KOBİ`lerde iç kontrol sisteminin değerlendirilmesine yönelik Burdur ilinde bir araştırma

Abstract

İşletmeler fiziki olarak büyürken, faaliyetleri her geçen gün artmakta aynı oranda da mali işlemlere bu durum yansımaktadır. İşletmelerin yönetimleri bu gelişme karşısında sahip olduğu varlıkların korunmasına, hatalar var ise bunların ortaya çıkmasına, düzeltilmesine ve önlenmesine, yasa ve yönetmeliklere uygunluğun sağlanmasına çalışmaktadır. Ayrıca işletmeler amaçlarına ulaşılmasına yönelik faaliyetlerin ve işlemlerin etkinliğini ve verimliliğini sağlamaya, mali tabloların güvenirliğini ortaya koymaya yönelik bir yöntemler bütünü oluşturma çabası içerisine girmiştir. Bu yöntemler bütünü iç kontrol kavramıyla açıklanmıştır. Dünyada işletmelerin çok yoğun bir şekilde etkileşim içerisinde bulunması nedeniyle küçük ve büyük tüm işletmeler iç kontrol ortamının oluşmasına yönelik yapılanmalar içine girmiştir. Bu ihtiyaçlar doğrultusunda dünya çapında en fazla kabul gören COSO `Sponsor Organizasyonlar Komitesi` tarafından yayınlanan iç kontrol bileşenleriyle gerek KOBİ niteliğindeki gerekse de uluslararası işletmelerde iç kontrol yapısının nasıl oluşturulacağına yönelik rehber niteliğinde raporlar oluşturulmuştur.Bu araştırmada Burdur ilinde faaliyet gösteren KOBİ niteliğindeki işletmelerin COSO standartları çerçevesinde iç kontrol sisteminin değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu amaçla KOBİ niteliğindeki işletmelere demografik sorular ve iç kontrol ölçeğinden oluşan anket uygulanmış elde edilen veriler SPSS analiz programında analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda KOBİ niteliğindeki işletmelerin iç kontrol sisteminin ne derecede uyguladığı ve iç kontrol sistemi bileşenleri olan kontrol ortamı, risk değerlendirme, kontrol faaliyetleri, bilgi ve iletişim, izleme düzeylerinin işletme türü, faaliyet alanı ve personel sayısına göre farklılık gösterdiği bulgulanmıştır. Araştırma sonuçlarına ilişkin önerilerde bulunulmuştur.

While businesses are growing physically, their activities are increasing day by day and this situation is reflected in financial transactions at the same rate. The management of businesses have tried to protect the assets they have in the face of this development, if there are errors, to their occurrence, correction and prevention, and to ensure compliance with laws and regulations. In addition, the enterprises have attempted to establish a set of methods to ensure the effectiveness and efficiency of activities and transactions aimed at achieving their objectives and to establish the reliability of the financial statements. These methods are explained with the concept of internal control. Due to the intense interaction of enterprises in the world, all small and large enterprises have entered into structures for the formation of an internal control environment. In line with these needs, internal control components published by COSO `Committee of Sponsor Organizations, which are the most accepted in the world, have been prepared as guidelines for how to establish internal control structure both in SME and international enterprises.In this research, the internal control system of SMEs operating in Burdur was evaluated within the framework of COSO standards. For this purpose, a questionnaire consisting of demographic questions and internal control scale was applied to SMEs and the data were analyzed in SPSS analysis program. As a result of the analyzes, it has been revealed to what extent the internal control system of SME enterprises is applied, control environment, risk assessment, control activities, information and communication, monitoring levels, which are the components of the internal control system, vary according to the type of business, field of activity and number of personnel.Suggestions were made regarding the results of the research.