Gebe kadınların emzirmenin kadın sağlığı üzerindeki etkilerine yönelik bilgi düzeyleri ve doğum sonrası emzirme planlarının belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma, gebelerin emzirmenin kadın sağlığı üzerindeki etkilerine yönelik bilgi düzeylerinin ve doğum sonrası emzirme planlarının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırma Sivas Numune Hastanesinde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Sivas Numune Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum polikliniklerine gebelik kontrolü için başvuran kadınlar oluşturmuştur. Örneklem ilgili formül kullanılarak 384 olarak hesaplanmıştır. Belirlenen sayıda örneklem araştırmaya katılmaya gönüllü olan, 27 ve üzeri gebelik haftasında olan kadınlar arasından seçilmiştir. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından hazırlanan ''Kişisel Özellikler Formu'' ve ''Emzirmenin Kadın Sağlığı Üzerindeki Etkilerine Yönelik Bilgi Formu'' kullanılarak toplanmıştır. Veriler bilgisayar ortamında SPSS (Statistical Package For Social Sciences) 16.0 programında değerlendirilmiştir. Gbebelerin bireysel özellikleri sayı ve yüzde olarak ifade edilmiştir. Emzirmenin kadın sağlığı üzerine etkilerine yönelik bilgi puanları ortalama ve ortanca olarak belirtilmiştir. Kadınların bireysel özelliklerine göre bilgi puan ortalaması karşılaştırılırken ikili gruplarda Mann-Whitney U testi, ikiden fazla grup olduğunda Kruskal-Wallis varyans analizi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar göre; gebelerden %64,6'sı daha önce emzirme ve anne sütü ile ilgili bilgi aldığını belirtirken bunların %56,5'i bu bilgiyi sağlık çalışanından aldığını belirtmiştir. Kadınların %49,7'si bu gebeliğinde sağlık çalışanlarından anne sütü ve emzirme bilgisi aldığını ifade etmiştir. Mevcut gebeliğinde anne sütü ve emzirme eğitimi alan kadınların %51,8'i bu eğitim kapsamında emzirmenin kadın sağlığı üzerindeki faydalarına yönelik bilgi verildiğini belirtmiştir. gebelerin emzirmenin kadın sağlığı üzerindeki etkilerine yönelik bilgi puan ortalaması 18 tam puan üzerinden 7,96±4,72 olarak belirlenmiştir. Emzirmenin kadın sağlığı üzerindeki etkilerine yönelik sorulan sorulardan en fazla bilinen ilk üç sorunun %72,9 ile `Emzirme, kadının daha sakin ve huzurlu olmasını sağlar`, %69 ile `Emzirme, anne ve bebek arasındaki bağlanma duygusunu artırır'' ve %62,2 ile '' Hiçbir ek besin vermeden bebeğin emzirilmesi doğum sonrası altı ay gebelikten korunmada doğal ve etkili bir yöntemdir'' olduğu belirlenmiştir. Gbelerin yaş grupları, çalıştıkları sektör, aile gelir düzeyi, toplam gebelik sayısı, gebeliğin planlı olma durumu, doğum şeklinin belirlenmiş olma durumu, belirlenen doğum şekli, doğum öncesi kontrollerini düzenli yaptırma durumu, daha önce çocuk emzirme durumu, daha önce ve bu gebeliğinde sağlık personelinden emzirmenin anne sağlığı üzerindeki etkilerine yönelik bilgi alma durumu, aldığı bilgiyi yeterli görme durumu, doğum sonrası bebek beslenmesi hakkında sağlık personeli ile konuşma durumu ve doğum sonrası yenidoğanı ilk emzirmeyi planladığı zaman dilimine göre bilgi puan ortancaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0,05). Diğer taraftan, gebelerin eğitim durumları, çalışma durumları, aile tipi, yaşadıkları yer, evlilik şekli, toplam doğum sayısı, daha önce ve bu gebeliğinde anne sütü ve emzirme ile ilgili herhangi bir kaynaktan ve sağlık çalışanından bilgi alma durumu, yenidoğana verilmesi düşünülen ilk besin türü, doğum sonrası sadece anne sütü verilmesi düşünülen süre ve doğum sonrası planlan toplam emzirme süresine göre bilgi puan ortancaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu saptanmıştır (p<0,05). Bu sonuçlar doğrultusunda; gebelerin emzirmenin kadın sağlığı üzerindeki etkilerine yönelik bilgi düzeylerinin düşük olduğu söylenebilir. Gebelik ve doğum sonu dönemde verilen emzirme eğitimleri kapsamına emzirmenin yalnızca bebek sağlığı üzerindeki değil, kadın sağlığı üzerindeki etkilerinin de entegre edilmesi önerilir. Anahtar Kelimeler: Emzirme, Kadın Sağlığı, Bilgi Düzeyi

This descriptive study was conducted to determine pregnant women's knowledge level about the effects of breastfeeding on women's health and postnatal breastfeeding plans.The study was conducted in Sivas Numune Hospital. The study population comprised women who presented to the Obstetrics and Gynecology outpatient clinics of Sivas Numune Hospital for pregnancy checkups. The sample was calculated as 384 using the sample size calculation formula. The participants in the sample were selected from women who were willing to participate in the study and who were at 27 weeks of gestation. The study data were collected by using the Personal Sociodemographic Characteristics Questionnaire developed by the researchers and the 'Information Form on the Effects of Breastfeeding on Women's Health'. The data were analyzed using the SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 16.0. The individual characteristics of the participating pregnant women were expressed in numbers and percentages. The scores the participants obtained from the 'Information Form on the Effects of Breastfeeding on Women's Health' were given as arithmetic means and medians. For the comparison of the information scores, Mann-Whitney U test was used in paired groups, and Kruskal-Wallis variance analysis was used when there were more than two groups. P-values of ≤0,05 were considered statistically significant. The results obtained from the study demonstrated that 64,6% of the participants previously received information about breastfeeding and breast milk. While 56,5% of these participants received this information from a health care worker, 49,7% of them received this training from health workers during their current pregnancy. Of the participants who received training on breast milk and breastfeeding during their current pregnancy, 51,8% stated that they were informed about the benefits of breastfeeding on women's health. The mean score the participants obtained from the 'Information Form on the Effects of Breastfeeding on Women's Health' was 7,96 ± 4,72 out of 18 full points. Of the items included in the 'Information Form on the Effects of Breastfeeding on Women's Health' the first three answered correctly were as follows: 'Breastfeeding makes women calmer and more peaceful (72,9%)', 'Breastfeeding increases the attachment bond between the mother and baby (69,9%)' and 'Exclusive breastfeeding is a natural and effective method to prevent pregnancy for six months after birth (62,2%)' respectively. The differences between the median scores the participants obtained from the 'Information Form on the Effects of Breastfeeding on Women's Health' in terms of variables such as age, the sector they work in, family income level, the total number of pregnancies, whether the pregnancy is an intended one, whether the mode of delivery is determined, the mode of delivery determined, whether they have prenatal check-ups regularly, whether they previously breastfed, whether they have received information about the effects of breastfeeding on maternal health before and during the current pregnancy, whether they consider the information they received is adequate, whether they speak to health personnel about postnatal infant feeding, and the first breastfeeding time were not statistically significant (p> 0,05). On the other hand, the differences in terms of variables such as the participants' educational status, working status, family type, place of residence, type of marriage, total number of births, whether they have received information about breast milk and breastfeeding from a health worker or any other source before and during the current pregnancy, first nutrient to be given to the newborn, the duration of planned exclusive breastfeeding, and the total duration of breastfeeding were statistically significant (p <0,05). The results revealed that the participants' knowledge level about the effects of breastfeeding on women's health was low. It is recommended that the training given during pregnancy and the postpartum period should include the effects of breastfeeding not only on infant health but also on women's health Keywords: Breastfeeding, Women's Health, Knowledge Le