Gebelerin kendilerini algılamalarının cinsel özyeterlilik ve evlilik uyumuna etkisi

Abstract

Bu araştırma, gebelerin kendilerini algılamalarının cinsel öz-yeterlilik ve evlilik uyumuna etkisini belirlemek amacıyla planlanmıştır. Tanımlayıcı tipte olan araştırma Sivas merkezinde yer alan Sivas Numune Hastanesi Kadın Doğum Polikliniği'nde yapılmıştır. Literatürde gebelerin kendilerini algılamalarına yönelik herhangi bir orana rastlanmamıştır. Bu nedenle örneklem hacmini en yüksek düzeyde tutmak üzere p oranı 0.50 olarak alınmıştır. Evreni temsil etmek üzere örneklem hacmi; =0,05 anlamlılık düzeyinde, 1- =0,95 güven aralığında, =0,20 hata riski ile 1- β=0,80 güçte toplam kişi sayısı 783 olarak tespit edilmiştir. Alınan örneklem sayısı trimesterlere eşit oranda dağıtılmış ve her bir trimesterde 261 gebe yer almıştır. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından literatür bilgisi doğrultusunda oluşturulan `Kişisel Bilgi Formu`, `Gebelerin Kendilerini Algılama Ölçeği`, `Cinsel Öz-Yeterlilik Ölçeği` ve `Çiftler Uyum Ölçeği` ile toplanmıştır. Uygulamaya geçmeden önce etik kuruldan (etik karar no: 2018-03/23) ve çalışmanın yapılacağı kurumdan (19448395-044 sayılı) yazılı izin alınmıştır. Çalışma kriterlerine uyan gebelere (okur yazar, evli ve gebe olması, herhangi bir psikiyatrik ve fiziksel hastalığı olmaması, çalışmaya katılmaya gönüllü olması vb.) araştırmanın amacı ve içeriği hakkında bilgi verilmiş ve katılımları için yazılı onamları alınmıştır. Araştırmaya katılmaya gönüllü olduğuna dair yazılı onam veren kadınlara formlar araştırmacı tarafından yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak poliklinikte uygulanmıştır. Her trimester grubundaki örneklem sayısına ulaşılıncaya kadar veriler toplanmaya devam edilmiştir. Çalışmadan elde edilen verilerin değerlendirilmesinde Spearman korelasyon testi, Man Whitney U testi, Kruskal Wallis H testi, Ki-kare testi kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde istatistiksel anlamlılık 0,05 önem düzeyinde incelenmiş olup SPSS 23 versiyonundan yararlanılmıştır.Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, gruplarda gebeliğe ait annelik algısı düzeyi yükseldikçe cinsel öz-yeterlik ve evlilik uyumu düzeyi yükselmektedir (p<0,05). 1. trimester grubunda gebeliğe ait beden algısı olumlu olduğunda cinsel öz-yeterlik (p<0,05; r=-0,221) ve evlilik uyumu (p<0,05; r=-0,146) düzeyi yükselmekte, 2. ve 3. trimester grubunda ise gebeliğe ait beden algısı olumsuz olduğunda cinsel öz-yeterlilik (p<0,05; r=0,197, r=0,336) ve evlilik uyumu (p<0,05; r=0,124, r=0,188) düzeyi azalmaktadır. Trimesterlere göre değişmekle birlikte bazı sosyo-demografik ve gebelikle ilgili özellikler (yaş, eğitim düzeyi, aile tipi, evlilik süresi, gebelik sayısı, yaşanılan yer, çalışma durumu, planlı gebelik, gebeliğin evliliği etkileme durumu) gebeliğe ait annelik ve beden algısını, cinsel öz-yeterlik ve evlilik uyum düzeyini etkilemektedir (p<0,05).Elde edilen bu sonuçlar doğrultusunda gebelerin; gebeliğin her trimesterinde beden algısı, cinsel öz-yeterlilik ve evlilik uyumu konusunda gerekli eğitim ve danışmanlık hizmetlerini alması, doğum öncesi hazırlık sınıflarına yönlendirilmesi, sosyal destek algılarının belirlenmesi, uygun ve bütüncül bir yaklaşımla hizmet alabilmesine olanak sağlanması ve koruyucu ruh sağlığı hizmetlerinin geliştirilmesi önerilebilir.Anahtar Kelimeler: Beden algısı, Annelik algısı, Cinsel öz-yeterlilik, Evlilik uyumu, Gebelik, Ebe

This research was planned to determine the effect of self-perception of pregnant women on their sexual self-efficacy and marital adjustment. This descriptive study was conducted in Gynecology Clinic of Sivas Numune Hospital located in central Sivas. There was no ratio in the literature towards pregnant women's self-perception. Therefore, p ratio was taken as 0.50 to keep the sample volume at the highest level. In order to represent the population, the sample size was determined at =0.05 significance level, 1- =0.95 confidence interval, =0.20 error risk, 1- β=0.80 power, and 783 people were included in total. The number of samples was distributed equally to trimesters and 261 pregnant women were included in each trimester.The data of the study was collected by `Personal Information Form`, `Self-Perception of Pregnants Scale`, `Sexual Self-Efficacy Scale` and `Dyadic Adjustment Scale` which were prepared by the researchers in line with the literature. Written permission was obtained from the ethics committee (ethical decision no: 2018-03/23) and from the institution where the study was conducted (19448395-044) before the implementation. Pregnant women who met the study criteria (being literate, married and pregnant, not having any psychiatric and physical illnesses, volunteering to participate in the study, etc.) were informed about the purpose and content of the study and their written consent was obtained for their participation. The forms were applied to the women, who gave written consent to participate in the study, by the researcher using face to face interview technique. Data were collected until the number of samples in each trimester group was reached. Spearman correlation test, Man Whitney U test, Kruskal Wallis H test, Chi-square test were used to evaluate the study data. Statistical significance was examined at 0.05 significance level and SPSS 23 version was used in the evaluation of the data.According to the results of the study, sexual self-efficacy and marital adjustment levels increased as maternal perception increased in the groups (p <0.05). In the first trimester, when the body perception of pregnant women was positive, their sexual self-efficacy (p <0.05; r=-0.221) and marital adjustment (p<0.05; r=-0.146) levels increased. When the body perception of pregnant women was negative, their sexual self-efficacy (p<0.05; r=0.197, r=0.363) and marital adjustment (p<0.05; r=0.142, r=0.188) levels decreased. Although it varied according to trimesters, some socio-demographic and pregnancy related characteristics (age, educational level, family type, duration of marriage, number of pregnancies, place of residence, working status, planned pregnancy, pregnancy's effect on marriage) were found to have an effect on maternal and body perception, sexual self-efficacy and marital adjustment levels (p<0.05).In line with these results, pregnant women may be recommended to receive the necessary training and consultancy services on body perception, sexual self-efficacy and on marital adjustment at all trimesters of pregnancy, to be referred to prenatal preparation classes, to determine social support perceptions, to enable them to receive services with an appropriate and holistic approach and to develop protective mental health services.Key Words: Body perception, Maternal perception, Sexual self-efficacy, Marital adjustment, Pregnancy, Midwife