Kırşehir kurak koşullarında geleneksel ve doğrudan ekim yöntemlerinin arpa – mercimek ekim nöbetinde karşılaştırılması

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Kırşehir ekolojik şartlarında nadaslı kuru tarım koşullarında arpa - mercimek münavebesinde doğrudan ekim sistemi ile geleneksel ekim sistemini karşılaştırmak ve bu sistemlerin mercimek çeşitleri üzerindeki etkilerini değerlendirmektir. Çalışma 2015-2016 yetiştirme sezonunda Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme tarlalarında yürütülmüştür. Deneme, Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller deneme deseninde, dört tekerrürlü olarak beş mercimek çeşidi ile yürütülmüştür. Çalışmada, mercimek çeşitlerinin verim ve verim unsurları, morfolojik ve fenolojik özellikleri incelenmiş ve incelenen özellikler arasındaki korelasyonlar belirlenmiştir. Araştırma sonucunda Varyans Analizleri, incelenen tüm özellikler için önemli farklılıklar göstermiştir. Ayrıca, geleneksel ekim yöntemi ve doğrudan ekim yöntemi kısmi bütçe analizi ile değerlendirilmiştir. Mercimek çeşitlerinden geleneksel ekim yöntemi uygulamasında elde edilen ortalama tane verimi (103.9 kg/da), doğrudan ekim uygulamasından elde edilen ortalama tane verimine (77.1 kg/da) göre istatistiki olarak daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Kısmi bütçe analizinde, geleneksel ekim uygulaması bürüt gelir (262.91 TL/da) yönüyle doğrudan ekime (195.28TL/da) göre üstünlük gösterse de net karlılık açısından (sırasıyla 164.91 TL/da ve 162.28 TL/da) bir farklılığın bulunmadığı belirlenmiştir. Çeşitler arasında verim 48.6 kg/da ile 129.0 kg/da arasında değişmiştir. Şakar çeşidi her iki uygulamada sırasıyla 113.7 kg/da ve 144.4 kg/da verim değerleriyle ön plana çıkan çeşit olmuştur. Verim üzerinde farklı toprak uygulamalarının yanı sıra metrekaredeki bitki sayısı, bitkide tane sayısı, bitkide bakla sayısı gibi temel verim unsurları belirleyici olmuştur. İncelenen özellikler arasında 27 adet olumlu ve çok önemli, 3 adet olumlu ve önemli ve 12 adet olumsuz ve çok önemli ilişkiler belirlenmiştir.

The aim of this research was to compare the traditional sowing system with direct sowing system and to evaluate the effects on lentil varieties of these systems in barley - lentil rotation in dry farming conditions in Kırsehir. Study was conducted on the trial fields of Kırsehir Ahi Evran University, Faculty of Agriculture, during the growing season of 2015-2016.The experiment was laid out in a randomized complete block design with split plot arrangements having four replications, with five lentil varieties. In the study, the yield and yield components, morphological and phenological characteristics of lentil varieties were examined and the correlations between the characteristics examined were determined. Analyses of variance revealed considerable variations for all the traits. In addition, traditional sowing method and direct sowing method were evaluated by partial budget analysis. The average grain yield (103.9 kg/da) obtained from the traditional sowing method of lentil varieties was statistically higher than the average grain yield (77.1 kg/da) obtained from direct sowing method. In the partial budget analysis, even though traditional sowing practice (262.91 TL/da) was superior compare to direct sowing practice (195.28 TL/da) in terms of gross income, it was determined that there was no difference in terms of net profitability (164.91 TL/da and 162.28 TL/da, respectively). The grain yield among varieties ranged from 129.0 kg/da to 48.6 kg/da. Şakar was in the foreground in both applications with grain yield values of 144.4 kg/da and 113.7 kg/da respectively. In addition to different applications on yield, the basic parameters such as the number of plants per square meter, the number of seeds per plant, the number of pods per plant have been decisive. It was determined 27 highly significant positive correlations, and 3 significant positive and 12 highly significant negative correlations among the features examined.