Suriye iç savaşının Türkiye`nin orta doğu politikaları üzerine etkileri (2011-2016)

Abstract

Arap Baharı ile Suriye'de olayların baş göstermesi üzerine Türkiye, başlangıçta Esad rejimi ile farklı düzeylerde birçok defa temasa geçmiş ve reform çağrılarında bulunmuştur. Ancak Türkiye Cumhuriyeti, Esad rejiminin reformlar konusunda yavaş davranması ve halkına karşı uyguladığı şiddeti artırması sonucunda, iyi ilişkiler kurduğu Esad rejimini karşısına alarak, Suriye halkının yanında olmayı tercih etmiştir. Bu aşamadan sonra iki ülke arasındaki ilişkiler kopmuştur. Türkiye'nin, Suriye'de yaşanan olaylar karşısında politikalarını muhaliflerden yana değiştirmesinin en büyük nedeni Arap Baharı'ndan etkilenen diğer ülkelerde olduğu gibi Suriye'de de rejimin kısa süre içerisinde değişeceği beklentisi olmuştur.Türkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinin (ABD) Suriye politikalarının başlangıçta benzer çizgide olmasına rağmen, Suriye iç savaşının ilerleyen dönemlerinde iki ülke arasında farklı bakış açıları geliştiği görülmektedir. ABD'nin askeri ve diplomatik olarak, Türkiye'nin güvenlik kaygılarına cevap verecek şekilde Suriye krizine müdahil olmaması hatta tam tersine`Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) ile mücadele` adı altında terör örgütü PKK'nın Suriye uzantısı Halkçı Koruma Birliklerine (YPG) silah ve mühimmat yardımı yapıp binlerce militanını eğitmesi gibi konular Türkiye'nin radikal kararlar almasına neden olmuştur.Suriye iç savaşın başlangıcında Türkiye ve Rusya farklı noktalarda bulunmuşlardır. Türk hava sahasını ihlal eden Rus savaş uçağının Türk jetleri tarafından düşürülmesi, iki ülke arasındaki ilişkilerin tamamen kopmasına neden olmuştur. Ancak ABD'nin değişen Suriye politikaları ve YPG'yi desteklemesi, bozulan Türkiye-Rusya ilişkilerinin de hızlı bir şekilde düzelmesine zemin hazırlamıştır.Bu süreçte Türkiye'nin ve İran ile ilişkileri, her ne kadar karşı kutuplarda yer alsalar da, hiçbir zaman kopma noktasına gelmemiştir. İki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin yanı sıra barındırdıkları Kürt nüfus nedeniyle bölgedeki Kürt devleti oluşumuna karşı tavırları da benzerlik göstermektedir.Sonuç olarak, Suriye'de devam eden krizden ekonomik, siyasi ve güvenlik açısından en çok etkilenen ülkelerin başında Türkiye gelmektedir. Suriye iç düzenindeki istikrarsızlığa paralel olarak, Türkiye de Suriye ile ilişkilerinde inişli ve çıkışlı, farklılıklar gösteren bir politika takip etmek durumunda kalmıştır. Türkiye'nin Suriye konusundaki bu faklı tutumları, Suriye krizine müdahil olan devletlerle ilişkilerine de etki etmiştir.

After the beginning of the events in Syria with the Arab Spring, Turkey initially contacted many times at different levels with Esad regime and called for reform. However, as the Esad regime was slow to react to the reforms and increased violence against its people, it preferred to be with the Syrian people by opposing the Assad regime, which had established good relations. After this stage, the relations between the two countries were broken. The biggest reason for the change is in favor of opponents of Turkey's policies was the expectation of the change of Syrian regime in a short time as the other countries. Although the Syrian policies of Turkey and the United States (USA) were initially similar, it was seen that different perspectives developed between the two countries in the later period of the Syrian civil war. US as military and diplomacy, was not involved in the Syrian crisis to respond to Turkey's security concerns. On the contrary, arms and ammunition were provided to the People's Protection Units (YPG) which was the extension of the terrorist organization of PKK and also thousands of YPG's militants were trained by USA under the name of fighting with the Islamic State of Iraq and Damascus (ISIS). This issues caused Turkey to take radical decisions.At the beginning of the Syrian civil war, Turkey and Russia were found opposite side. The dropping of Russian fighter plane by Turkish jet planes which violates Turkish airspace caused the relationship between the two countries was completely broken. However, the changing of US Syrian policies and supporting of YPG was paved the way to a rapid improvement of Turkey-Russia relationships.Turkey's relationships with Iran in this period, although they were at the opposing poles, they did never come to the breaking point. In addition to the economic relationships between the two countries, their attitude towards Kurdish formation in the region is similar because of the Kurdish population they host.In conclusion, the ongoing crisis in Syria, Turkey is one of the most affected countries in terms of economical, political and security. Parallel to instability in Syria's internal order, Turkey was obligated to follow bumpy relationships with Syria. Turkey's different attitudes about Syria also affected the relationships with countries involved in the Syrian crisis.