Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesine başvuran hastalarda hepatit a seroprevalansı ve epidemiyolojik verilerin değerlendirilmesi

Abstract

Etkeni HAV olan hepatit A, viral hepatitler içinde en sık görülen hepatit çeşididir. Yaş ilerledikçe hastalık semptomları belirginleşir ve komplikasyon riski artar. Hepatit A görülme sıklığı ve virüs ile karşılaşma yaşı coğrafik farklılıklar, eğitim seviyesi, hijyen-sanitasyon koşulları ve sosyoekonomik gelişmişlik düzeyi ile doğrudan ilişkilidir. Toplumun gelişmişlik seviyesindeki artış enfeksiyon sıklığını azaltsa da virüsle teması ileri yaşlara kaydırarak toplumda enfeksiyona duyarlı bir kesimin oluşmasına neden olmuştur. Bu nedenle hepatit A ile ilgili koruyucu önlemleri belirlemek için, hastalığın toplumdaki prevalansının tespiti ve prevalansta zaman içinde oluşan değişimin belirlenmesi çok önemlidir. Çalışmamızda Sivas yöresinde HAV seroprevalansını belirlemek ve yıllar içinde prevalansta oluşan değişimi değerlendirmek, cinsiyet, yaş ve yerleşim yeri gibi demografik verilerin prevalans üzerindeki etkisini görmek, elde edilen verilerin epidemiyolojik değerlendirmelerine bağlı olarak korunmada alınacak tedbirler için öneride bulunmak ve mevcut tedbirlerin yetkinliğini ölçmek amaçlanmıştır. Kesitsel nitelikteki araştırmada, 2008-2017 yılları arasındaki 10 yıllık süreçte Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Mikrobiyoloji Laboratuvarında ELİSA yöntemiyle çalışılan HAV tanı testleri retrospektif olarak tarandı. Araştırmada 10550 anti-HAV IgG test sonucu ve 11028 anti-HAV IgM test sonucu değerlendirildi. Veri analizinde khi-kare testi ve fisher kesin khi-kare testi kullanıldı, p<0.05 önemli kabul edildi.Çalışmada 10550 hastada anti-HAV IgG seropozitifliği % 75.3 oranında bulunurken, 11028 hastada anti-HAV IgM pozitifliği % 2.7 oranında bulunmuştur (aralık=0-98 yaş). Cinsiyetler arasında anti-HAV IgG ve anti-HAV IgM pozitifliği açısından anlamlı farklılık saptanmamıştır (p>0.05). Yaş arttıkça diğer çalışmalarla uyumlu olarak ilimizde de anti-HAV IgG seropozitifliğinin arttığı gözlenmiştir: 0-10 yaş grubunda seropozitiflik % 36.5 iken sonraki yaşlarda artarak 31 yaş ve üzerinde % 90'ın üzerine çıkmıştır (p<0.05). Anti-HAV IgM pozitifliği 0-10, 11-20 ve 21-30 yaş grubunda sırasıyla % 4.9, % 6.8 ve % 3.1 oranındayken 31 yaş ve sonrasında düşmüştür (p<0.05). Anti-HAV IgG seropozitifliği 2008-2017 yılları arasında sırasıyla: % 73.1, % 70.8, % 69.8, % 74.1, % 78.6, % 72.7, % 74.7, % 77, % 78.5, % 80.2 oranında bulunmuştur; 2009 ve 2010 yıllarında düşük olan seropozitiflik artarak 2016 ve 2017 yıllarında en yüksek değerine ulaşmıştır (p<0.05). Anti-HAV IgM pozitifliği 2008-2017 yılları arasında sırasıyla: % 9.7, % 4.5, % 3.1, % 6.2, % 3, % 1.5, % 0.2, % 0.3, % 0.3, % 0.4 olarak tespit edilmiştir; 2008, 2009, 2011 yıllarında yüksek olan pozitiflik yıllar içinde azalarak % 1' in altına inmiştir (p<0.05). Anti-HAV IgG ve anti-HAV IgM şehir merkezi dışında yaşayan bireylerde, şehir merkezinde yaşayan bireylere göre yüksek bulunmuştur (p<0.05). Sonuç olarak ilimiz ve çevresinde hijyen şartları ve sosyoekonomik düzeydeki gelişmeye bağlı olarak virüs bulaşı azalmış ve hastalıkla karşılaşma ileri yaşlara kaymıştır. Bu değişim semptomatik enfeksiyona yatkın duyarlı birey sayısını artırmaktadır. Bu kesimi korumak için gıda-suda hijyen arttırılırken altyapı düzeltilmeli, gerekli durumlarda aşılama politikaları uygulanmalıdır.Anahtar kelimeler: Sivas, HAV seroprevalansı, Anti-HAV IgG, Anti-HAV IgM, ELISA

Hepatitis A, the causative agent of HAV, is the most common form of hepatitis in viral hepatitis. The symptoms of the disease become more pronounced and the risk of complications increases as the age increases. The incidence of hepatitis A and the age of encountering viruses are directly related to geographic differences, education level, hygiene-sanitation conditions and socioeconomic development level. The increase in the level of development of the society has reduced the frequency of infection, but it has shifted the contact with the virus to the elderly and caused an infection-sensitive segment in the society. For this reason, it is very important to determine the prevalence of the disease in the community and to determine the change in prevalence over time to determine the protective measures related to hepatitis A. In this study, it was aimed to determine the seroprevalence of HAV in the Sivas Region and to evaluate the changes in prevalence over the years, to determine the effect of demographic data on prevalence, such as gender, age and location, and to suggest the measures to be taken in protection due to the epidemiological evaluations of the data obtained and to assess the competence of the current measures.In this cross-sectional study, the air diagnostic tests that were performed by Elisa method in Sivas University microbiology laboratory were retrospectively screened for 10 years between 2008 and 2017. In the study, 10550 anti-HAV IgG test result and 11028 anti-HAV IgM test result were evaluated. Chi-square test and fisher exact chi-square test were used for data analysis, p <0.05 was considered significant.Anti-HAV IgG seropositivity was found to be 75.3% in 10550 patients and anti-HAV IgM positivity was found in 2.7% in 11028 patients (range = 0-98 years). There was no significant difference between the sexes in terms of anti-HAV IgG and anti-HAV IgM positivity (p> 0.05). Anti-HAV IgG seropositivity was observed to be increased in our city in line with the other studies; the seropositivity in the 0-10 age group increased by 36.5% in the later years and increased above 90% in the age of 31 years and older (p <0.05). Anti-HAV IgM positivity was found to be 4.9%, 6.8% and 3.1% in 0-10, 11-20 and 21-30 age group respectively and decreased in 31 years and later (p<0.05). Anti-HAV IgG seropositivity was found to be 73.1%, 70.8%, 69.8%, 74.1%, 78.6%, 72.7%, 74.7%, 77%, 78.5%, 80.2% between 2008-2017, respectively; Seropositivity, which was low in 2009 and 2010, increased to the highest level in 2016 and 2017 (p <0.05). Anti-HAV IgM positivity was found to be 9.7%, 4.5%, 3.1%, 6.2%, 3%, 1.5%, 0.2%, 0.3%, 0.3%, 0.4% between 2008 and 2017, respectively; In 2008, 2009, 2011, the high positivity decreased over the years and fell below 1% (p <0.05). Anti-HAV IgG and anti-HAV IgM were found to be higher in individuals who live outside the city center than those who live in the city center (p<0.05).As a result, due to the hygienic conditions and socioeconomic level in our province, virus transmission has decreased and the disease has changed to older ages. This change increases the number of susceptible individuals predisposed to symptomatic infection. In order to protect this sector, the infrastructure should be improved while increasing hygiene in food- water and vaccination policies should be applied where necessary.Key words: Sivas, HAV seroprevalence, Anti-HAV IgG, Anti-HAV IgM, ELISA