Türkiye profesyonel futbol liglerinde rekabetçi denge

Abstract

Bu araştırma Türkiye profesyonel futbol liglerinde rekabetçi dengenin incelenmesini amaçlamaktadır.Çalışmamız; Türkiye profesyonel futbol liglerindeki rekabeti ve bu liglerin içerisindeki rekabetçi dengeyi tespit edip rekabet düzeyine göre çeşitli öneriler geliştirmektir.Çalışmanın temel aldığı nokta, Türkiye profesyonel futbol liglerinde rekabetin izlediği seyri ortaya koymaktır. Rekabeti ölçmenin çeşitli yöntemleri bulunmaktadır. Bu çalışma, C5CBI ve HHI hesaplamaları aracılığıyla, kulüplerin sahip olduğu iç saha avantajı ve şans gibi faktörleri arındırarak kalan net güçlerini tahmin etmek ve rekabeti bu güç seviyeleri temelinde ölçmek amacı ile yapılmıştır.Araştırma Türkiye profesyonel futbol liglerinde en üst sırada bulunan Super Lig'de 1987-2017 sezonları arasında 30 yıllık zaman diliminde, Türkiye profesyonel liglerinden 2. sıradaki ligi olan o zamanki ismi ile Türkiye 2.lig A kategorisinde 2001-2017 sezonları arasında 17 sezon olarak yapılmıştır.Türkiye profesyonel liglerinde Spor Toto 2. Lig kırmızı ve beyaz grupta son sekiz sezon, Spor Toto 3. Lig 1. 2. ve 3. grupta da yine son 8 sezon ile sınırlı tutulmuştur. Bu liglerin sekiz sezon ile sınırlı tutulmasındaki amaç daha önceki yıllarda yükselme grubu, ve bu gruplardaki takım sayısının az olması nedeniyle rekabetin üst düzey yansıtılamayacağı varsayımından kaynaklıdır. Araştırmada yer alan veriler www.mackolik.com isimli internet sitesinden alınmıştır.Çalışma sonucundan elde edilen bulgulara göre; Süper Lig ' de 1987-1988 sezonu ile 2017-2018 sezonu arasındaki oynanan futbol müsabakalarından elde edilen C5CBI ve HHI hesaplama değerlerine göre ortalama C5BI 145.08, ortalama HHI ise 620.09 olarak tespit edilmiştir. Süper Lig'de C5CBI 'ye göre rekabetten en uzak sezonunun 157.88 ile 1995-1996 sezonu, yine C5CBI'e göre rekabete en yakın sezonun 129.55 ile 2007-2008 sezonu olduğu tespit edilmiştir. Yine Türkiye Süper Lig ' inde HHI 'ya göre rekabetten en uzak sezon 715.03 ile 1991-1992 sezonu, rekabete en yakın sezon ise 537.14 ile 1987-1988 sezonu olarak tespit edilmiştir. Bu lig için lig içerisinde ideal bir rekabet dengesi barındırmadığından söz etmek mümkündür.Yine çalışmada kullanılan veriler bize Türkiye Futbol 1.Lig ' inde 2001-2002 sezonu ile 2017-2018 sezonu arasındaki 17 sezonun bulgularını inceleme fırsatı sunmaktadır. Bu ligde C5BI ' nın ortalaması 135.53 ve standart sapması ise 6,38 ' dir. Sezonlara göre HHI ortalaması 593,19 ve standart sapması 24,57 olarak hesaplanmıştır. C5CBI hesaplamalarına baktığımızda rekabete en uzak sezonun 148.15 ile 2004-2005 sezonu, en yakın sezonların 125.93 değeri ile 2001-2002, 2011-2012 ve 2012-2013 sezonları olduğunu görebilmekteyiz. HHI ' ya göre rekabete en uzak sezon 641 ile 2010-2011 sezonu, en yakın sezon ise 522,9 ile 2001-2002 sezonudur. Sonuç olarak, çalışmadan elde edilen bulgulara göre Türkiye futbol liglerinde, rekabetten yoksun bir seyir olduğu söylenebilir.Anahtar kelimeler: Futbol Ligleri, Futbol Ekonomisi, Rekabetçi Denge Analizi, Rekabetçi Dengenin Ölçümü.

This study aims to examine the competitive balance in Turkey's professional league.Our study aims to find out competition in professional football league and the competitive balance in the league and develop various recommendations based on the level of competition.The study is based on determining the trend in Turkey's professional football league competition. There are various methods of measuring competition. This study was carried out by C5CBI and HHI calculations to estimate the effective capacity of the clubs by eliminating factors such as indoor advantage and luck, and to measure the competition based on these power levels.Research was carried out in 30 years' time, in 1987-2017 season in Super League, which ranks highest in professional football league; and 2nd of the professional leagues in Turkey, which was then called ''Turkey 2nd League Category A'' in 2001-2017, which lasted 17 seasons.Turkey's professional league Sports Toto 2 League in red and white groups, Sports Toto 3 League 1 in the 2nd and 3rd group was limited to 8 seasons. The aim of limiting these leagues to eight seasons was due to the assumption that competition could not be reflected in the upper level due to the increase in the number of teams in the previous years. The data included in the study were taken from the website www.mackolik.com.According to the findings of the study; according to the C5CBI and HHI calculation values obtained from the football games played between 1987-1988 season and 2017-2018 season in the Super League, the average C5BI was determined as 145.08 and the average HHI as 620.09. According to C5CBI in the Super League, the least competitive season was 1995-1996 with 157.88 score, and the most competitive one was 2007-2008 with 129.55. According to HHI, the least competitive season was in 1991-1992 season with 715.03 while the most competitive season was 1987-1988 season with 537.14. It is possible to mention that there is no ideal competition balance for this league within the league.The data used in this study offer us to examine the findings of 17 seasons in Turkey Football League between 2001-2002 and 2017-2018. The average of the C5BI in this league is 135.53 and the standard deviation is 6.38. HHI average according to seasons was calculated as 593.19 and standard deviation was 24.57. When we look at the C5CBI calculations, we can see that the least competitive season is 2004-2005 with 148.15 and, the most competitive ones are 2001-2002, 2011-2012 and 2012-2013 seasons with 125.93 score. According to HHI, the least competitive season is the 2010-2011 season with 641 and the most competitive season is 2001-2002 season with 522.9.As a result, according to the findings obtained from studies, it can be said that competition level is not high in Turkey Football Leagues.