Kozmetik ürünlerde eser düzeyde paraben analizi için yöntem geliştirilmesi

Abstract

Bu tez çalışması kapsamında kozmetik ürünlerindeki Metil Paraben (MP), Propil Paraben (PP) ve Bütil Paraben (BP) türlerinin izlenmesi için Fabrik Faz Ekstraksiyonu (FFE) sonrasında HPLC-DAD analizlerini içeren yeni bir zenginleştirme ve tayin yöntemi geliştirilmiştir. Önerilen bu yöntemde; MP, PP ve BP analitleri pH: 5,0 tamponu varlığında Sol-Gel Carbowax-20M fabrik fazına çekilmiş ve kromatografik tayinler öncesinde metil alkol çözeltesi ile tekrar daha küçük bir hacme desorbe edilerek zenginleştirilmiştir. Analiz öncesi 0,45 μm gözenekli PTFE filtre ile süzülerek HPLC viallerine aktarılan örnekler HPLC cihazına yerleştirilmiştir ve etkileşim süresi, desorpsiyon çözgeni, pH gibi deneysel değişkenler optimize edildikten sonra doğrusal aralık, zenginleştirme faktörü ve tayin sınırı gibi analitik parametreler belirlenmiştir.Geliştirilen yöntemde; MP, PP ve BP molekülleri zenginleştirme sonrası, %10 metanol, % 20 asetonitril ve %70 % 3(h/h)'lük asetik asit karışımının gradient elüsyonu ile DAD dedektör kullanılarak 256 nm dalga boyunda analiz edilmiştir. Optimize edilen koşullar altında her bir paraben türü için elde edilen tayin sınırları sırasıyla 2,85, 2,98 ve 2,75 ng mL-1 iken, 100 ng mL-1 paraben türevlerini içeren model çözeltiler ile yapılan 5'er tekrarlı ölçümlerde % BSS değerleri % 3,80'in altında bulunmuştur. Son olarak geliştirilen yöntem saç kremi, saç köpüğü, el-vücut kremi, allık, ruj, göz farı ve göz kalemi gibi kozmetik ürünlerine başarılı bir şekilde uygulanmış ve geri kazanım deneylerinde kantitatif sonuçlar elde edilmiştir.Anahtar kelimeler: HPLC, Fabrik Faz Ekstraksiyon, Metil Paraben, PropilParaben, Bütil Paraben, Kozmetik Örnekleri

Within the scope of this thesis, a new enrichment and determination method for Methyl Paraben (MP), Propyl Paraben (PP) and Butyl Paraben (BP) in the cosmetic samples analysis has been developed based on Fabric Phase Sorptive extraction (FSPE) and HPLC-DAD analysis. In proposed method; MP, PP and BP analytes were drawn to the Sol-Gel Carbowax-20M fabric phase in the presence of pH 5,0 buffer and enriched with methanol prior to chromatographic determinations by desorbing to a lower volume. The samples which were transferred to HPLC vials by filtration with a 0,45 μm porous PTFE filter before HPLC analysis. Experimental variables such as pH, adsorption time, desorption solvent and its volume were studied and optimized in detail. By using optimal conditions, analytical parameters such as lineer ranges, detection limits, pro-concentation factor for each parabens were calculeted by using experimental data. In the developed method; MP, PP and BP molecules were analyzed on gradient elution of methanol, acetonitrile and 3% acetic acid with DAD detector at 256 nm wavelength. Limit of detection(LOD) values were calulated as 2,85, 2,98 and 2,75 ng mL-1, respectively. Relative standart deviations (RSD) were below 3,80 % for determinations of model solutions including 100 ng mL-1 paraben. Finally, the developed method has been applied to cosmetic products such as hair conditioner, hair foam, hand-body cream, blush, lipstick, eye shadow and eye pencil and quantitative results have been obtained in recovery experiments.Keywords: HPLC, Fabric Phase Sorptive Extraction, Methyl Paraben, PropylParaben, Butyl Paraben, Cosmetic Samples