Hastanede çalışan hemşirelerin mesleki yasa-yönetmelikler hakkındaki bilgi ve otonomi düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma, hastanelerde çalışan hemşirelerin Hemşirelik Yasası, Hemşirelik Yönetmeliği hakkındaki bilgi ve otonomi düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır.Araştırma, kesitsel ve tanımlayıcı niteliktedir. Araştırma, Ağustos-Ekim 2016 tarihleri arasında Sivas il merkezinde bulunan üniversite hastanesinde çalışan 185, devlet hastanesinde çalışan 192 ve özel hastanede çalışan 49 olmak üzere toplam 426 hemşire ile tamamlanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, `Kişisel Bilgi Formu`, `Hemşirelik Yasası Bilgi Formu`, `Hemşirelik Yönetmeliği Bilgi Formu`, `Otonomi Alt Ölçeği`ni içeren anket formu kullanılmıştır. Araştırmanın yapılabilmesi için etik kurul onayı ile kurum izinleri alınmıştır. Araştırma verilerinin değerlendirilmesinde, SPSS 23.0 programı kullanılarak tanımlayıcı istatistik testleri ile sayı ve yüzdelik dağılımlar, Ki-kare analizi, t testi, Tek Yönlü Varyans (One Way ANOVA) analizi ve Pearson Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde p<0.05 değeri anlamlı kabul edilmiştir.Araştırmaya katılan hemşirelerin büyük bir kısmının kadın, ortalama 27 yaşında, kamu hastanelerinde çalıştığı, servis hemşiresi olarak görev yaptığı, lisans mezunu ve 1-5 yıl arası mesleki deneyime sahip olduğu belirlenmiştir. Hemşirelerin çoğunluğunun mesleği isteyerek seçtiği, meslekten ayrılmayı düşünmediği, ancak hemşirelik mesleği mensubu olmaktan memnuniyet de duymadığı, çalışma saatlerinde öncelikli olarak hemşirelik bakımı hizmetlerini yürüttüğü bulunmuştur. Araştırmaya katılan hemşirelerin çoğunluğu hemşirelik yasasını ve hemşirelik yönetmeliğindeki görev yetki ve sorumlulukları yeteri kadar bilmediğini, hemşireliğin otonomi sahibi bir meslek olmadığını ifade etmiştir. Araştırmaya katılan hemşirelerin hemşirelik yasası ve yönetmeliği bilgi puan ortalaması sırası ile 17.51±3.95 (0-22), 35.27±7.72 (0-50), ve otonomi puan ortalaması 81.33±16.75 (0-120)'dir. Hemşirelerin yasa ve yönetmelik bilgi puan ortalamaları ile otonomi puan ortalamaları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkinin olduğu (r=.238 ;p=0.000) saptanmıştır. Hemşirelerin tanıtıcı ve mesleki özellikleri, mesleki yasa-yönetmelikler ve otonomi hakkındaki düşüncelerine göre yasa, yönetmelik bilgi puanları ve otonomi puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklar (p<0.05) bulunmuştur.Hastanede çalışan hemşirelerin mesleki yasa ve yönetmeliklere yönelik bilgi ve otonomi düzeyinin ortalamanın üzerinde olduğu; mesleki yasa ve yönetmelik hakkındaki bilgi düzeyi artıkça otonomi düzeyinin de yükseldiği belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Hemşirelik, hemşirelik yasası, hemşirelik yönetmeliği, otonomi.

This research was conducted to determine nursing laws and regulations knowledge and autonomy levels of nurses working in hospitals.The research is cross-sectional and descriptive type. The study was carried out with a total of 426 nurses, 185 of them working in a university hospital, 192 working in a state hospital and 49 working in a private hospital located in Sivas province between August and October 2016. Data were collected using questionnaire form including `Personal Information Form`, `Nursing Law Information Form`, `Nursing Regulation Information Form`, `Autonomy Sub-Scale of Sociotropy-Autonomy Scale`. Ethics committee approval and permissions from the institution were obtained to carry out the research. Descriptive statistical tests, number and percentage distributions, Chi-square analysis, t test, One Way ANOVA and Pearson Correlation Analysis were used in the evaluation of the data by using SPSS 23.0 package program. P<0.05 was considered significant in the evaluation of the data.It was determined that most of the nurses in the study were female, their average age was 27 years, they were working in public hospitals and as a service nurse, they had a bachelor's degree and 1-5 years of professional experience. It was found that the majority of nurses voluntarily chose the profession, did not intend to quit the profession, but were not pleased to be a member of the nursing profession, and primarily carried out nursing care services during working hours. The majority of the nurses in the study did not know the duties and responsibilities of the nursing law and regulations adequately, and stated that nursing was not a profession with autonomy. Nurses' mean nursing law and regulations knowledge was 17.51±3.95 (0-22), 35.27±7.72 (0-50), respectively and their mean autonomy score was 81.33±16.75 (0-120). There was a significant positive relationship between nurses' mean law and regulations scores and autonomy scores (r=.238; p=0.000). According to the nurses' introductory and professional characteristics, professional law-regulations and their opinions about autonomy, statistically significant differences were found between the mean law and regulation scores and autonomy scores (p<0.05).Professional laws and regulations knowledge and autonomy levels of the nurses working in the hospital were above the average. As the nurses' level of knowledge about professional laws and regulations increased, their level of autonomy also increased.Key Words: Nursing, nursing law, nursing regulation, autonomy.