veriler sunulmuş ve belirlenen 8 farklı mezar mimarisine ait detaylar araştırılmıştır. Bu kapsamda belirlenen mezar tipleri tanımlanmış ve değerlendirmeye alınmıştır. Özelikle Görgü Bayram Mahallesi'nde yer alan mezarlık alanının Geç Bizans Dönemi'ne ait olduğu sonucuna varılmıştır. Kentin sit alanı dışında kalan ve kaçak kazılarla tahrip edilen diğer üç nekropol alanı da değerlendirmeye alınmış ve bu üç alan da mezar tipolojisi, dönem ve buluntu ilişkisi açısından incelenmiştir.

Pisidia Antiocheia is an important ancient city which was founded in the Hellenistic period and survided during the Roman and Byzantine period. The city, especially with the spread of Christian faith, was of great importance during the time it existed and became a metropolis of the region with the belief of Christianity.Although the Roman period of the city is well known, it can be said that the information about the Hellenistic and Byzantine periods is relatively low. One of the most important reasons for this is that the researchers who came to the city were more interested in architectural structures in their studies in the city.In this study, the independent data of the necropole areas conducted by the early researchers were brought together and the differences in the burial tradition from the Hellenistic period to the Byzantine period were discussed. The change in the burial tradition can be explained by the influence of the Christian faith as understood from the grave inscriptions.Antiocheia necropolis areas are distributed in 4 different directions and remain within the boundaries of today's Yalvaç settlement. In this study, the topography of the areas where the necropoles are distributed, the tomb typology and the period of the tombs were examined.In the study, the data of the excavations carried out in the Görgü Bayram Neighborhood, one of the four different locations where the necropole areas were distributed, were presented and the details of the 8 different burial architecture were investigated. Grave types determined in this scope were defined and evaluated. It was concluded that the cemetery area in Görgü Bayram Neighborhood belongs to the Late Byzantine Period. Three other necropolis areas outside the city's site, which were destroyed by illicit diggings, were also taken into consideration and these three areas were examined in terms of tomb typology, period and find relation.