Denizli yöresinde anlatılan efe hikâyeleri

Abstract

`Denizli Yöresinde Anlatılan Efe Hikâyeleri` adlı çalışma yöredeki efe/zeybekliğe bağlı olarak anlatılan ürünlerin tespiti ve anlatılan bu ürünlerin işlevlerinin incelenmesinden oluşmuştur. Çalışmanın 'Giriş Bölümünde' efe/zeybek kavramı üzerinde durulmuş, bu oluşumun ve yaşam tarzının dünden bugüne geçiş süreci ele alınmıştır. Birinci bölüm başlığı altmda 'Halk Hikâyesi' formunda ele alınıp değerlendirilen bu anlatıların ne şekilde değerlendirilmesi gerektiği tartışılmış ve klasik halk hikâyesi formuyla bugün anlatılan yapı arasındaki ortak ve farklı unsurlar belirtilmiştir. Ayrıca özellikle son yıllarda kahraman kalıbı oluşturmak amacıyla oluşturulan çalışmalardan hareketle Denizli yöresinde efe/zeybekliğe bağlı olarak yapılan anlatılardaki kahraman kalıbı ortaya konmaya çalışılmış, bu kişilerin halk nezdindeki yapılan ve işlevleri üzerinde durulmuştur. Çalışmanın sonuç kısmında özellikle Yörük Türkmen geleneğinin devam ettiği bu coğrafyada, teknolojinin gelişimiyle birlikte ortaya çıkan gazete, televizyon gibi sosyal yaşama yön veren basın-yaym organlarının, yaşam standartlarının ve ilgi-ihtiyaçlann değişimi neticesinde, sözlü kültür ürünlerinin formunda da çeşitli değişikliklerin meydana geldiği belirtilmiştir. Kürşat ONCUL

The study named as `Efe Tales Narrated in the District of Denizli` is composed of the explained products as depending on efe/zeybeklik, and of examining the functions of these products. At the beginning part of study, the concept of efe/zeybek are covered, and the process of the life style of efe/zeybek from past to present was taken in hand. Under the first part, taken as the form of 'People Tale', how these narrations should be evaluated is discussed, and common and different elements of the form of classical people tales and structures explained at the present are defined. Moreover, especially in the recent years, from the movements studied for forming of hero tried to be constructed is trying to mould, and the functions and structures of these people on people are covered. At the conclusion part of the study, particularly in the regions that Yörük/Türkmen tradition are sustaining, newspaper and television that emerged as the result of the improvement of technology, that also lead to the social life, and with the results of the changes of life styles and interest-need, the changes on the forms of the products of spoken culture are specified as occured.