Orta ve üst düzey hastane yöneticilerinde örgütsel adalet ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkide duygusal emeğin aracı rolü

Abstract

Araştırmada tükenmişlik, duygusal emek ve örgütsel adalet değişkenleri arasındaki ilişkilerin sağlık sektörünün önemli bileşenlerinden olan orta ve üst düzey hastane yöneticilerinde incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Sivas Numune Hastanesinden 111, Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Hastanesinden 60, Özel Gültepe Hastanesinden 9 yönetici araştırmaya katılmıştır. Araştırma örnekleminin %57.2'si kadın, 42.8'i erkek yöneticidir. Araştırmaya katılan yöneticilerin %16.16'sı üst düzey, %83.9'u orta düzey pozisyonlarda çalışan yöneticidir. Araştırmada veri toplama araçları olarak Maslach Tükenmişlik Envanteri, Duygusal Emek Ölçeği, Örgütsel Adalet Algısı Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre örgütsel adalet, duygusal emek ve tükenmişlik düzeyinin orta ya da üst düzey hastane yöneticisi pozisyonuna göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediği bulunmuştur. Erkek yöneticilerin dağıtımsal adalet algısının, derin davranışının ve yüzeysel davranışının kadınlardan yüksek olduğu saptanmıştır. Araştırmaya katılan yöneticilerin yaşının yüzeysel davranış ve duyarsızlaşma ile negatif; kişisel başarı ile pozitif yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Katılımcıların eğitim düzeyinin dağıtımsal adaletle pozitif yönde ilişkili olduğu; çocuk sayısının ise kişisel başarı ile pozitif yönde ilişkili olduğu bulunmuştur. Hizmet yılının duyarsızlaşma ve yüzeysel davranışla negatif yönde; kişisel başarı ile pozitif yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Benzer şekilde yöneticilik yılının yüzeysel davranışla negatif yönde, kişisel başarı ile pozitif yönde ilişkili olduğu belirlenmiştir. Kadın yöneticilerde kişilerarası adalet ile duygusal tükenme arasındaki ilişkiye sadece derin davranışın aracılık ettiği görülmüştür. Kadın yöneticilerde kişilerarası adalet ile duyarsızlaşma arasındaki ilişkiye ise derin ve yüzeysel davranışın aracılık ettiği; kadın yöneticilerde bilgisel adalet ile duyarsızlaşma arasındaki ilişkiye ise yüzeysel davranışın aracılık ettiği bulunmuştur. Erkeklerde ise duygusal emeğin aracı rolünün olmadığı bulunmuştur. Sonuç olarak orta ve üst düzey hastane yöneticilerinde özellikle de kadın yöneticilerde örgütsel adalet ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkide duygusal emeğin aracı rolünün olduğu saptanmıştır. Bulgular ilgili literatür bağlamında tartışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Tükenmişlik, Duygusal Emek, Örgütsel Adalet, Orta ve ÜstDüzey Hastane Yöneticisi

The aim of this study was to investigate the relationships between the variables of burnout, emotional labor and organizational justice in middle and senior hospital managers who are important components of the health sector. For this purpose, 111 from Sivas Numune Hospital, 60 from Cumhuriyet University Health Services Practice and Research Hospital, and 9 from Gültepe Hospital were included in the study. 57.2% of the research sample is female and 42.8% male manager. 16.16% of the managers participated in the research were senior level managers and 83.9% of them were middle level managers. Maslach Burnout Inventory, Emotional Labor Scale, Organizational Justice Perception Scale and Personal Information Form were used as data collection tools. According to the findings obtained from the study, it was found that the level of organizational justice, emotional labor and burnout did not show a statistically significant difference compared to the middle or upper-level hospital manager position. It was found that male administrators' perceptions of distributional justice, deep behavior and superficial behavior were higher than females. The age of the managers participating in the study was negative with superficial behavior and depersonalization; It was found to be positively associated with personal success. The level of education of participants was positively related to distributional justice; the number of children was found to be positively related to personal success. The year of service was negatively affected by depersonalization and superficial behavior; It was found to be positively associated with personal success. Similarly, management year was found to be negatively related to superficial behavior and positively related to personal success. The relationship between interpersonal justice and emotional exhaustion has been seen to be mediated only by deep behavior in female administrators. The relationship between interpersonal justice and depersonalization in women administrators is mediated by deep and superficial behavior; The relationship between informational justice and depersonalization was found to be mediated by superficial behavior. In men, it was found that emotional labor did not have a mediator role. As a result, it has been found that emotional labor has a mediating role in the relationship between the levels of organizational justice and burnout in middle and high-level hospital managers, especially in women managers. The findings were discussed in the context of the relevant literature.Key words: Burnout, Emotional Labour, Organizational Justice, Middle And SeniorLevel Hospital Managers