Synthesis of chiral aziridinyl phosphonates, their biological activities and organocatalytic effect of their phosphonic acid derivatives

Abstract

Aziridinler üçlü halkaya sahip sentetik organik kimya ve ilaç kimyası için önemli heterohalkalı bileşiklerdir. Bu bileşikler amino asitlerin, amino alkollerin pirolidinlerin, pirollerin, lactamların ve okzasollerin sentezi için önemli yapı taşlarıdır. Son yıllarda aziridinil fosfonatlar oldukça dikkat çekmeye başlamıştır. Bu bileşikler α-aminofosfonatların ana maddesisi olarak bazı enzimleri inhibe edebilmekte ve antibakteriyel özellik göstermektedir. Bu bileşiklerin sentezi için kullanılan yöntemlerden biri Gabriel-Cromwell tepkimesidir. Bu tezde kiral aziridinil fosfonatların Gabriel-Cromwell tepkimesiyle sentezi ve biyolojik aktivitelerinin ölçülmesi planlanmıştır. Bunlara ek olarak bu yapıların fosfonik asit türevlerine dönüştürülerek bazı organik tepkimelerde organokatalizör olarak enantiseçiciliğe etkilerinin araştırılması hedeflenmiştir.

Aziridines are important three-membered heterocyclic ring systems in synthetic organic chemistry and medicinal chemistry. They can be used as the building blocks for the synthesis of amino acids, amino alcohols, pyrrolidines, pyrroles, lactams, and oxazoles. Aziridinyl phosphonates are attracting more attention in recent years. They are the precursors of α-amino phosphonates that find applications such as enzyme inhibitors and antibacterial agents. One of the methods for the synthesis of these compounds is the Gabriel–Cromwell reaction. In this thesis, it was planned to synthesize new chiral aziridinyl phosphonates using Gabriel-Cromwell reaction and evaluate their biological activities. In addition, it was also planned to convert them into their phosphonic acid derivatives to test their effect on enantioselectivity as organocatalyst for the synthesis of some organic compounds.