Birgivî Mehmet Efendi`nin Tarîkat-ı Muhammediyye tercümesi (giriş-inceleme-metin-sözlük)

Abstract

Müellifi Birgivî Mehmet Efendi olan `e't-Tarîkatü'l-Muhammediyye ve's-Sîretü'l-Ahmediyye` isimli Arapça eserin Türkçeye tercümesi olan 1713 yılında, nerede ve kim tarafından tercüme edildiği bilinmeyen `Tarîkat-ı Muhammediyye Tercümesi` nüshasını inceleme konusu olarak seçtik.Bugüne kadar Eski Anadolu Türkçesi ve Osmanlı Türkçesi ile ilgili eserler üzerine birçok çalışma yapılmış, bu çalışmalardan hareketle dönemin dil, imlâ ve gramer özellikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Biz de bu çalışmalara katkıda bulunmak için bu eseri incelemeyi uygun bulduk. Çalışma; giriş, inceleme, metin ve sözlük olmak üzere toplam dört bölümden oluşmaktadır. Yaptığımız incelemeler sonucunda `Tarîkat-ı Muhammediyye Tercümesi`nin eskicil özellikleri barındırması, kurallı bir imlâsının bulunmaması, yuvarlaklaşmalar gibi Eski Anadolu Türkçesinin birçok karakteristik özelliğini barındırması ve aynı zamanda Osmanlı Türkçesine geçiş özelliği göstermesi ile beraber sahip olduğu söz varlığı açısından son derece zengin bir eser olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

We chose the work `Tarikat-i Muhammadiyye Translation` translated in 1713, where and by whom it was translated is unknown, as the Turkish translation of the Arabic work `e't-Tarîkatü'l- Muhammadiyye and Sîretü'l-Ahmediyye` by Müfti Birgivi Mehmet Efendi. Up to now, there have been studies on the works related to Old Anatolion Turkish and Ottoman Turkish. Based on those studies, it has been tried to determine the language, imitation and grammatical features of the period with these works. We found it appropriate to examine this work in order to contribute to this work. The work consists of four parts: introduction, examination, text and dictionary. As a result of the examinations that we have made, we can say easily that the `Tarikat-i Muhammadiyye Translation` has many characteristic features, of Old Anatolion Turkish, such as the absence of arule of imitation and roundings, and at the sometime it shows the transition characteristic and has a very rich work.