Doğum eyleminin 4. evresindeki obez kadınlarda beden algısının benlik saygısı ve emzirme tutumuna etkisi

Abstract

Bu araştırma, doğum eyleminin 4. evresindeki obez kadınlarda beden algısının benlik saygısı ve emzirme tutumu üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı tipte olan araştırma Sivas merkezinde yer alan Sivas Numune Hastanesi Doğum Sonu Servisi ve Kadın Doğum Ameliyat Servisi'nde yapılmıştır. Örneklem büyüklüğü güç analizi kullanılarak hesaplanan araştırmada örneklem hacmi; =0,05 anlamlılık düzeyinde, 1- =0,95 güven aralığında, =0,20 hata riski ile 1-β=0,80 güçte toplam kişi sayısı 602 (301 obez kadın, 301 normal kilolu kadın) olarak tespit edilmiştir.Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından literatür bilgisi doğrultusunda oluşturulan `Kişisel Bilgi Formu`, `Beden Algısı Ölçeği`, `Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği` ve `Emzirme Tutumunu Değerlendirme Ölçeği` ile toplanmıştır. Uygulamaya geçmeden önce etik kuruldan (etik karar no:2018-01/09) ve çalışmanın yapılacağı kurumdan (19448395-044 sayılı) yazılı izin alınmıştır. Çalışma kriterlerine uyan bireylere (okur yazar olması, herhangi bir psikiyatrik hastalığı olmaması, çalışmaya katılmaya gönüllü olması vb.) araştırmanın amacı ve içeriği hakkında bilgi verilmiş ve katılımları için yazılı onamları alınmıştır. Araştırmacı tarafından BKİ hesaplanarak kadınlar normal kilolu (BKİ: 18,5 ile 24,9 arasında) veya obez (BKİ: >30) grubunda yer almıştır. Formlar araştırmacı tarafından doğumdan hemen sonraki ilk 2 saat içerisinde lohusanın bulunduğu odada yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak uygulanmıştır. Çalışmadan elde edilen verilerin değerlendirilmesinde student t testi, Spearman korelasyon testi, Man Whitney U testi, Kruskal Wallis H testi, Ki-kare testi kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde istatistiksel anlamlılık 0,05 önem düzeyinde incelenmiş olup SPSS 23 versiyonu kullanılmıştır.Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, normal kilolu kadınlarda beden algısı arttıkça emzirme tutum puanları artmakta (p<0,5; r=0,171), obez kadınlarda ise beden algısı azaldıkça daha düşük düzeyde benlik saygısı görülmektedir (p<0,05; r=-0,246). Normal kilolu kadın grubunda orta düzeyde, obez kadın grubunda ise düşük düzeyde benlik saygısı mevcuttur. Normal kilolu kadın grubunda çocuk sayısı artıkça, obez kadınlarda ise BKİ arttıkça benlik saygısı düzeyi azalmaktadır.Elde edilen bu sonuçlar doğrultusunda kadınların; biyo-psiko-sosyo-kültürel açıdan değerlendirilerek ebeler tarafından gebelikte alınması gereken kilo ve maternal obezitenin önemi, komplikasyonları konusunda eğitim ve danışmanlık verilmesi, aşırı kilolu ve obez olan kadınların normal ağırlığa ulaştıktan sonra gebe kalmaları konusunda bilinçlendirilmesi, gebenin gebelik esnasında alması gereken kilo miktarının belirlenmesi ve her antenatal izlemde kilo takibinin yapılması, bu doğrultuda gebeye beslenme ve egzersiz eğitiminin verilmesi, obez kadınların diyetisyene yönlendirilmesi, emzirmenin teşvik edilmesi ve desteklenmesi, bu konuyla ilgili rehberler oluşturulması ve aile planlaması hizmetlerinin ve prekonsepsiyonel danışmanlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması önerilebilir.Anahtar Kelimeler: Beden algısı, Benlik saygısı, Doğum eylemi, Emzirme tutumu, Maternal obezite, Ebe

The aim of this study was to determine the effect of body perception in the 4th stage of labor on self-esteem and breastfeeding attitude of obese women. This descriptive study was conducted in Sivas Numune Hospital Postpartum Service and Surgery Service in Sivas. 602 people (301 obese women, 301 normal weight women) were determined in the sample calculated by using power analysis at =0.05 significance level, 1- =0.95 confidence interval, =0.20 error risk and at 1-β=0.80 power.The data of the study was collected by `Personal Information Form` prepared by the researchers in accordance with the literature, `Body Perception Questionnaire`, `Rosenberg Self-Esteem Scale` and `Breastfeeding Attitudes Scale`. Written permission was obtained from the ethical committee (ethical decision no:2018-01/29) and from the institution (19448395-044 numbered) before the application. Individuals who met the research criteria (being literate, not having any psychiatric illness, volunteering to participate in the study, etc.) were informed about the purpose and content of the study, and written consent was obtained for their participation. The BMI was calculated by the researcher and the women were divided into normal weight (BMI: 18.5 to 24.9) and obese ( BMI: >30) groups. The forms were applied by the researcher using face-to-face interview technique in the room where the puerpera was present within the first 2 hours after birth. Student t test, Spearman correlation test, Man Whitney U test, Kruskal Wallis H test, Chi-square test were used in the evaluation of the data. Statistical significance was examined at the significance level of 0.05 and SPSS 23 version was used.According to the results of the study, breastfeeding attitude scores increased as body perception increased in normal weight women (p<0.5; r=0.171), whereas obese women had lower self-esteem as body perception decreased (p<0.05; r =-0.246). There was moderate self-esteem in normal weight women and low self-esteem in obese women. Self-esteem level decreased as the number of children increased in normal weight women and as BMI increased in obese women.In line with these results, women should be evaluated in bio-psycho-socio-cultural aspects by midwives and they should be provided education and counseling about weight to be gained during pregnancy, maternal obesity, and complications. It may be advisable to inform overweight and obese women about being pregnant after reaching normal weight. Determining the amount of weight that the pregnant woman should gain during pregnancy, following up the weight in every antenatal follow-up, providing nutrition and exercise training to the pregnant woman, directing obese women to dieticians, encouraging and supporting breastfeeding, creating guidelines, extending family planning services and preconceptional counseling services are recommended for women.Key Words: Body perception, Self-esteem, Labor, Breastfeeding attitude, Maternal obesity, Midwife