Bir devlet hastanesinde çalışan hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri ve sigara içme durumları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırma, bir devlet hastanesinde çalışan hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri ve sigara içme durumları arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla yapılmıştır. Araştırma kesitsel tiptedir. Araştırmaya katılmayı kabul eden hemşirelere kişisel bilgi formu ve ölçek uygulanmıştır. Veriler 7 Mayıs-10 Ağustos 2018 tarihleri arasında çalışma düzenini aksatmayacak şekilde toplanmıştır. Araştırma yapılmadan önce etik kurul onayı ve araştırmanın yapılacağı kurumdan yazılı izin alınmıştır. Araştırmanın örneklemini bir devlet hastanesinde çalışan 200 hemşire oluşturmuştur. Araştırmanın verileri hemşirelerin sosyodemografik, mesleki özellikleri ve sigara içme durumları ile ilgili soruların yer aldığı Kişisel Bilgi Formu ve Türkçe geçerlilik ve güvenirlik çalışması Ergin (1992) tarafından yapılan Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MTÖ) kullanılarak ve hemşirelerle yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler bilgisayar ortamında SPSS 22.0 paket programında tanımlayıcı testler, ortalama, ki kare testi ve Pearson korelasyon analizi yapılarak değerlendirilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, hemşirelerin %85.5'i kadın, yaş ortalamasının 33.8±8.46 yaş, %60.0'ının lisans ve üzeri eğitim düzeyine sahip olduğu, %66.5'nin evli ve %90.5'inin ekonomik düzeylerini orta düzey olarak tanımladıkları saptanmıştır. Hemşirelerin %72.0'sinin vardiyalı ve %89.0'unun çalıştığı birimde klinik hemşiresi olarak çalıştığı, %45.5'inin toplam çalışma süresinin 11-20 yıl arasında, %35.0'inin çalıştığı birimde çalışmayı istemediği, %32.0'sinin çalışma koşullarını `kötü` olarak tanımladığı, %39.0'unun şuan çalıştığı birimde sorun yaşadığı, sorun yaşayanların %32'sinin çalışma koşullarına bağlı sorun yaşadıkları saptanmıştır. Çalışmada yer alan hemşirelerin %31.5'inin sigara içtiği, sigara içen hemşirelerin %46.0'sının sigara içme süresinin 10 yıl ve altı olduğu, her gün sigara içen hemşirelerin günlük sigara ortalamasının 17.1±7.0 (Min:2;Max:30) adet olduğu ve %54.0'ünün nikotin bağımlılık düzeylerinin düşük olduğu belirlenmiştir. Hemşirelerin cinsiyet ve eğitim düzeyi ile sigara içme durumları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05) Hemşirelerin çalışma yaşamlarına ilişkin özellikleri ile sigara içme durumları karşılaştırıldığında çalıştıkları birim, birimdeki pozisyonları, çalışma koşulları ve birimde sorun yaşama durumları ile sigara içme durumları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Hemşirelerin duygusal tükenme puan ortalamasının 17.3±7.16, duyarsızlaşma puan ortalamasının 5.6±3.47, kişisel başarı puan ortamalasının 19.7±4.40 ve genel tükenmişlik puan ortalamalarının 42.7±9.5 olduğu saptanmıştır. Hemşirelerin çalışma koşulları, birimde sorun yaşama ve sorunlarla baş etme yolları ile tükenmişlik durumları karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur (p˂0.05). Hemşirelerin sigara içme durumları ile duyarsızlaşma puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur (p˂0.05). Hemşirelerin sigara içme durumları ile duygusal tükenme ve kişisel başarı puanları karşılaştrıldığında anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir (p>0.05). Tükenmişlik ölçeği toplam puanı ile bağımlılık ölçeği toplam puanı ortalamaları arasında pozitif yönde zayıf bir ilişki saptanmıştır (p<0.05). Hemşirelerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve sigara içme oranlarının azaltılması için etkili müdahale programlarının geliştirilmesi gerekmektedir.

This study was carried out to determine the relationship between burnout levels and smoking status of nurses working in a state hospital. The research is cross-sectional. Personal information form and scale were applied to the nurses who agreed to participate in the study. The data were collected between May 7 and August 10, 2018 in a way that does not disrupt the working order. Written permission was obtained from the ethics committee before the study was conducted and from the institution where the research will be conducted. The sample of the study consisted of 200 nurses working in a state hospital. The data of the study were collected by using Personal Information Form including questions about the sociodemographic, occupational characteristics and smoking status of nurses and validity and reliability study in Turkish by using Maslach Burnout Inventory (MBI) conducted by Ergin (1992) and by face to face interviews with nurses. Data obtained from the study were evaluated by using descriptive tests, mean, chi-square test and Pearson correlation analysis in SPSS 22.0 package program.According to the findings of the study, it was found that 85.5% of the nurses were women, the average age was 33.8 ± 8.46 years, 60.0% of them had undergraduate and above education level, 66.5% were married and 90.5% of them defined the economic level as intermediate level. 72.0% of the nurses work as shifts and 89.0% of them work as clinical nurses, 45.5% of the total working time is between 11-20 years, 35.0% of them do not want to work in the unit and 32.0% of them work as% bad Hemş 39.0% had problems in the current unit, and 32% of those who had problems had problems due to working conditions. Of the nurses included in the study, 31.5% were smokers, and 46.0% of the nurses had a smoking period of 10 years or less, and the mean daily smoking rate of nurses was 17.1±7.0 (Min: 2; Max: 30). It was determined that 54.0% had low levels of nicotine addiction. The difference between the sex and education level of the nurses and the smoking status was found to be statistically significant (p<0.05). The difference between the smoking status of the nurses and their working life, the position in the unit, the positions in the unit, the working conditions and the problems in the unit. (p<0.05). The mean emotional exhaustion score of the nurses was found to be 17.3±7.16, the mean desensitization score was 5.6±3.47, the personal achievement point setting was 19.7±4.40 and the overall burnout score was 42.7±9.5. There was a statistically significant relationship between the working conditions of the nurses, the problems in the unit and the ways of coping with the problems and the burnout status (p<0.05). It was found that there was a statistically significant relationship between the smoking status of the nurses and the desensitization scores (p<0.05). It was found that there was no significant difference between smoking status of nurses and emotional exhaustion and personal success scores (p>0.05). There was a weak positive correlation between total score of burnout and total score of addiction scale (p<0.05). Effective intervention programs need to be developed to improve working conditions of nurses and to reduce smoking rates.