Hemşirelerin organ bağışı tutumlarının merhamet duygularıyla ilişkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Araştırma hemşirelerin organ bağışı tutumlarının merhamet duygularıyla ilişkisinin değerlendirilmesi amacıyla kesitsel-betimleyici olarak gerçekleştirilmiştir.Çalışmanın evrenini Sivas Numune ve Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Hastanesinde organ bağış kartı olan(100 birey) ve olmayan(100 birey) toplam 200 hemşire oluşturmuştur. Veriler Tanıtıcı Bilgiler Formu, Organ Bağış Tutum Ölçeği(OBTÖ) ve Merhamet Ölçeği(MÖ)yle toplanmıştır. Verilerin analizinde Frekans, Yüzde, Pearson Momentler Çarpımı, korelasyon analizi, t Testi, Tek Yönlü Varyans analizi(ANOVA), Durbin Watson testi, Basit Doğrusal Regresyon analizi, Dunnet T3 Post Hoc testi, LSD Post Hoc testi, Mann Whitney U testi, Cronbach Alfa testi kullanılmış olup, SPSS 22.00 istatistik paket programıyla değerlendirilmiştir. Organ bağışı kartı olanların %51'inin, bağış kartı olmayanların %31'inin organ yetmezliği olan tanıdığının olduğu, bağış kartı olmayanların olanlara göre daha az oranda (%43) organlarını bağışlamayı istedikleri, %20.3'ünün vücut bütünlüğü nedeniyle istemedikleri, %42'sinin sağlık profesyonellerinin organ bağışında bulunmasını profesyonel sorumluluk olarak gördükleri saptanmıştır. Organ bağışı kartı olanlarda OBTÖ'nin alt boyutlarından Yardımseverlik Ahlaki Değer İnançlar, Algılanan Tıbbi Olarak İhmal Edilme ve Bedensel Yaralanma Korkusu puan ortalamaları sırasıyla 117.77±6.533, 18.36±5.967, 18.29±5.960'tır. Organ bağışı kartı olmayan hemşirelerin ölçeğin alt boyut puan ortalamaları sırasıyla 86.03±23.096, 28.18±13.677, 31.41±14.885 olup aralarındaki fark istatistiki olarak anlamlıdır (p<0,05). Organ bağış kartı olanların MÖ alt boyutlarından Sevecenlik, Paylaşımların Bilincinde Olma, Bilinçli Farkındalık puan ortalamaları sırasıyla 4.37±0.44, 4.14±0.49, 4.27±0.36; organ bağışı kartı olmayanlarda sırasıyla 4.21±0.58, 4.12±0.63 4.18±0.58 olup aralarındaki fark istatistiki olarak anlamlıdır (p<0,05). Organ bağışı kartı olmayan hemşirelerin Yardımseverlik Ahlaki Değer İnançlar, Umursamazlık ve Bilinçli Farkındalık ile anlamlı (r=.504,r2=.254,p<0.05); Algılanan Tıbbi Olarak İhmal Edilme Korkusu, Umursamazlık, Bağlantısızlık ve Bilinçli Farkındalık ile anlamlı (r=.488,r2=.238,p<0.05). Algılanan Bedensel Yaralanma Korkusu, Bağlantısızlık ve Bilinçli Farkındalık ile anlamlı bir ilişki vermektedir (r=.402,r2=.162,p<0.05).Merhamet duygusu organ bağışı tutumlarının üzerinde etkilidir. Organ bağışına yönelik eğitim ve programlar yapılarak kişilerin daha çok bilinçlendirilmesi, organ bağışı için sağlık profesyonellerini teşvik edici stratejilerin yaygınlaştırılması ve organ bağışı ile ilgili kaygılara yönelik araştırmalar önerilir.Anahtar Kelimeler: Hemşirelik, Organ Bağışı, Merhamet Duygusu.

The aim of this study, which was conducted in a crosssectional and descriptive manner, was to investigate the relationship between nurses' organ donation attitudes and compassion feelings.The population of the study consisted of a total of 200 nurses with(100 individuals) and without organ donation card(100 individuals) in Sivas Numune and Sivas Cumhuriyet University Health Services Application and Research Hospital. Data were collected by using the Descriptive İnformation Form, Organ Donation Attitude Scale (OBST) and Compassion Scale(BC). In the study, the Descriptive Information Form, Organ Donation Attitude Scale(OBST) and Compassion Scale(BC) were used as data collection tools. Frequency, Percentage, Pearson Product of Moments, Correlation Analysis, t Test, One Way Variance Analysis(ANOVA), Durbin Watson Test, Simple Linear Regression Analysis, Dunnet T3 Post Hoc Test, LSD Post Hoc Test, Mann Whitney U Test, Cronbach Alpha test was used and these analyzes were evaluated with SPSS 22.00 statistical package program.According to our findings, 51% of those with organ donation card, 31% of those without donation card had an acquaintance with organ failure, 43% of those who does not have donate card has do not want to donate their organs, (less than the ones who have donate card) 20.3% do not want because of body integrity concern and 42% considered organ donation of health professionals as a professional responsibility.In the ones who have donation card, the mean score of Charity Ethics Beliefs, the mean scores of benevolent moral beliefs, perceived medically neglect and fear of physical injury were 117.77±6.53, 18.36±5.96, 18.29±5.96, respectively. The mean subscale scores of the nurses without organ donation card were 86.03 ± 23.09, 28.18 ± 13.67 and 31.41 ± 14.88 and the difference was statistically significant (p <0.05). The mean scores of Affection, Awareness of Consciousness, Conscious Awareness were 4.37 ± 0.44, 4.14±0.49, 4.27±0.36; 4.21±0.58, 4.12±0.63 4.18±0.58 and the difference between them was statistically significant (p <0.05). Nursing without organ donation card was significant with Charity Moral Value Beliefs, Indifference and Conscious Awareness (r =.504,r2 =.254,p<0.05); The perceived fear of medical neglect was negligible, indifference, unconsciousness and conscious awareness (r =.488,r2 =.238,p <0.05). The perceived fear of bodily injury has a significant relationship with disconnection and conscious awareness (r=.402,r2=.162,p<0.05).Sense of mercy affects organ donation attitudes. It is suggested that, organizing training plans for organ donation should be arranged to raise awareness among individuals, disseminating strategies should be prepared to promote health professionals for organ donation, and research on organ donation concerns should be conducted.Key Words: Nursing, Organ Donation, Compassion.