Kalite kontrolde bulanık mantık yaklaşımı ve bir uygulama

Abstract

Firmaların günümüz rekabetçi koullarında sadece teknoloji ile rekabet etmeyeçalımaları onları baarıya götürmemektedir. Farklılama ve yaratıcı olma çabaları, etkinstrateji seçimini ön plana koymaktadır. Dier yandan bilim ve teknolojideki gelimelergünümüzün modern toplumunu öylesine karmaık bir hale getirmitir ki; karar süreçleri,belirsiz ve incelenmesi zor bir özellik kazanmıtır. Bu belirsizlikler, belirsiz ortamlardaoptimum karar almaya yarayan ve belli bir mantıa dayalı çıkarım olarak kabul edilen bulanıkküme kavramı ile açıklanmaktadır.statistiksel proses kontrolü, bir prosesten çıktı olarak alınan ürünlerin ölçülerek,istenen özelliklere uyup uymadıını belirleyen ve karar destek sistemlerine girdi olumasınısalayan bir geri bildirim döngüsüdür. Bu düzen, sadece ürünlerin kontrol edilmesini deil,aynı zamanda prosesin sürekli olarak kontrol edilmesini ve gelitirilmesini salamaktadır.Üretilen ürünlerin kalite düzeylerinin aratırılması ve varsa kalite deiiminin belirlenmesiiçin `istatistiksel kalite kontrol teknikleri`nden yararlanılmaktadır. Bu amaçla, üretimprosesinden gelen ürünlerin tamamını muayene etmek yerine, belirli zaman aralıklarındaprosesi yeterince temsil edebilecek nitelikte örneklemler çekilmekte ve bunlardan gelensonuçlar deerlendirilerek, proses hakkında tahminde veya çıkarımda bulunulmaktadır.Bu çalıma ile kontrol emalarının kullanımı ve geliimi ardındaki temel düünce veprensipler açıa çıkarılarak; bulanık kalite kontrol emaları ile birletirilmi ve kullanımlarıile ilgili uygulamaya yer verilmitir.Bu amaçla Denizli'de Ta ve Topraa Dayalı Sanayinde faaliyet gösteren biriletmenin ilgili prosesinden veriler alınmıtır. lgili prosesi temsil edilen farklı ekillerdeüçgen üyelik fonksiyonları ve prosesteki ürünlerin tercih edilme derecelerini gösteren dilseldeikenler belirlenmitir. Belirlenen bu üyelik fonksiyonları yardımıyla farklı yöntemlerlebulanık kalite kontrol emaları oluturularak ilgili prosesin kontrol altında olup olmadııincelenmeye çalıılmıtır.

Firms in competing efforts only with the technology don?t take them to success attoday?s competitive conditions. Differentiations and creative efforts play an important role oneffective strategy choice. On the other hand, the developments of science and technologymake our modern society complex, so decision processes become uncertainty and difficult tobe analyzed. This vagueness is explained with the fuzzy set concept which is accepted as ainference based on a specific logic and which helps in determining optimum decision atvagueness conditions.Statistical process control is a loop of feedback which provides input for decisionsupport systems and which determines whether the product is suitable or not for desiredspecifications by measuring the products taken as input from a process. This system providesnot only to be controlled of the products but also provides to be controlled and to bedeveloped of the process continuously. It?s used statistical quality control techniques forinvestigating the quality level of products and for determining the quality changes if thereexist. For this aim, instead of controlling all the products coming from production process,samples which can represent the process enough at certain periods are taken and by analyzingresults from those and inference about the process is obtained.In this study, by revealing basic ideas and principles behind the use and improvementof control charts usage and the improvement; they are combined with fuzzy quality controlcharts and an application about their usage is mentioned.For this aim, data from related process of the company which operates in Stone andSoil Industry in Denizli are obtained. Triangular membership functions with the differentshapes which represent the related process and linguistic variables which show thepreferences the degrees of the products in process are determined. With the help of themembership functions, it?s tried to be analyzed if the process is under control or not byconstructing fuzzy control charts with different methods.