Kayseri ili Pınarbaşı ilçesi halk kültürü

Abstract

Orta Anadolu'da yer alan Pınarbaşı, tarihi, coğrafi, kültürel yapısıyla Kayseri ilinin önemli ilçelerinden biridir. Türk kültürünün ve bu kültürü oluşturan Türk boylarının toplandığı bir coğrafyadır. Bölgenin İpekyolu güzergahı üzerinde bulunması bölgenin maddi ve soyut kültürel zenginliğe sahip olmasında etkili olmuştur. Bu çalışmada Kayseri'nin Pınarbaşı ilçesinde yaşayan Avşar, Çerkes, Göçmen, Karaçay, Kürt, Muhacir, Türkmen kültürlerinin tarihi kültürel yapısı, halk inanışları ve geçiş dönemleri olan doğum, evlenme, ölüm âdetleri ve bunlara bağlı inanışlar, tören ve kutlamalar, çocuk oyunları, el sanatları, yöresel giysi, halk mutfağı, halk hekimliği araştırma kapsamına alınmıştır. İlçede yaşayan kültürlerin özelliklerini ortaya koymak, belgelemek ve gelecek nesillere aktarılması açısından önem taşımaktadır. Ayrıca araştırma alanın üzerine yeterli çalışma olmaması bu araştırma konusunun seçilmesinde belirleyici olmuştur. Bu nedenle Pınarbaşı ilçesinde yaşayan kültürler hakkında toplanan bilgilerin halk bilimi açısından literatüre kazandırılması amaçlanmıştır. Çalışmada gelenek, görenek, âdet ve uygulamalar, yazılı ve sözlü kaynaklardan elde edilen bilgi ve belgeler, yöreler açısından örneklenmiştir. Araştırma kapsamında karşılıklı sözlü görüşme ve yerinde gözlem yöntemlerinin yanı sıra görsel kaynaklar, fotoğrafla belgeleme ve literatür tarama ile desteklenmiştir. Çalışmada elde edilen sonuçlara göre Pınarbaşı ilçesinde yaşayan 7 farklı kültürün âdetlerinde, uygulamalarında ve inanışlarında birbirine benzerlik ve farklılıklar görülmüştür. Kültürler arasındaki benzerliklerin temelinde bir arada yaşamaları, birbirlerinden etkilenmeleri en büyük etken olmuştur. Ancak günümüzde birçok inanışın, kültürel değerlerin uygulanmadığı veya unutulduğu çalışma sonucunda görülmüştür. Bu araştırmanın sonucunda Pınarbaşı halk kültüründe Anadolu'nun inanç ve kültür yapısının izlerine rastlanılmıştır. Bütün bu izler bugünkü Pınarbaşı halk kültürünü oluşturmuştur. Anahtar Sözcükler: Gelenek, Halk Kültürü, Batıl İnanç, Pınarbaşı, Kayseri.

Pinarbasi that placed in Central Anatolia is one of the important county of Kayseri with its history, geographical and cultural structure. It is a geography that includes Turkish culture and Turkic tribes. The region is on Silkroad's way. So it is effective for having sociocultural and tangible wealth. In this study, it is took the scope of research; peoples' historical structure, beliefs and cultures of Avsar, circassian, immigrant, Karachay, kurd, refugee and Turkmen who live in Kayseri, Pinarbasi. And also transitional birth, marriage, death; beliefs, ceremonies and celebratings, childeren plays, handicrafts, folk dress, folk cuisine and folk medicine are included the study. Document and presenting the features of living culture in county matters for hand down the next generations. On the other hand there is not enough study in this field. It is decisive for choosing research subject. For this reason, about cultures that lives in Pinarbasi, it is intended to give literature collected informations in terms of folklore. In the study traditions, customs and practices; informations and documentations obtained from written and oral sources are exemplified in terms of regions. In the scope of research, in addition to interview and onsite observation methods, visual sources are supported with photo documentation and survey research of literature. According to research results, in 7 different cultural traditions that lives in Pinarbasi there are some similarities and differences about their practices and beliefs. The biggest underlying factor of the similarities of cultures are living together and being affected from each other. However study results show that lots of beliefs, cultural values are not on practice or they are forgotten in recent times. Following the researches, in Pinarbasi folk culture it is found the traces of Anatolian belief and cultural structure. Those traces create today's Pinarbasi folk culture.Keywords: Tradition, Folk Culture, Superstition, Pinarbasi, Kayseri