Kangal akkaraman koçlarında bazı androlojik özelliklerin belirlenmesi

Abstract

Küçükbaş hayvancılık Türk milletinin varoluşundan beri uğraştığı önemli bir hayvancılık faaliyetidir. Günümüze kadar uzanan tarihsel süreçte birçok atasözü ve deyimde de kendine yer bulmuş olması koyunculuğun kültürümüzün bir parçası olduğunun göstergesidir. Toplum yapısı, coğrafi şartlarla beraber değerlendirildiğinde ülkemiz için en uygun hayvancılık tipinin de küçükbaş hayvancılık olduğu değerlendirilmektedir. Son yıllarda genel ekonomik koşullara bağlı olarak, koyunculuktan sağlanan gelirler arasında etin birinci sırayı alması ile koyun ve kuzu etinin üretimini artırmaya yönelik araştırmalar yoğunluk kazanmıştır.Türkiye'de yerli koyunların yapağı, et ve süt verimini artırmak amacıyla kültür ırkları ile farklı melezleme çalışmaları yapılmıştır. Ancak, geliştirilen yeni koyun tipleri yeterince yaygınlaştırılamadığı gibi bazıları da tamamen yok olmuştur. Diğer taraftan, bölgenin şartlarına uyum sağlamış, dayanıklı ve kanaatkâr olan bazı yerli koyun genetik kaynakları yeterince ilgi gösterilmediği için yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmışlardır. Bu problemin çözümü amacıyla çeşitli adımlar atılmış olup, 2005 yılında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından ilk olarak 11 farklı koyun ırkında halk elinde koyun ıslah projeleri Türkiye'nin değişik bölgelerinde uygulamaya konulmuştur. Kangal Akkaraman koyunu, Orta Anadolu'nun yaygın (otokton) ırkı olan Akkaraman ırkının en iri tipi olup yoğun olarak Sivas ve Malatya illerinde yetiştirilmektedir. Halk elinde ıslah projesi kapsamında, bu genotipin verim düzeylerinin yetiştirici koşullarında tespit edilmiş ve artırılmıştır.Kangal Akkaraman Koyun IrkıYayılma Alanı: İç Anadolu Bölgesinde Sivas ve çevre illerVerim Yönü: Kombine, et ve süt Genel Özellikleri: Akkaraman ırkının alt varyetesi olan Kangal Koyunu diğer varyetelere ve Akkaraman ırkına göre bölgenin doğal şartlarına uyumlu, dayanıklı ve daha iri yapılı ve verimi daha yüksek koyundur. Göz etrafında, ayaklarda ve incik çevresindeki siyah lekelerden ve burunun bombeli oluşu ile Akkaraman ve diğer varyetelerden ayrılır.Fiziksel Özellikleri: Burun etrafında siyah lekeler vardır ve bombelidir. Göz etrafında bazen siyah lekeler olabilir. Kulaklar uzun ve sarkıktır. Baş uzun, dar ve çıplaktır. Göğüsler erkeklerde geniş dişilerde dardır. Gövde yandan bakıldığında dikdörtgen şeklindedir. Ayaklarda kıl yoktur (çıplaktır) bazen ayaklar üzerinde siyah lekeler görülür. Bacaklar uzun ve sağlamdır. Vücut rengi (post) genelde beyaz (kirli beyaz), krem, yer yer vücut örtüsünde siyah lekeler görülebilir. Kuyruk ağırlığı 4-8 kg, ergin koçların kuyruk ağırlığı 20 kg' a kadar çıkabilir. İnce olan kuyruk ucu esas olan yağlı kısmın üzerine ''S'' şeklinde bir kıvrım oluşturur. Yapağı kaba ve karışık şekildedir.Dişide cidago yüksekliği; doğumda 35-40 cm., 3 aylıkta 48-52 cm., 6 aylıkta 65-70 cm., 12 aylıkta 70-75 cm., 36 aylıkta 73-80 cm. Canlı ağırlık: doğumda 2,5-4,5 kg., 3 aylıkta 18-23 kg., 6 aylıkta 35-40 kg., 12 aylıkta 50-55 kg., 36 aylıkta 70-75 kg.Erkekte cidago yüksekliği; doğumda 35-40 cm., 3 aylıkta 50-55 cm., 6 aylıkta 65-70 cm., 12 aylıkta 75-80 cm., 36 aylıkta 80-90 cm. Canlı ağırlık; doğumda 4-5 kg., 3 aylıkta 20-25 kg., 6 aylıkta 40-45 kg., 12 aylıkta 70-75 kg., 36 aylıkta 90-115 kg.Gebelik Süresi ve Doğum: kangal koyunlarında 145-155 gündür. Yeni doğan kuzuların vücutları hemen kurutularak, emmeye başlaması ve ağız sütünü almaları sağlanır.Döl Verimi: Östrüs siklusu gün ışığının ve sıcaklığın azaldığı son baharda olur. Siklusları 16-17 gün, östrüsları ise 16 saattir. Doğumu takip eden ikinci sıfat sezonunda Koç'a bırakılır ki bu da 15-16 aylık yaşa tekabül etmektedir. Doğum oranı elde sıfat yönteminde %94'tür. Ortalama yavru sayısı 1.30'dur. (ikizlik oranı %30) Yaşama gücü oranı 30. günde %96, 90. günde %90 (sütten kesimde). Büyüme; doğum ağırlığı 4,8 kg (tekizlerde) 90. günde 24 kg., 180. günde 36 kg canlı ağırlığa ulaşmaktadır.Beslenme: Kangal koyununun beslenmesi daha çok meraya bağlıdır. Doğumdan sonra kuzular bir hafta süreyle analarıyla birlikte içeride kalmalı, sonra mera ve iklim müsait ise anneleriyle birlikte dışarı salınmalıdır.Sunulan çalışmada Kangal Akkaraman Koçlarına ait mevsim içi ve mevsim dışı testosteron hormonu seviyeleri ile spermatolojik özelliklerin belirlenmesi amaçlanmıştır.Bu amaçla zara ilçesinde yer alan işletmede barındırılan ve ırk özelliklerini taşıyan 6 adet koç seçilmiştir. Koçlardan nisan ve eylül aylarında kan ve sperma alınarak androlojik özellikleri belirlenecektir.

Ovine livestock is an important livestock activity that the Turkish nation has been dealing with since its existence. The fact that many proverbs and idioms have found their place in the historical process which has survived until today is an indication that sheep is part of our culture. When the social structure is evaluated together with the geographical conditions, it is considered that the most suitable type of animal husbandry for our country is ovine livestock. In recent years, due to the general economic conditions, she had first place in the production of sheep, and she has intensified researches to increase sheep and lamb meat production.wool of local sheep in Turkey, with culture breeds different hybridization studies in order to increase meat and milk production is made. However, the new sheep types developed have not been sufficiently popularized and some have completely disappeared. On the other hand, some domestic sheep's genetic resources, which are adaptable to the conditions of the region and are durable and persuasive, face the risk of extinction because of insufficient attention. The various steps taken in order to solve this problem, in 2005 the Food, Agriculture and the first 11 people in the hands of different sheep breeds by the Ministry of reclamation projects have been implemented in various regions of Turkey. Kangal Akkaraman sheep is the largest type of Akkaraman race which is common (autochthonous) race of Central Anatolia and it is grown in Sivas and Malatya provinces intensively. Within the scope of the breeding project in the hands of the people, the yield levels of this genotype were determined and increased in breeder conditions.Kangal Akkaraman Sheep RacePropagation Area: Sivas and surrounding provinces in Central Anatolia RegionYield: Combined meat and milkGeneral Characteristics: Kangal Sheep, which is the sub-variety of Akkaraman, is resistant to the natural conditions of the region according to other varieties and Akkaraman breed, it is durable and larger and yields higher yield. It is distinguished from Akkaraman and other varieties by the black spots around the eyes, around the eyes and the curved nose.Physical Properties: There are black spots around the nose and it is bombed. There may be sometimes black spots around the eye. The ears are long and drooping. The head is long, narrow and naked. Breasts are narrow in broad females in males. The body is rectangular when viewed from the side. There are no hair on the feet (naked) and sometimes there are black spots on the feet. The legs are long and firm. Body color (post) is usually white (dirty white), cream, black spots on the body cover can be seen in places. The tail weight is 4-8 kg, the tail weight of adult coaches can reach up to 20 kg. on the greasy part of the tail end of the thin substantially 'S' 'which forms a loop. The fleece is coarse and mixed.Height of female cidago; 35-40 cm in birth, 48-52 cm in 3 months, 65-70 cm in 6 months, 70-75 cm in 12 months, 73-80 cm in 36 months. Live weight: 2,5-4,5 kg at birth, 18-23 kg at 3 months, 35-40 kg at 6 months, 50-55 kg at 12 months, 70-75 kg at 36 months.Height of the man in the cidago; 35-40 cm in the birth, 50-55 cm in 3 months, 65-70 cm in 6 months, 75-80 cm in 12 months, 80-90 cm in 36 months. Live weight; 4-5 kg at birth, 20-25 kg at 3 months, 40-45 kg at 6 months, 70-75 kg at 12 months, 90-115 kg at 36 monthsPregnancy Period and Birth: 145-155 days in kangal sheep. The newborn lambs are immediately dried, allowing them to start sucking and to take their mouth milk.Progeny Yield: The oestrus cycle occurs in the last spring when daylight and temperature decrease. Their cycles are 16-17 days and their estruses are 16 hours. It is left to Koç in the second adjective season following the birth, which corresponds to the age of 15-16 months. The birth rate is 94% in the adjective method. The average number of offspring is 1.30. The survival rate is 96% at day 30 and 90% at 90 days (weaning). Growth; birth weight 4,8 kg (singlets) 90 days at 24 kg, 180 days at 36 kg live weight reaches.Nutrition: The feeding of the Kangal sheep is more dependent on the pasture. After birth, the lambs should stay inside for a week with their mothers, then they should be released with their mothers if the pasture and climate are available.In the present study, it was aimed to determine spermatological features of Kangal Akkaraman Coaches with seasonal and non-seasonal testosterone hormone levels.For this purpose, 6 rams with race characteristics were selected in the enterprise located in zara district. Blood and semen from the coach in April and September will be determined andrological properties will be determined.