Fenantrakinonun bazı diaminler ile verdiği schiff bazları ve bunların metal kompleksleri

Abstract

- Ill - II. ÖZET Uygun reaksiyon şartlarında aldehit ve ketonların primer aminlerle kondensasyonu sonucu oluşan Schiff bazları, yine uygun çözücüler kullanılarak, hidroksilamonyum hidro- klorür ile aldehit ve ketonların reaksiyona sokulmasıyla el de edilen oksimler, geçiş metalleriyle verdikleri kararlı kompleksler nedeniyle, ayrı ayrı birçok çalışmanın konusu olmuşlardır. Bu çalışmanın birinci kısmında karbonil grubu karbon ları arasındaki bağın rijit olduğu bir o-diketon olan fenan- trakinon başlangıç maddesi olarak alınmış ve o-aminof enolle ve tiyoetanolaminle metal iyonları bulunduğu ve metal iyon larının bulunmadığı reaksiyon ortamlarında kondensasyonu in celenmiştir. Metanolun çözücü olarak kullanıldığı reaksiyon ortamında f enantrakinonun, o-amino fenol ile doğrudan reak siyona sokulduğunda karbonil gruplarından yalnızca birine o-aminof enolün bağlanarak azometin bağı oluşturduğu, oysa; aynı reaksiyon metal iyonları varlığında yapıldığında ise, metal iyonlarının yönlendirici etkisi (kinetik template) nedeniyle, f enantrakinondaki her iki karbonil grubunun azo metin bağına dönüşerek, diimin yapısındaki Schiff bazının metal komplekslerinin meydana geldiğini göstermiştir. Ayrı ca, reaksiyon ortamının pH sının 6-7 civarına yükseltilme siyle fenolik OH grubundaki protonun kolayca kopması sağlan mış, sonuçta; bu ligandın kare düzlemsel yapıdaki nikeldi), bakır(II), kobalt(II) kompleksleri elde edilmiştir. Benzer şekilde fenantrakinonun tiypetanolamin ile ver diği reaksiyon incelenmiş, reaksiyon nikel (II) iyonlarının- IV - bulunduğu ortamda (pH 7. 5' a yükseltilerek) tekrarlanarak, nikel (II) kompleksi oluşmuştur. Çalışmanın diğer bölümünde ise; f enantrakinon, kloro form ve mutlak alkolün çözücü olarak kullanıldığı hidroksil- aminhidroklorür ile İ/1.5 mol oranında reaksiyona girmesi sağlanarak, fenantrakinonmonoksim elde edilmiş, fenantraki- nonmonoksimin 2/1 mol oranında etilendiamin ve 1.3-diamino- propan ile susuz ortamda, eterin çözücü olarak kullanıldığı reaksiyon şartlarında, yine Schiff baz yapısında olan diok- simleri sentez edilmiştir. Bu dioksimler; bakır(II), nikel (II), kobalt (II) iyonları ile susuz asetonda, 1/1 mol oranında reaksiyona girmesi sağlanmış, elde edilen karedüz- lemsel yapıdaki komplekslerde ise her metal iyonu, ligand molekülündeki azot atomları üzerinden koordinasyona girmiş tir. Literatürde rastlanmayan bu dört yeni ligandın yapı ları n.m.r., İR spektrumları ve elementel analiz sonuçla rına belirlenmiştir. Bu çalışmada sentezi gerçekleştirilen komplekslerin yapıları ise; İR, elementel mikroanaliz ve laboratuvar şart larında yapılan metal analizi verilerine göre açıklanmıştır.

V - III. SUMMARY This present work is concerned with the condensation of ortho-aminophenol and tioethanolamine with an o-diketone, namely phenantrenequinone which has a rigid bond between carbon atoms in the carbonyl groups, in the presence or absence of transition metal ions, at different pH regions. It is known that the reaction of any carbonyl compound with an amine does not always result in the forma tion of Schiff base. Thus, it is possible to obtain some other competitive products, namely azoles and polymeric compounds from the reaction of an amine with a ketone. In this study with the same reaction conditions except methanol as a solvent, a yellow crystalline products were obtained from the reaction between phenanthrenequinone, ortho- amino phenol and tioethanol- amine, m. p. 210 °C and m.p. 146 °C. When we used N2 gase, in refluxing the mixture o-aminophenol and phenanthrenequinone in methanol several hours, we obtained high yield, and this reaction gives 9-(2-hydroxy phenylimino)- 10- phenanthrenequinone which has not been previosly mentioned in the literature.- VI - On the basis of elemantary analysis, infrared and H-n.m.r spectra lead to structure, which we have suggest. When we performed the reaction of phenanthrenequinone with o-amino phenol in presence of nickel(II), copper(II) and cobalt (II) complexes of 9. 10- bis (2-hydroxyphenylimino)- phenanthrene were obtained in methanol solutions by refluxing one or two hours. A decrease in pH has been also observed during the formation of these complexes. On the basis of these obser vations, attemps were made to obtain the complexes of the desired Schiff base with high yields by adding KOH or NaOH to the solutions during the reactions. The condensation of tio-ethanolamin with phenanthrene quinone with or without presence of nickel (II) ion was investigated. In the same manner, without nickel (II) ions, a new product which has azomethine groups was obtained. Therefore, bis- (2-mercapto ethylirhino)-9.10- phenanthrene quinone has formed as a product from this reaction. When pH is maintained at 8 by adding KOH in methanol to the reaction mixture, this reaction gives, bis- (2-mercaptoethylimino)- 9. 10- phenanthrenequinone nickel ( II ). In the second part of this work, phenanthrenequinone monoxime has been sythesized. But phenanthrenequinone does not react very easly with H NOH.HC1 as some quinones such as phenanthrenequinone; refluxing the solution of quinone and H2N0H.HC1 in ethanol for days gives no oximes. Phenan- threnequinonemonoxime have been obtained when (alchol and chloroform) was used as the solvent.