Bireysel emeklilik sisteminin seçilmiş makro ekonomik değişkenler üzerine etkisinin analizi: Türkiye örneği

Abstract

Günümüz dünyasında birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerde, kalkınma sürecinde kullanılan sermaye birikimlerinin önemli bir kaynağı sosyal güvenlik kurumlarının oluşturduğu fonlardır. Bu fonlar içerisinde de bireysel emeklilik sistemine ait olan fonlar büyük öneme sahiptir. Toplanan fonlar ekonomi içerisinde değerlendirilerek; alt yapı yatırımlarına kaynak oluşturulur, yatırımların finansmanında uzun vadeli kaynak sağlanır ve söz konusu yatırımlar ile yeni iş ve istihdam olanakları ortaya çıkarılmaktadır. Ülkedeki finans ve mali sektöre uzun vadeli fon aktararak sermaye piyasalarının daha sağlıklı işlemesine, fiyat istikrarına ve pozitif büyümeye olumlu katkı sağlamak gibi ekonomik sonuçları, sistemin önemini göstermektedir. Bu doğrultuda araştırmada bireysel emeklilik sistemi ile makro ekonomik değişkenlerden seçilen ekonomik büyüme, cari açık ve sermaye piyasası arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. 2009:1 - 2018:4 dönemine ilişkin üçer aylık verilerin kullanıldığı çalışmada, Autoregressive Distributed Lag (ARDL) sınır testi yaklaşımı ile uzun dönemli ve kısa dönemli ilişki incelenirken, Toda-Yamamoto nedensellik testi ile kısa dönemli ilişkinin yönü analiz edilmektedir. Bulunan sonuçlar incelendiğinde, bireysel emeklilik sistemi ile ekonomik büyüme ve sermaye piyasası arasında uzun dönemli ilişki söz konusu iken cari açıkla arasında ilişki bulunamamıştır. Ayrıca kısa dönemli sonuçlarda ise her üç bağımlı değişkenin de bireysel emeklilik sistemi ile ilişkisinin söz konusu olmadığı tespit edilmiştir.

In today's world, a significant source of capital accumulation used in the development process in many developed and developing economies is the funds formed by social security institutions. Within these funds, funds belonging to individual pension system are of great importance. The funds collected are evaluated within the economy; A resource is generated for infrastructure investments, long-term funding is provided for the financing of investments and allows them to generate new jobs and employment opportunities. Economic results such as the positive contribution of capital markets to better functioning of the capital markets, price stability and positive growth by transferring long-term funds to the finance and financial sector in the country indicate the importance of the system. In this context, it is aimed to investigate the relationship between private pension system and economic growth, current account deficit and capital market. 2009: 1 - 2018:4 In the study that used quarterly data, the long term relationship with Autoregressive Distributed Lag (ARDL) boundary test approach was analyzed and the short term relationship with Toda - Yamamoto causality test was analyzed. When the results are analyzed, there is no relationship between the private pension system and economic growth and long-term relationship between the capital market and the current account deficit. In addition, short-term results revealed that there was no relationship with all three dependent variables.