Abdullah İbni Şükri Konavi`nin Mürşidü`l-ibad adlı eserinde sentaks çalışması

Abstract

n ÖZET Bu tez çalışmasında `Mürşidü'l-'İbâd` adlı eserin transkripsiyonu yapıldı ve bu metin üzerinde sentaks çalışması gerçekleştirildi. 'Abdu'llah ibni Şükrî Konevî tarafından yazılan eser, Bağdat Ağası olan Mustafa Ağa' dan alınan nüshanın suretidir. İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi'nde 34 Sü-Aşir 170/1 numara ile kayıtlıdır. `Mürşidü'l-'İbâd` tasavvufî bir eserdir. Bu eserde cehennem ve cennetin vasıfları, Peygamberimiz Hz. Muhammed(SAV)'in miracı ve sonra gelişen olaylar ayetler ve hadislerle anlatılmış; nefis terbiyesinin metotları gösterilmiştir. Çalışmamızda önce eserdeki Türkçe cümlelerin transkripsiyonunu yaptık. Arapça cümleleri aslına uygun olarak Arap alfabesiyle yazdık. Varak numaralarını sahifenin sol başına koyduk. Orijinal metindeki satır sonlarını çizgi ile belirterek diğer satıra cümle bitinceye kadar devam ettik. Bütün cümlelere numara verdik. Eserde 2006 cümle tespit ettik. ikinci bölümde bu 2006 cümleyi öğelerine ayırdık. Cümleleri meydana getiren unsurları ve bunların içindeki morfem birliklerini yapılan bakımından tespit ederek parentezlerle gösterdik. Bu parentezleme çalışmasında öğeleri cümlelerin bütünlüğünü bozmadan sınıflandırdık ve cümlelerin metinde geçtiği yerleri numaralandırarak gönder meler yaptık. Değerlendirme bölümünde öğelerin dizilişlerini ve kullanım oranlarını tablolarla gösterdik. Kelimeler, kelime grupları ve cümleciklerin hangi öğede ne miktarda kullanıl dığını belirttik. Burada 5752 öğe kullanılmıştır. Bunun 2189'u yüklem, 1091 'i özne, 713' ü nesne, 871 'i zarf tümleci, 888'i yer tamlayıcısıdır. Bunların neticesinde, o dönemde de Türkçenin zenginliğinin yanı sıra istikrarlı bir cümle yapısının olduğunu görürüz.

m ABSTRACT `Mürşidü'l-'İbâd` was transcribed in this study of thesis and syntax work was done on the text. The work which had been written by 'Abdu'llah ibni Şükrî Konevî, is a copy of orginal text, was taken Mustafa Ağa who was Ağa of Baghdad. The book is restricted in Siileymaniye library, Istanbul, with this number 34 Sü-Aşir 170/1. `Mürşidü'l-'İbâd` is a mystical work.lt tells us about features of paradise and features of hell.Also,It remembers us on our prophet Muhammed's ascension and ascension's events so it teaches methots of soul education. First step; we transcribed the structures of Turkish sentences. We wrote Arabic sentence's structures in accordance with their orginality. We put the numbers of the top of right hand corner of the article, we showed end of the orginal line of text with a line again and we went on other line till end of the sentences.We numbered all of the sentences. We found 2006 sentences text of work. Second step; members of the sentences were pointed out. We showed members of sentences and combinations of morfemes by showing them according to their special structures with the brakets. We classified the member of the sentences without broken the totality and we referenced with numbering the line which the text has been. In the section of the evalution, the syntax of the members and scale of their usage were shown in tables. We determined which members were used with the groups of the words, clauses, and words. Also, we determined what scale they were used. Here we used 5752 members. Action; 2189, subject; 1091, object; 713, complement; 871, indirect object; 888. End of all these; we realize that our language was rich beside its strong sentence structure during that time.