Sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin yerel coğrafi bilgi düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

Günümüzde var olan küresele yönelme durumu insanı yaşadığı çevreden uzaklaştırarak hiç bilmediği dünyaların kapılarını aralamaktadır. Bu durum bir bakıma iyi olarak karşılansa da öğrencilerde yaşadıkları çevreye yönelik ilgi eksikliğini oluşturmaktadır. Bu küreselleşme dönemiyle birlikte yaşadıkları çevreden kopan insanların tekrar yaşadıkları çevreye yönelmesi hususunda coğrafyanın ne kadar etkili olduğu bilinmektedir. Bu etkinin temeli ise ilköğretimde sosyal bilgiler dersi ile başlayıp lise düzeyinde coğrafya dersi tarafından oluşturulmaktadır. Bu bağlamda küreselleşme ve küreselleşmiş bilgiler içerisinde öğrencilerin yaşadıkları çevrede var olan coğrafi unsurların farkındalık durumlarını ortaya çıkarmak araştırmanın amacını oluşturmaktadır.Araştırmada öğrencilere başarı testi oluşturularak Kırıkkale ilinde 1577 ortaokul öğrencisine ulaşılırken, öğretmenler için ise yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanarak Kırıkkale ilinde görev yapan 38 sosyal bilgiler öğretmenine ulaşılmıştır. Bu bağlamda araştırmada nitel ve nicel araştırmaların ilişkili ve bir arada kullanıldığı karma araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada öğrenciler sınıf düzeyine göre 6.7. ve 8. sınıf; yerleşim yeri türüne göre köy, ilçe ve il şeklinde tabakalara ayrılırken, öğretmenlerde ise yine yerleşim yeri değişkenine göre köy, ilçe ve il şeklinde tabakalara ayrılmıştır. Araştırmadan elde ettiğimiz veriler de SPSS 17 ve Microsoft Excel programı ile işlenerek t-Testi ve One Way Anova sonuçlarına göre yorumlanmıştır.Günümüzde var olan küresele yönelme durumu insanı yaşadığı çevreden uzaklaştırarak hiç bilmediği dünyaların kapılarını aralamaktadır. Bu durum bir bakıma iyi olarak karşılansa da öğrencilerde yaşadıkları çevreye yönelik ilgi eksikliğini oluşturmaktadır. Bu küreselleşme dönemiyle birlikte yaşadıkları çevreden kopan insanların tekrar yaşadıkları çevreye yönelmesi hususunda coğrafyanın ne kadar etkili olduğu bilinmektedir. Bu etkinin temeli ise ilköğretimde sosyal bilgiler dersi ile başlayıp lise düzeyinde coğrafya dersi tarafından oluşturulmaktadır. Bu bağlamda küreselleşme ve küreselleşmiş bilgiler içerisinde öğrencilerin yaşadıkları çevrede var olan coğrafi unsurların farkındalık durumlarını ortaya çıkarmak araştırmanın amacını oluşturmaktadır.Araştırmada öğrencilere başarı testi oluşturularak Kırıkkale ilinde 1577 ortaokul öğrencisine ulaşılırken, öğretmenler için ise yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanarak Kırıkkale ilinde görev yapan 38 sosyal bilgiler öğretmenine ulaşılmıştır. Bu bağlamda araştırmada nitel ve nicel araştırmaların ilişkili ve bir arada kullanıldığı karma araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada öğrenciler sınıf düzeyine göre 6.7. ve 8. sınıf; yerleşim yeri türüne göre köy, ilçe ve il şeklinde tabakalara ayrılırken, öğretmenlerde ise yine yerleşim yeri değişkenine göre köy, ilçe ve il şeklinde tabakalara ayrılmıştır. Araştırmadan elde ettiğimiz veriler de SPSS 17 ve Microsoft Excel programı ile işlenerek t-Testi ve One Way Anova sonuçlarına göre yorumlanmıştır.Araştırmada elde edilen veriler ışığında öğrencilerin yaşadıkları çevreye yönelik coğrafi bilgileri `orta` düzeydedir. Aynı zamanda araştırmada oluşturulan alt değişkenlerden cinsiyet değişkenine göre kız öğrenciler lehine anlamlı bir farklılığa ulaşılırken sınıf düzeyi arttıkça öğrencilerin yaşadıkları çevreye yönelik bilgilerinin de arttığı gözlemlenmiştir. Fakat burada 8.sınıf-7.sınıf arasında anlamlı farklılığa ulaşılırken 7.sınıf-6.sınıf arasında anlamlı farklılığa ulaşılmamıştır. Yerleşim yeri değişkenine göre ildeki öğrencilerin yaşadıkları çevreye yönelik bilgi düzeylerinin yüksek olduğu görülürken bunu köydeki öğrenciler ve ilçedeki öğrenciler takip etmektedir. Burada da il-ilçe değişkenine il lehine, ilçe-köy değişkeninde köy lehine manidar bir farklılığa ulaşılmıştır. Öğrencilerin sosyal bilgiler dersi not ortalamasına göre ise sosyal bilgiler dersi yıl sonu puanı yüksek olan öğrencilerin yaşadıkları çevreye yönelik bilgi düzeylerinin yüksek olduğu, sosyal bilgiler dersi yıl sonu puanı düşük olan öğrencilerin yaşadıkları çevre bilgi düzeylerinin de düşük olduğu görülmüştür. Öğrencilerin ilgi duyduğu sosyal bilgiler alt disiplinlerine göre tarih disiplinine ilgi duyan öğrencilerin yaşadıkları çevreye yönelik bilgi düzeyleri yüksek bulurken bunu diğer sosyal bilgiler disiplinine ilgi duyan öğrenciler ve coğrafya disiplinine ilgi duyan öğrenciler takip etmektedir. Aynı zamanda hazırlanan başarı testinde öğrenciler yaşadıkları çevre ile ilişkili `konum` sorularında en yüksek başarı ortalamasına sahip olurken, bunu `fiziki coğrafya` ve `beşerî coğrafya` soruları takip etmektedir. Araştırmada hem öğrenciler hem de öğretmenler derste, yaşadıkları çevreye yönelik bilgi verildiğini belirtse de iki grup arasında oransal farklılık vardır. Bununla birlikte hem öğrencilerin hem öğretmenlerin yaşadıkları çevreye yönelik yeterince gezi-gözlem-araştırma faaliyetlerine katılmadığını gözlemlenmiştir. Okullarda da bu tür etkinliklerin yeterince yapılmadığının belirlenmesinin yanı sıra yaşadıkları çevreye yönelik gezi-gözlem-araştırma faaliyetlerine katılan öğrenciler de gezi-gözlem-araştırma faaliyetlerinden edindikleri bilgileri başarı testine aktaramamışlardır. Bu bakımdan okullarda yapılan gezi-gözlem-araştırma faaliyetlerinin niteliği arttırılmalı bak-gör-geç mantığından uzaklaşılmalıdır. Yaşadığımız çevrenin öğretimi ile ilgili `şehrimiz ……………….` dersinin ortaokul müfredatına yerleştirilmesi olumlu bir gelişme olarak görülse de yeterli kaynakların üretilmemesi, seçmeli ders olması da dersin etkililiğini yitirmesine sebep olabilmektedir. Araştırmada hem öğrenciler hem de öğretmenler derste, yaşadıkları çevreye yönelik bilgi verildiğini belirtse de iki grup arasında oransal farklılık vardır. Bununla birlikte hem öğrencilerin hem öğretmenlerin yaşadıkları çevreye yönelik yeterince gezi-gözlem-araştırma faaliyetlerine katılmadığını gözlemlenmiştir. Okullarda da bu tür etkinliklerin yeterince yapılmadığının belirlenmesinin yanı sıra yaşadıkları çevreye yönelik gezi-gözlem-araştırma faaliyetlerine katılan öğrenciler de gezi-gözlem-araştırma faaliyetlerinden edindikleri bilgileri başarı testine aktaramamışlardır. Bu bakımdan okullarda yapılan gezi-gözlem-araştırma faaliyetlerinin niteliği arttırılmalı bak-gör-geç mantığından uzaklaşılmalıdır. Yaşadığımız çevrenin öğretimi ile ilgili `şehrimiz ……………….` dersinin ortaokul müfredatına yerleştirilmesi olumlu bir gelişme olarak görülse de yeterli kaynakların üretilmemesi, seçmeli ders olması da dersin etkililiğini yitirmesine sebep olabilmektedir.

Today, the state of globalization is moving away people from the environment they live and opening the doors of the world do not know. Although this situation is good in a way, it causes the lack of interest in among the environment they live. With this period of globalization, it is understood how geography is important for people who detach from the environment and front to the environment they live again. The basic of this effect is the beginning of the social studies course in primary schools and the subject of high school geography. In this context revealing the status of awareness of the geographic elements in an environment where the students live together with globalization and globalized a information consist of the aim of the research.In this research by establishing a success test, it was reached 1577 secondary school students and 38 social studies teachers who work in Kırıkkale province. In this context, mixed research method was used in the research. In the research, students are classified according to their class level 6., 7., 8. Class village, town and city according to their province and teacher are classified as village, town and city according to their province. The data obtained from the research were processed by using SPSS 17 and Microsoft Excel and interpreted according to the t-Test and One Way Anova results.In the light of the data obtained from the study, the geographical information of the students towards to environment they live in at medium level. At the same time, a significant difference was found in favor of female students according to gender variable from the sub-variables created in the study, and it was observed that the information about students' environment increased as the class level increased. However, there was no significant difference between grade 7 and grade 6 there was a significant difference between in Grade 8 and Grade 6. According to the place of residence variable, the students in the province have the highest level of knowledge about the environment they live in, and it followed by village and town students. Here there was a significant difference in favor of city in city-town variable and favor of village town-village variable. According to the average score of the students in the social studies course, the students who have high social sciences score at the end of the year have high level of knowledge about the environment they live in, and the students who have lower social sciences lesson year-end score have lower environmental knowledge level. According to the sub-disciplines of the social studies of the students, the level of knowledge of the students who are interested in history discipline is the highest and this is ranked by the students who have interest in other social studies disciplines like archelogy philosophy and sociology. At the same time students have the highest success average in the location `questions` related to the environment they live in and this is flowed by `physical geography` and `human geography` questions.In the research, although both students and teachers stated they were informed about the environment they lived, there was a rational difference between two groups the majority of the teachers stated that they give information about the environment. Together with this it was observed that, both the students and the teachers did not participate in the trip-observation-research activities towards to the environment they live in. In addition to determining that such activities were not done sufficiently in schools, the students who participated in the tour-observation-research activities for the environment they lived in were not able to pass this to the success test. The quality of the exploration-observation-research activities in schools should be increased, and the logic of look-see-late should be removed. Although the placement of our city in the secondary education is considered to be a positive development, the lack of adequate resources may cause it to lose its effectiveness ass elective course.