Gebe kadınların sigara kullanımı ve pasif sigara dumanına maruziyetinin belirlenmesi

Abstract

Maternal ve fetal sağlığın, korunması için gebelerde sigara kullanımı ve pasif içiciliğin önlenmesi büyük önem taşımaktadır. Bu araştırma, gebe kadınların sigara kullanımı ve pasif sigara dumanına maruziyetinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Sivas Numune Hastanesi'nde kadın hastalıkları ve doğum polikliniklerine başvuran gebe kadınlar oluşturmuştur. Örneklem sayısı, evrenin belli olmadığı durumda herhangi bir olayın sıklığının incelenmesi amaçlandığında kullanılan formül yardımıyla hesaplanmıştır. Bu amaçla Kısacık ve Gölbaşı (2009) tarafından Sivas ilinde gebelikte sigara kullanma sıklığını, topluma dayalı olarak seçilen bir örneklem üzerinde inceleyen çalışmanın sonucu referans değeri olarak alınmıştır (%23.4). Buna göre p=0.23 q=0.77 t=1.96 d=0.05 rakamları kullanıldığında belirlenen örneklem sayısının 272 olduğu saptanmıştır. Belirlenen sayıda gebe kadın araştırmanın yapıldığı kuruma gebelik kontrolü için gelen ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan kadınlar arasında seçilmiştir. Araştırmanın verileri, Kişisel Bilgi Formu, Sigara Kullanımı ve Pasif Sigara Dumanına Maruziyetin Belirleme Formu, Fagerström Nikotin Bağımlılık Ölçeği ile toplanmıştır. Veri toplama formları araştırmacı tarafından yüz yüze görüşme yöntemi ile uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 23.0 programında değerlendirilmiştir. Veriler frekans dağılımı olarak sunulmuştur. Gebelerin yaş ortalaması 26.9±5.17 olarak bulunmuştur. Gebelerin %24.3'ünün üniversite mezunu olduğu, %74.6'sının il merkezinde ikamet ettiği, %73.5'inin çekirdek ailede yaşadığı, %91.9'unun çalışmadığı, ortalama gebelik sayısının 2.4 olduğu, %78.6'sının gebeliğinin üçüncü trimestirinde olduğu, % 25.7'sinin gebeliğinin plansız olduğu belirlenmiştir. Gebelik planlama aşamasında sağlık kontrolüne giden 65 kadının %52.3'üne sigara içme durumunun, %84.6'sına ise sigaraya maruz kalma durumunun sorulmadığı, %87.5'ine sağlık personeli tarafından sigaranın etkileri hakkında bilgi verilmediği, %20.2'sinin bu gebeliğinden önce düzenli bir şekilde sigara içtiği, gebelik öncesi sigara içen kadınların %30.9'unun bu gebelikleri sırasında sigara içmeye devam ettiklerini, %64.3'ünün evde sigara dumanına maruz kaldığı, gebeliği sırasında sigara kullanmaya devam eden gebelerin %11.8'inin bağımlılık düzeyi yüksek, %5.9'unun bağımlılık düzeyi çok yüksek olduğu saptanmıştır. Çalışmadaki 272 gebenin içinde %6.25'inin gebeliği boyunca sigara içmeye devam ettiği belirlenmiştir. Bu araştırmadan elde edilen sonuçlara göre gebelikte aktif ve pasif sigara içiciliği önemsenecek düzeydedir. Genel olarak tüm toplumun, sigaranın gebelikteki etkileri hakkında bilgilendirilmesi ve farkındalık oluşturulması, bu tür çalışmaların sayısının artırılması, sorunların belirlenmesi, soruna ve çözüme odaklı, kontrollü çalışmaların yürütülmesi önerilir.Anahtar Kelimeler: Gebelik, Sigara Kullanımı, Pasif Sigara Dumanına Maruziyet

Prevention of smoking and exposure to secondhand smoke during pregnancies for protection of maternal and fetal health is of great importance. This descriptive study was conducted to determine the situations of smoking and exposure to secondhand smoke for pregnant women between the dates of 15 May – 30 August 2019. The population for the study consists of pregnant women who consult gynecology and obstetrics polyclinics of Sivas Numune Hospital. The number of samples has been calculated based on the formulae used to determine the frequency of an event when the population is not given. For that purpose, the results of a study conducted by Kısacık and Gölbaşı (2009), which examined the rate of smoking during pregnancy using a sample based on the society in the city of Sivas were taken as a point of reference (23,4%). Accordingly, when the values p=0.23 q=0.77 t=1.96 d=0.05 are used, the sample is found to be 272. The pregnant women, the number of whom is determined as such, were chosen from the volunteers among pregnant women who came for pregnancy check-ups. Data for the study were collected using Personal Information Form, Smoking and Exposure to Secondhand Smoke Form and Fagerström Test of Nicotine Dependence. The data collection forms were applied by the researcher through face-to-face interviews. The data acquired were assessed on SPSS 23.0 software. The frequency analyse was done. The age average of the pregnant women was 26.9±5.17, 24.3% of them were university graduates, 74.6% resided in the city centre, 73.5 lived in nuclear families and 91.9% did not have a job. The average number of pregnancy for the sample was 2.4, 78.6% were in the third trimester of their pregnancies and for 25.7%, the pregnancy was unplanned. It has been determined that of the women who went for medical check-ups before pregnancy, 52.3% were not asked about their smoking status, 84.6% were not asked about their exposure to secondhand smoking and 87.5% were not informed by the health personnel about the effects of smoking during pregnancy. The study also showed that 20.2% of the pregnant women regularly smoked before this pregnancy, 17 (30.9%) continued to smoke during this pregnancy and 64.3% were exposed to cigarette smoke at home. 54.8% of the pregnant women spend time outside of their homes in places where people smoke. 87.5 of the pregnant women were not informed about smoking and exposure to smoking during their pregnancy check-ups by the health personnel, and 58.8% of pregnant women who smoke were not advised to quit. It has been determined that 6.25 percent of 272 pregnant women in the study continued to smoke during their pregnancy. The results of this study indicate that the smoking behaviour and exposure to secondhand smoke among pregnant women are at a significant level. Within the scope of prenatal care, not enough attention is paid to smoking and exposure to cigarette smoke for pregnant women and pregnant women are not sufficiently informed about these issues. Therefore, it is suggested that topics regarding combatting smoking should be integrated to prenatal care services and awareness of healthcare workers on the subject should be increased. Keywords: Pregnancy, Smoking, Exposure to Secondhand Smoke