Etlik piliç ve yumurta tavuklarında vejetaryen beslemenin performans, ürün kalitesi ve organoleptik özellikler üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışmada; hayvansal ve bitkisel kökenli protein kaynakları kullanılarak oluşturulmuş karma yemler ile beslenen etlik piliç ve yumurta tavuklarının verim performansı, yem tercihi, elde edilen ürünlerin kalitesi ve ürünlerin organoleptik özellikleri ile raf ömrü üzerine etkileri araştırılmıştır. Çalışma kapsamında, etlik piliç ve yumurtacı tavuk olmak üzere 2 farklı deneme yürütülmüştür. Her iki deneme için deneme grupları; içerisinde yem hammaddesi olarak hayvansal kökenli protein kaynağı bulunmayan vejetaryen yemle beslenenler, `vejetaryen`, en çok kullanılan hayvansal kökenli protein kaynağı olan tavuk unu kullanılarak oluşturulmuş yemle beslenenler, `omnivor`, vejetaryen ve omnivor yemlerin hayvanların tercihine sunulduğu `tercihli` yemlenenler şeklinde oluşturulmuştur. Etlik piliç denemesi; 3 muamele grubu 6 tekrarlı ve her tekrarda 10 etlik civciv olacak şekilde toplamda 180 adet Ross 308 günlük erkek civciv kullanılarak 6 hafta süre ile yürütülmüştür. Yumurta tavuğu denemesi ise batarya tipi bireysel kafeslerde her grupta 24 toplamda 72 adet 22 haftalık yaştaki Nick Brown kahverengi yumurtacı yarkalar kullanılarak 10 hafta süre ile yürütülmüştür. Etlik piliç çalışmasında, muamelelerin yem tüketimi, canlı ağırlık, yem dönüşüm oranı, kesim ve karkas özellikleri üzerine bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Ancak abdominal yağ içeriğinin muamelelerden istatistiki olarak önemli derecede etkilendiği, en yüksek yağ değerlerinin omnivor gruplar ile beslenen hayvanlardan elde edildiği belirlenmiştir. Çalışma sonucunda kesilen hayvanların göğüs ve but etlerinde yapılan analizler sonucunda kimyasal, kalite ve histomorfolojik özelliklerinin muamelelerden etkilenmediği belirlenmiştir. Ayrıca farklı sıcaklık (+4oC ve -18oC) ve sürelerde (3 ve 21 gün) depolanan göğüs etlerinde raf ömrünün muamelelerden etkilendiği, en iyi raf ömrü değerlerinin vejetaryen yem ile beslenenlerden elde edildiği belirlenmiştir. Çalışmanın ana unsurlarından olan hayvanların yem tercihi ve bu hayvanlardan elde edilen ürünlerin tüketiciler tarafından tercihleri muamelelerden etkilenmiştir. Omnivor ve vejetaryen olarak hazırlanan karma yemler hayvanların tercihine sunulduğunda hayvanların büyüme dönemlerine göre farklı yemleri tercih ettikleri belirlenmiştir. Yumurtacı tavuk çalışmasında; muameleler yem tüketimi, yem dönüşüm oranı, yumurta verimi, ağırlığı, kütlesi, iç ve dış kalite özellikleri ve kolesterol içeriğini etkilememiştir. Muameleler yumurtaların raf ömrünü istatistiki olarak önemli derecede etkilemiş olup, vejetaryen yemle beslenen hayvanlardan elde edilen yumurtalarda raf ömrünün uzadığı tespit edilmiştir. Yumurtacı tavuklar, omnivor yemi daha çok tercih etmişlerdir. Panelistler omnivor ve vejetaryen yemle beslenen hayvanlardan elde edilen ürünlerde organoleptik farklılıkları saptamışlar, vejetaryen yemler ile beslenen hayvanlardan elde edilen ürünlerin daha tercih edilebilir olduğu bildirmişlerdir. Sonuç olarak, tavuk unu içeren omnivor yemle beslenen tavuklarda performans değişmemesine rağmen ürünlerin raf ömründe kısalmaya yol açmıştır. Bu yem hayvanların tercihlerine sunulduğunda, hayvanlar dönemsel olarak dar bantta tercih göstermiştir. Farklı yemlerden elde edilen ürünler, organoleptik olarak panelistler tarafından ayırt edilebilmiştir. Omnivor olarak hazırlanan karma yem hayvanlar tarafından ret edilmemesine rağmen elde edilen ürünleri panelistler tarafından daha az tercih edilebilir bulunmuştur. Tüm sonuçlar, tavuk ununun kanatlı yemlerinde kullanımına dair mevcut mevzuatlar üzerinde, İslami kurallar ve tüketici tercihleri bakımından yeniden çalışılması gerektiğini ortaya koymaktadır.

In this study, it was aimed to determine the effects of performance, feed preference, product quality and organoleptic properties of products with their shelf life in broiler chicks and laying hens fed with diets containing animal and vegetable protein sources.Within the scope of the study, two different trials were carried out, namely broiler chickens and laying hens. Treatment groups were created as there was not any animal origined raw mateiral in the diet, vegetarian diet, the most widely used animal protein source poultry meal was present in the diet, omnivorous diet, choice feding of vegetarian and omnivorous diet. In broiler trials, one day-old, 180 broiler chicks (Ross-308) were divided into three treatment groups with six replicate each containing ten birds and carried out for 6 weeks. Laying hens trial, twenty one weeks old, 72 individually caged laying hens (Nick Brown) were divided into three treatment groups with 24 replicates and carried out for 10 weeks. In broiler chick trial, it was determined that the treatments had no effect on feed consumption, live weight, feed conversion ratio, cutting and carcass characteristics. However, it was determined that abdominal fat content was significantly affected by treatments statistically, and that the highest fat values were obtained from animals fed with omnivorous groups. As a result of analyzes made on the breasts and thighs of the cut chicks, it was determined that the chemical, quality and histomorphological properties were not affected by the treatments. It has been determined that the shelf life of the breast meats stored at different temperatures (+4oC ve -18oC) and times (3 ve 21 day) is influenced by the treatments and that the best shelf life values are obtained from those fed the vegetarian diet. The main outline of the study that preferences of animals and preferences of the products obtained from these animals by consumers were affected by the treatments. Omnivor and vegetarian mixed feeds were preferred according to the growth periods of animals.In laying chicken trial; the treatments did not affect feed consumption, feed conversion ratio, egg yield, weight, egg mass, internal and external quality characteristics and cholesterol content. The treatments affected the shelf life of the eggs statistically, and the shelf life of the eggs obtained with the vegetarian diet was found to be prolonged. Laying chickens preferred more omnivorous feed.Panelists found organoleptic differences in products obtained with omnivorous and vegetarian diets. Panelists have reported that the products obtained from animals fed with vegetarian foods were more preferable.In conclusion, chickens fed on omnivorous feed containing poultry meal caused shortening of the shelf life of the products even though their performance did not change. When this feed was presented to the animals' preferences, the animals prefered periodically in the narrow band. The products obtained from different feeds could be distinguished as organoleptically by the panelists. Although the poultry meal was not rejected by animals, its products were less preferred by panellists. All results require re-study of existing legislation on the use of poultry meal in poultry diets in terms of Islamic laws and consumer preferences.