Risale-i İmam Birgivi`de senteks çalışması

Abstract

II ÖZET Bu çalışmada `Risâle-i Birgivî` adlı eserin transkripsiyonu yapıldı ve onun üzerinde söz dizimi gerçekleştirildi. Eser, Denizli'nin Tavas ilçesine bağlı Kızalcabölük kasabasından Esat Köseoğlu'nun özel kütüphanesine kayıtlıdır. Bir Fıkıh kitabı olan eser, Birgili Mehmed Efendi tarafından yazılmıştır.lslamın, iman, ibadet ve ahlak konularını anlatır. Eserin önce Türkçe cümlelerinin transkripsiyonunu yaptık. Arapça cümleleri aslına uygun olarak yazdık. Varak numaralarını metnin sol başına koyduk.Bütün cümlelere numara verdik. Satırın bittiğini çizgiyle gösterip, diğer satıra kaldığı yerden devam ettik. Cümleyi meydana getiren Öğeleri ve bunun altındaki morfem birliklerini bütünüyle göstermeye çalıştık. Bunu parantezlemelerle kendi içindeki bütünlüğünü de muhafaza ederek verdik. Eser, 830 cümleden oluşmuştur. Değerlendirme bölümünde öğelerin dizilişini ve kullanımını tablo halinde gösterdik. Kelime çeşidi ve kelime gruplarının hangi öğelerle kullanıldığını belirterek bir sonuca bağlandı. Burada 2257 öğe kullanılmıştır. Bunun 877'si yüklem, 523 'ü zarf tümleci, 305 'i nesne, 292'si yer tamlayıcısı ve 260'ı öznedir. Buna göre; o dönemde dilimizin zenginliğinin yanısıra, sağlam bir cümle yapısının olduğunu da görürüz.

III ABSTRACT In this study transcription of `Risale-i Birgivi` was finished and syntax work was done according to this transcription. The book is in the libarary belonging to Esat Köseoğlu It is in Kızilcabölük, Denizli. It was written by Birgili Mehmed Efendi It tells faith, worship and ethics of İslam. First we transcribed the Turkish sentence structures. Wrote the Arabic sentence structures in accordance with their originality. We put the numbers of leaf at the top of right hand corner of the article. We numbered all of the sentences. We showed end of line with a line again. Members of the sentence and combinations of morphemes were pointed out altogether. The book consists of 830 sentences. In the section of evaluation, the syntax of the members and their usage were shown in tables. We determined which members were used with the groups of words. Here we used 2257 members. Action; 877, complement; 523, object; 305, indirect object; 292 and subject; 260. We realize that our language was rich beside its strong sentence structure during that time.