Fibromiyalji hastalarında balneoterapinin oksidan/antioksidan durum üzerine etkisi

Abstract

Giriş ve Amaç: Fibromiyalji Sendromu (FMS), nedeni tam bilinmeyen, kronik yaygın ağrı, yorgunluk, uyku bozuklukları, somatik-bilişsel yakınmaların eşlik ettiği kronik bir sendromdur. Etyopategenezde oksidatif stresin de rol oynadığı düşünülmektedir. Farmakolojik ve farmakolojik olmayan birçok tedavi yöntemi mevcut olup balneoterapi yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışma ile fibromiyalji (FM) hastalarında sağlıklı kontrollere göre oksidan/antioksidan durum dengesinde fark olup olmadığını değerlendirmek ve balneoterapinin FM hastalarında oksidatif stres üzerine etkisini araştırmak amaçlanmıştır.Materyal ve Metod: Çalışma grubuna Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi FTR polikliniğine başvuran yeni tanı almış 35 kadın primer fibromiyalji hastası, kontrol grubuna yaş uyumlu 35 sağlıklı kadın alındı. Başlangıçta sağlıklı kontroller ile FM hastalarının kaplıca tedavisi öncesi total antioksidan seviye (TAS), total oksidan seviye (TOS), oksidatif stres indeksi (OSİ) Erel tarafından geliştirilen tam otomatik kalorimetrik bir yöntem ile ölçülüp hastalarda oksidatif stres bozukluğu varlığı değerlendirildi. Hastalık şiddeti fibromiyalji etki anketi (FES) ile, ağrı düzeyi vizüel analog skala (VAS) ile, duygudurum beck depresyon ölçeği (BDÖ) ile ve yaşam kalitesi kısa form-36 (SF-36) ile değerlendirildi. FM hastalarına 15 seans balneoterapi tedavisi verildi. Tedavi sonrası TAS, TOS, OSİ düzeyleri ve klinik parametreler tekrar değerlendirildi. Bulgular: FM hastalarının tedavi öncesi değerleri ile kontrol grubu arasında TAS değerinde anlamlı fark yokken (p=0.114); TOS ve OSİ değerleri FM hastalarında istatistiksel olarak anlamlı yüksek bulundu (p<0.001). FM hastalarında tedavi öncesi VAS, BDÖ skorları kontrol gruba göre anlamlı yüksek; SF-36 parametrelerindeki skorlar ise düşük saptandı (p<0.001). FM hastalarının balneoterapi sonrası TOS ve OSİ değerlerinde tedavi öncesine göre istatistiksel olarak anlamlı düşüş (p<0.001) saptanırken; TAS değerlerinde anlamlı bir değişim olmadı (p=0.538). Klinik parametrelerin tümünde (FES, VAS, BDÖ, SF-36) balneoterapi ile anlamlı düzelme elde edildi (p<0.001).Sonuç: FM hastalarında kontrol gruba göre oksidatif bozukluk saptanmış olup; balneoterapi antioksidan etkinlik göstererek oksidatif streste düşme sağlamıştır. Aynı zamanda balneoterapinin klinik semptomlar ve yaşam kalitesi üzerine kısa dönemde etkili bir tedavi yöntemi olduğu düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: fibromiyalji sendromu, oksidatif stres, balneoterapi

Introduction and Objective: Fibromiyalgia syndrome (FMS) is a chronic syndrome accompanied by chronic diffuse pain, fatigue, sleep disorders and somatic-cognitive complaints and its cause is unknown. Oxidative stress is thought to play a role in the etiopathogenesis. There are many pharmacological and non-pharmacological treatment methods and balneotherapy is widely used. The aim of this study was to evaluate whether there is a difference in oxidant / antioxidant status balance in patients with fibromyalgia syndrome compared to healthy controls and to investigate the effect of balneotherapy on oxidative stress.Material and Methods: The study group consisted of 35 newly diagnosed women with primary fibromyalgia who applied to the physical medicine and rehabilitation outpatient clinic of Kırşehir Ahi Evran University Education and Research Hospital, and control group consisted 35 healthy women who were age-matched. Initially, total antioxidant level (TAS), total oxidant level (TOS), oxidative stress index (OSI) were measured by a fully automatic calorimetric method developed by Erel before the spa treatment of healthy controls and fibromyalgia patients and presence of oxidative stress disorder in the patients was evaluated. Severity of disease was evaluated by fibromyalgia impact questionnairy (FIQ), pain level was evaluated by visual analog scale (VAS), mood was evaluated by Beck depression inventory (BDI) and quality of life was evaluated by short form-36 (SF-36) questionnairy. FM patients were given 15 sessions of balneotherapy treatment. After the treatment, TAS, TOS, OSI levels and values of clinical parameters of the patients were reevaluated.Results: There was no significant difference between the pretreatment values of FM patients and control group in terms of TAS (p=0.114). TOS and OSI values were significantly higher in FM patients (p <0.001). In FM patients, pre-treatment VAS and BDI scores were significantly higher than control group; The scores in the SF-36 parameters were determined significantly lower (p<0,001). While there was statistically significant decrease in TOS and OSI values after balneotherapy (p <0.001) in patients with fibromyalgia, there was no significant change in TAS values (p = 0.538). All of the clinical parameters (FES, VAS, BDI, SF-36) were significantly improved with balneotherapy (p <0.001).Conclusion: Oxidative disorder was found in fibromyalgia patients compared to control group and balneotherapy showed antioxidant activity and decreased oxidative stress. Also, balneotheraphy has been thought to be an effective treatment method for clinical symptoms and quality of life.Keywords: fibromyalgia syndrome, oxidative stress, balneotherapy