Tip 2 diyabet-bozulmuş glikoz toleransı-insülin direnci hastalarının antropometrik ölçümleri, bazı beslenme alışkanlıkları ve hastalık beslenme ilişkisi farkındalıkları

Abstract

Bu çalışma 01.05.2017 – 01.09.2017 tarihleri arasında Sivas Numune Hastanesi Diyet Polikliniği'ne başvuran tip 2 diyabet-bozulmuş glikoz toleransı-insülin direnci tanısı almış bireylerin antropometrik ölçümleri, bazı beslenme alışkanlıkları ve hastalık-beslenme ilişkisi farkındalıklarını değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamına 18 yaş ve üzeri 250 birey alınmıştır.Araştırmaya katılan yetişkinlere anket formu uygulanmıştır. Ayrıca bireylerin vücut ağırlığı, boy, bel çevresi ve kalça çevresi ölçümleri yapılıp bel/kalça oranı ve BKİ hesaplanmıştır.Araştırmaya katılanların %82,8'ini kadınlar oluşturmaktadır. Katılımcıların %44,4'ü ilkokul ve altı, %35,6'sı ortaöğrenim, %20'si yükseköğrenim eğitim düzeyindedir. Bireylerin %24,8'i tip 2 diyabet, %26,4' ü bozulmuş glikoz toleransı, %48,8'i insulin direnci tanısı almıştır. Büyük bir kısmını (%97,6) normalin üstü kilodaki bireyler oluşturmaktadır. Katılımcıların %30'unun I. derece, %27,2'sinin II. derece ve %18,4'ünün III. derece obez olduğu bulunmuştur. Düzenli fiziksel aktivite yapmayanların oranı ise %83,2'dir. Bireylerin hastalıklarıyla ilgili terimleri genel olarak bilmedikleri görülmüştür. Katılımcıların %71,6'sı kan şekerini etkileyen besin öğesini, %90,8'i glisemik indeksi, %95,6'sı HgA1C'yi, %98'i olması gereken HgA1C'yi, %65,2'si olması gereken açlık kan glikozu aralığını ve %50,8'i diyabet hastalığının olumsuz sonuçlarından etkilenen organları bilmemektedir. Hastalık-beslenme ilişkisi farkındalığı sorularına verilen yanıtlar puanlandığında ortalama puanları, 18 puan üzerinden 6,17±3,33 bulunmuştur. Bu konudaki farkındalık düzeyleri orta seviyededir.Araştırma verilerine göre, daha önce diyetisyenden bilgi alanların su tüketimlerinin, kepek/tahıl ekmeği tüketimlerinin ve şekersiz çay içme oranlarının bilgi almayanlardan daha yüksek olduğu görülmüştür(p<0,05). Bireylerin eğitim seviyesi arttıkça hastalık-beslenme ilişkisi farkındalık puanı ortalamaları da artmaktadır(p<0,05).Katılımcıların besinlerin kan şekerine etkileri konusundaki yanıtları; genel olarak sağlıksız olarak nitelendirilen besinlerin kan şekerini yükselttiği, faydalı olarak bilinen besinlerin ise kan şekerine etkisi olmadığı yönündedir. Diyabetin önlenmesi için bireylerin sağlıklı beslenme konusunda bilinçlendirilmesi ve konuyla ilgili farkındalıklarını artırıcı çalışmalar yapılması gerektiği düşünülmektedir.

This study was carried out to evaluate the anthropometric measurements, some dietary habits and disease-nutrition relationship awareness of some patients who were diagnosed as type 2 diabetes-impaired glucose tolerance-insulin resistance, applied to Sivas Numune Hospital Dietary Polyclinic between 01.05.2017 - 01.09.2017. 250 individuals aged 18 and over were included in the study.A questionnaire was applied to the patients. Body weight, height, waist circumference and hip circumference were measured and waist / hip ratio and BMI were calculated.%82,8 of the participants were women. 44,4% of the participants were in primary and lower education, 35,6% in secondary education and 20% in higher education. 24,8% of the subjects were diagnosed with type 2 diabetes, 26,4% with impaired glucose tolerance and 48,8% with insülin resistance. A huge majority of participants (97,6%) were overweight or obese persons. 30% of the participants were identified as 1st degree, 27,2% were 2nd degree and 18,4% were 3rd degree obese. The rate of those who didn't perform regular physical activity was 83,2%.It was observed that individuals generally did not know the terms related to their diseases. Of the participants, 71,6% didn't know which foodstuff affect blood sugar, 90,8% didn't know what glycemic index was, 95,6% didn't know what HgA1C was, 98% didn't know the normal level of HgA1C, 65,2% didn't know the fasting blood glucose range and 50,8% didn't know which organs affected by the negative consequences of diabetes disease. When the answers to the questions of awareness of disease-nutrition relationship were scored, the average score was found to be 6,17±3,33 out of 18. It could be said that the level of awareness on this issue is moderate.According to the results of the study it was observed that, the water and whole-wheat bread consumption and proportion of drinking sugar free tea ratio of people was higher among those who informed by a dietician than the ones who were not(p<0,05). Furthermore, as the education level of individuals increases, the mean of the disease-nutrition relationship awareness score increases to. (p<0,05).The answers of the participants about the effect of the nutrition on the blood sugar levels were mostly as to be that the nutrition regarded as unhealthy, increases the blood sugar whereas, nutrition regarded as healthy has no effect on blood sugar levels. To decrease the risk of diabetes and to take blood-glycose level under control, healthy life style should be promoted as the level of awareness being increased.