Tematik spor lisesi öğrencilerinin optimal performans duygu durumları ile sporda kaygı düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, tematik spor lisesi öğrencilerinin optimal performans duygu durumları ile sporda kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, il, haftalık spor yapma günü, yarışmacılık durumu, yaptığı sporda takım-ferdi olma ve milli olma sayısı) amaçlanmıştır. Katılımcıların demografik özelliklerini belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan 8 maddelik `Kişisel Bilgi Formu`, ile 36 maddeden oluşan ve Jackson ve Eklund (2004) tarafından geliştirilen ve Aşçı ve diğ. (2007) tarafından Türkçeye uyarlanan, Optimal performans duygu durumları ölçeği (Dispositional flow scale-DFS-2) ile yine Karadağ ve Aşçı (2015) tarafından Türkçeye uyarlanan toplam 15 sorulu sporda kaygı ölçeği-2 uygulanmıştır. Araştırmaya 2018-2019 yılları arasında tematik spor liselerinde öğrenim gören 985 öğrenci dahil edilmiştir. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde SPSS (Ver:22,0) istatistik programı kullanılmıştır. Elde edilen veriler sonucunda; cinsiyet durumu değişkenine göre kız öğrencilerin, sporda kaygı düzeyi endişe alt boyutunda ortalama puanları erkek öğrencilerden yüksek bulunmuştur. Optimal performans duygu durumu ölçeği ortalama puanları yönünden karşılaştırıldığında ise erkek öğrencilerin puanları kız öğrencilerden daha yüksek bulunmuştur. Yaş değişkenine göre 17 yaşındaki öğrencilerin sporda kaygı düzeyleri alt boyutunda, en yüksek ortalamaya endişenin sahip olduğu görülmektedir. Öğrencilerin yaş değişkenine göre optimal performans duygu durumu alt boyutunda ise 14 yaşındaki öğrencilerin amaca ulaşma deneyimi diğerlerinden daha yüksek ortalamaya sahip olduğu çalışma sonucunda görülmüştür. Sınıf düzeyi değişkenine göre yapılan çalışma sonucunda, 11. sınıf öğrencilerin kaygı düzeyi puanı ortalamaları diğer sınıf düzeylerine göre yüksek bulunmuştur. Sınıf değişkeni optimal performans duygu durumları alt boyutu sonuçlarına göre ise en yüksek ortalamaya amaca ulaşma deneyimi boyutunda 9. sınıf düzeyindeki öğrencilerin sahip olduğu görülmüştür. İl değişkenine göre sporda kaygı düzeyleri bakımından anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Optimal performans duygu durumu ölçeği yönünden ise farklılık anlamlı bulunmuştur. Eskişehir ilinde öğrenim gören öğrencilerin optimal performans duygu durumu puanı ortalamaları diğer illere göre daha yüksek çıkmıştır. Öğrencilerin haftalık spor yapma gün sayılarına göre durumları incelendiğinde hem sporda kaygı düzeyleri hem de optimal performans duygu durum düzeyleri bakımından farklılıklar anlamlı bulunmuştur. Sporda kaygı düzeyi ortalama puanlarında en yüksek ortalamaya endişe alt boyutunda 2 gün spor yapanların sahip olduğu görülmektedir. Spor yapma gün sayılarına göre optimal performans duygu durum düzeyleri ortalama puanları karşılaştırıldığında en yüksek ortalamaya amaca ulaşma deneyimi alt boyutunda 4 gün spor yapanların sahip olduğu görülmektedir. Yarışmacılık durumu değişenine göre bireylerin hem performans duygu durumları hem de sporda kaygı düzeyleri bakımından farklılıklar anlamlı bulunmuştur. Sporda kaygı düzeyi puanları ortalamasında, okul türü yarışmacılık durumu diğerlerinden daha yüksek bir ortalamaya sahip olduğu yapılan çalışma sonucunda görülmüştür. Yarışmacılık durumu değişkenine göre öğrencilerin optimal performans duygu durumu alt boyutları ortalama puanları karşılaştırmasında en yüksek ortalamaya amaca ulaşma alt boyutunda okul ve kulüp olmak üzere her ikisini yapanların sahip olduğu görülmektedir. Öğrencilerin uğraştıkları sportif faaliyetlerin durumları incelendiğinde takım sporu ve ferdi spor yapma değişkenlerine göre ferdi spor yapanların, sporda kaygı düzeyi alt boyutunda endişe alt boyutunun en yüksek ortalamaya sahip olduğu görülmektedir. Optimal performans duygu durumları ortalama puanları karşılaştırıldığında en yüksek ortalamaya amaca ulaşma alt boyutunda takım spor yapan öğrencilerin olduğu görülmektedir. Milli olma sayılarına göre sporda kaygı düzeyi puanları karşılaştırıldığında somatik alt boyutta farklılık anlamlı bulunmuştur. Sporda kaygı düzeyine göre milli olma sayısı ortalama puanları karşılaştırıldığında en yüksek ortalamaya endişe alt boyutunda yer alan milli olmayan öğrencilerin olduğu görülmektedir.Anahtar Kelimeler: Tematik Spor Liseleri, Sporda Kaygı, Optimal Performans

In this study, it was aimed to examine the optimal performance emotions of Thematic Sport High School students' and the levels of anxiety in sports in terms of some variables (gender, age, class level, province, weekly sporting day, competitiveness status, team-individuality and nationality in the sport). In order to determine the demographic characteristics of the participants, a 8-item an Personal Information Form (prepared by the researcher and 36-item developed by Jackson and Eklund (2004) and published by Asci et al. (2007) adapted to Turkish by the Dispositional Flow Scale (DFS-2) and Montenegro and Cook (2015) adapted to Turkish by a total of 15 questions in the sports anxiety scale-2 was applied. Between 2018 and 2019, 985 students studying in thematic sports high schools were included in the study. SPSS (Ver: 22,0) statistical program was used to analyze the data obtained from the study. As a result of the data obtained; According to the gender status variable, the mean scores of female students in anxiety level of sports anxiety were higher than male students. The scores of the male students were found to be higher than the female students when compared with the average performance emotional status scale.According to the age variable, the 17-year-old students' anxiety levels in the sport have the highest mean and the in anxiety age is the highest. The difference between the ages was found to be significant in terms of the optimal performance mood scale. At the end of the study, it was found that 14-year-old students' experience of `reaching the goal r had a higher average than the others. As a result of the study conducted according to the grade level variable, the mean scores of the 11 th grade students were higher than the other grade levels. According to the results of the class variable optimal performance feelings sub-dimension results, it was seen that the students who are in the 9 th grade level have the highest average experience. According to the province variable, there was no significant difference in anxiety levels in sports. he average of the average performance emotional status score of the students in Eskişehir was higher than the other provinces. When the status of the students according to the number of weekly sports making days were examined, differences in both sports anxiety levels and optimal performance mood status were found to be significant. It is seen that the highest average level of anxiety level in sports has the highest average level of anxiety in the sportsmen who have 2 days of sport. There were significant differences between the individuals in terms of performance and status of anxiety in sports. The mean score of anxiety level in sport was found to be higher than the others. According to the competitiveness status variable, the average performance of the students' sub-dimensions of the average performance in the comparison of the average score of the highest mean of reaching the goal in the school and the club has been seen to have both. When the status of the sportive activities of the students are examined, it is seen that the individuals who make individual sports according to the variables of team sport and individual sports have the highest average anxiety level in the sub-dimension of sport anxiety level. When the mean scores of optimal performance moods are compared, it is seen that there are students who perform team sports in reaching the highest mean goal in the sub-dimension. When the average scores of the number of nationalities are compared according to the level of anxiety in sports, it is seen that there are non-national students who are in the sub-dimension of anxiety in the highest average.Key Words: Thematic Sports High Schools, Anxiety in Sports, Optimal Performance