3526 numaralı nüfus defterine göre Kırşehir sancağı 1830 (Nüfus ve toplum)

Abstract

Osmanlı Devleti XIX. Yüzyıl başlarında üç kıtada toprağı olan geniş bir coğrafyaya yayılmış bir devletti. Zamanla sistemin işleyişinden de kaynaklanan sorunlar yüzünden yenilikler yapılması gereği duyuldu. Özellikle Yeniçeri Ocağının kaldırılması ve müteakiben Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye adıyla yeni bir ordunun kurulmak istenmesi askerin nasıl temin edileceği konusunu gündeme getirdi. Bu bağlamda imparatorluk içinde nüfus sayımı yapılması kararı alınmıştır. Biz de sayım defterlerinden yola çıkarak ilk nüfus sayımının defterlerinden 3526 numaralı defteri tezimize konu edindik.Bu araştırmada, Başbakanlık Osmanlı Arşivi tasnifinde bulunan NFS.d.3526 künyesi ile kayıtlı bulunan Müslim defteri baz alınarak hicri 1246 (Miladi 1830-1831) yılı Karaman Eyaleti'ne bağlı Kırşehir Sancağının demografik ve sosyal yapısını incelenmektedir. Bahsi geçen tarihte, Kırşehir Sancağında yaşayan insanlar Müslim defterine yazılarak kayıt altına alınmışlardır. Sayım, hicri 1246 tarihinde yapılmıştır. Bu tarih, miladi olarak 1830-1831 tarihine denk gelmektedir. İncelenen defterde hicri 1246 tarihinde Kırşehir Sancağına bağlı 12 mahalle, 4 kaza, 5 nahiye, 1 kasaba ve 122 köy toplam 144 yerleşim yeri olduğu tespit edilmiştir. Yine bu 144 yerleşim biriminde yaşayanların sayısı (erkek nüfus) ve bu kişilerin fizikî özellikleri, akrabalık ilişkileri, yaşları, meslekleri ve sosyal durumları gibi verilere ulaşılıştır. 3526 numaralı defterlerdeki veriler istatistiki yöntemlerle analiz edilerek, Kırşehir Sancağında yaşayan insanların demografik bilgilerine ve Kırşehir Sancağının sosyal yapısına ait değerli bilgilere ulaşılmıştır. Ayrıca, ilgili defterdeki verilere ve özel işaretlere göre, Osmanlı Devleti'nin bu sayımda ulaşmak istediği amaçlardan birinin Müslümanlardan askerlik yapabilecek olanları belirlemek olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Demografi, Kırşehir, Kırşehir Nüfus Defterleri, Nüfus Defterleri.

At the beginning of the XIX century, The Ottoman Empire was a state which expanded the regions of land on three main continents. Over time, The Ottoman Empire was required to make innovations due to the problems resulting from the deficiencies in the state system. Especially, after the abolition of the Janissary Corps. and that a new army, called Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye, was intended to set up raised the issue how to recruit new soldiers for the army. In this sense, the decision of census was taken in The Empire. In the light of census papers, we have discussed one of the first census papers numbered 3526 in this study.In this research, in line with Muslim census paper AH. 1246 (Gregorian 1830-1831) which is classified in the ottoman archives of the prime ministry, the demographic and social structure of the Kırşehir Sanjak, then which was connected to the city, Karaman, has been discussed. On that date mentioned above, people living under the Kırşehir Sanjak have been registered on Muslim Census Paper. The census was taken in 1246 AH. This date coincides with the date (Gregorian1830-1831) After the analysis of the census paper, it has been found out that there were 12 neighborhood, 4districts, 5 sub-districts, 1 township and 122 villages, totally 144 inhabited regions. Moreover; through this study, it has been collected data on the number of people living in these 138 regions, physical qualities of these people, their lines of descent, their age, their professions and their social status.By statistically analyzing the data in Muslim census papers, numbered 3526, it has been collected a great deal of valuable data on the demographic information of people living under the rule of Kırşehir Sanjak and social structure of them. Furthermore, according to related data in Census Papers, It has been discovered that one of the aims that Ottoman Empire wanted to achieve was to determine who could be recruited to army. KEY WORDS; Demography, Census Papers, Kırşehir, Kırşehir Census Papers.