Roy adaptasyon modeline göre verilen tekrarlı hemşirelik eğitiminin bariatrik cerrahi uygulanan hastaların uyum süreçlerine etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, Roy Adaptasyon Modeli'ne göre verilen tekrarlı hemşirelik eğitiminin bariatrik cerrahi uygulanan hastaların uyum süreçlerine etkisini incelemek amacıyla deneysel olarak yapılmıştır. Araştırma Aralık 2017-Haziran 2018 tarihleri arasında İç Anadolu Bölgesindeki bir üniversite hastanesinde bariatrik cerrahi operasyonu geçirmiş, genel cerrahi servisinde yatan bireylerde yapılmıştr. Araştırmanın örnekleminde çalışmaya dahil edilme kriterlerine uyan 40 hasta yer almıştır. Hastaların 20'si müdahale grubuna, 20'si kontrol grubuna atanmıştır. Müdahale grubundaki hastalara taburcu olmadan önce Roy Adaptasyon Modeli doğrultusunda eğitim verilmiştir ve birinci ay kontrolleri sırasında eğitimin tekrarı yapılmıştır. Bunun yanı sıra telefonla iletişim sürdürülerek bir adaptasyon programı uygulanmıştır. Kontrol grubundaki hastalar ise rutin kontrollerine devam etmiştir. Çalışmada veriler Kişisel Bilgi Formu, Yeme Bozukluğu Değerlendirme Ölçeği (Eating Disorder Examination Questionnaire – EDE-Q), Coopersmith Benlik Saygısı Ölçeği, Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Uyum Değerlendirme formu kullanılarak toplanmıştır. Ölçekler her iki gruptaki bireylere taburculuk öncesi, ameliyattan sonra 1.ay, 3.ay, 6.ay olmak üzere dört kez uygulanmıştır. Araştırma için Etik Kurul Kararı, Hastane yönetiminden yazılı izin, katılımcılardan Bilgilendirilmiş Olur alınmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 22.0 paket programı, istatistiksel analizde ise frekans, Ki-Kare, Friedman testi, tekrarlı ölçümlerde varyans analizi, independent t testi, Mann-Whitney U, Bonferroni testleri ve korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında müdahale grubuna Roy Adaptasyon Modeline göre verilen eğitim sonrasında yeme bozukluğu davranışı ve sosyal görünüş kaygısı puan ortalamalarının istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azaldığı, benlik saygısı ve algılanan sosyal destek puan ortalamalarının istatistiksel olarak anlamlı düzeyde arttığı belirlenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, müdahale grubunun ameliyat sonrası döneme daha kısa sürede uyum sağladığı görülmüştür. Bu bağlamda bariatrik cerrahi sonrası adaptasyon sürecinin niteliğini artırmada planlı ve sistematik eğitimin önemli olduğu ve hemşirelere de bu alanda büyük sorumlulukların düştüğü ifade edilebilir.

This study was carried out to investigate the effect of repeated nursing education given according to Roy adaptation model on the adaptation processes of patients undergoing bariatric surgery operation. The population of the study consists of the patients who underwent bariatric surgery operation and staying in general surgery service between December 2017 and June 2018 in a university hospital in Central Anatolia Region. Forty patients who met the inclusion criteria were included in the study. 20 patients were assigned to the intervention group and 20 were assigned to the control group. Training was given to the patients in the intervention group by giving them a Patient Training Booklet prepared according to the Roy Adaptation Model before being discharged from hospital and the training was repeated during the first month follow-up after operation. An adaptation program was implemented in case of patients' need by maintaining to communicate by telephone. Patients in the control group continued their routine control. The data were collected by using the Personal Information Form, Eating Disorder Examination Questionnaire – EDE-Q, Coopersmith Self-Esteem Scale, Social Appearance Anxiety Scale, Multidimensional Scale of Perceived Social Support and Adaption Assessment Form. The scales were applied to the individuals four times in both groups before discharge and the first month, the third months and the sixth month after the operation. In order to carry out this study, Ethics Committee Decision for Research, written permission from hospital administration, Informed Consent from participants were taken. SPSS 22.0 package program was used for the evaluation of the data, and frequency, Chi-Square, Friedman test, variance analysis in repeated measurements, Mann-Whitney U and Bonferroni tests and correlation analysis were used for statistical analysis. Within the scope of the research, it was found out that after the training given to the intervention group according to Roy Adaptation Model, average scores of eating disorder behaviour and social appearance anxiety decreased significantly, and the averages scores of self-esteem and perceived social support increased statistically significantly. According to the findings, the intervention group was observed to adapt to the postoperative period in a shorter time. In this context, it can be stated that planned and systematic training is important in increasing the quality of adaptation process after bariatric surgery and nurses have great responsibilities in this issue.