Son trimesterdeki gebe kadınların psikososyal sağlık durumunun doğum korkusu ve eş desteği ile ilişkisi

Abstract

Araştırma son trimesterdeki gebe kadınların psikososyal sağlık durumunun doğum korkusu ve eş desteği ile ilişkisini belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Sivas Numune Hastanesi kadın doğum polikliniklerine başvuran son trimesterdeki gebe kadınlar (27-40 haftalık) oluşturmuştur. Power analizi ile örnekleme 250 kadın alınması gerektiği belirlenmiştir (α= 0,05 1- β=0,958). Araştırmanın verileri; Gebe Tanıtım Formu, Gebelikte Psikososyal Sağlığı Değerlendirme Ölçeği (GPSDÖ), Wijma Doğum Beklentisi / Deneyimi Ölçeği (W-DEQ) A versiyonu ve Eş Destek Ölçeği (EDÖ) kullanılarak toplanmıştır. Veri toplama formları yüz yüze görüşme tekniği ile uygulanmıştır. Veriler SPSS 22 programı ile değerlendirilmiştir. Sayımla elde edilen veriler frekans dağılımı, ölçümle elde edilen veriler ortalama ve standart sapma ile gösterilmiştir. Verilerin istatistiksel analizinde ANOVA Analizi, Mann Whitney-U Testi, Kruskall Wallis H Testi, İki Grup İçin T Testi, Tamhane's T2, Tukey HSD, Pearson Korelasyon Katsayısı Analizi ve Lineer Regresyon Analizi kullanılmıştır.Çalışma sonuçlarına göre gebe kadınların yaş ortalaması 26,82±5,07, %29,6 sının ortaokul mezunu olduğu, %87,6 sının çalışmadığı, %72,4 ünün gelirinin giderine denk olduğu, %63,6 sının ilde yaşadığı ve %73,6 sının çekirdek aileye sahip olduğu bulunmuştur. Kadınların gebelik sayısı ortalaması 2,14 ± 1,18, yaşayan çocuk sayısı ortalaması 1,51 ± 0,84 ve son çocuk yaş ortalaması 4,26 ± 3,46 olup, %74,0 ının bu gebeliğinin planlı olduğu belirlenmiştir. Kadınların GPSDÖ puan ortalaması 4,11±0,42 ve psikososyal sağlık durumu çok iyi olan gebelerin oranı %47,6 olarak bulunmuştur. Kadınların W-DEQ puan ortalaması 54,20±24,23 olup, %43,6'sı orta düzeyde doğum korkusu yaşamaktadır. Kadınların EDÖ toplam puan ortalaması 72.50±9.37 olarak bulunmuştur. GPSDÖ puan ortalaması ile W-DEQ puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif yönde bir ilişki olduğu belirlenmiştir (r=-0.516, p<0.001). Diğer taraftan gebelikte yaşanan doğum korkusunun gebelikteki psikososyal sağlık düzeyi toplam varyansının %30.1'ini açıkladığı belirlenmiştir (R=0.549, R2=0.301, F(6,243) =17.470, p<0.05). GPSDÖ ile EDÖ toplam puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde bir ilişki olduğu belirlenmiştir (r=0.537, p<0.001). Ayrıca gebelikte eş destek algısının gebelikte psikososyal sağlık düzeyi toplam varyansının %43.3'ünü açıkladığı belirlenmiştir (R=0.658, R2=0.433, F(6,243) =30.921, p=0.000). Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar; örneklemi oluşturan kadınların psikosoyal sağlık durumlarının iyi düzeyde olduğunu, doğum korkusu yaşamanın gebelikte psikososyal sağlık düzeyini olumsuz olarak etkilediğini ve gebelikte algılanan eş desteğinin yüksek olmasının ise psikososyal sağlık düzeyini olumlu olarak etkilediğini göstemektedir. Bu nedenle gebelik sürecinde doğum korkusu düzeyinin belirlenmesi ve korkunun azaltılmasına yönelik müdahalelerin doğum öncesi bakım hizmetleri içine entegre edilmesi gebelerin psikososyal sağlıkları açısından önemli görülmektedir. Ayrıca gebelik sürecindeki tüm işlemlere ve hizmetlere baba adayların katılmaları sağlanarak eş desteğinin artırılması da kadının psikosoyal sağlığını geliştirecektir.

The study was carried out as descriptive research to identify the relationship between the psychosocial health status of pregnant women with the fear of delivery and support of their spouse/partner in the last trimester. The research population was formed by pregnant women (27-40 weeks) who applied to Sivas Numune Hospital's Gynecology Polyclinics in their last trimester. With the power analysis, it has been decided that 250 women should be included in the sample (α = 0.05 1- β = 0.958). Researcher data have been gathered by applying The Pregnancy Introduction Form, Pregnancy Psychosocial Health Assessment Scale (PPHAS), the Wijma Delivery Expectancy/Experience Questionnaire (W-DEQ)-A version, and the Spouse/Partner Support Scale (SSC). The questionnaire was implemented with the face-to-face interview technique. The data were evaluated with the SPSS 22 software program. Inventory data is shown with frequency distribution, while the data collected by measurement is shown by mean and standard deviation scores. For the statistical analysis of the data, ANOVA Analysis, Mann Whitney-U Test, Kruskal Wallis H Test, T-Test for Two Groups, Tamhane's T2, Tukey HSD, Pearson Correlation Coefficient Analysis and Linear Regression Analysis have been used in the study.According to the results of the study, it was found that the mean age of pregnant women was 26.82 ± 5.07, 29.6% of them were secondary school graduates, 87.6% of them were unemployed, 72.4% of them have an income that equals to their expenses, 63.6% of them have been living in the province and 73.6% of them had nuclear families. The mean score of becoming impregnated among women was determined as 2.14 ± 1.18, the mean score of living children was 1.51 ± 0.84 and the mean age of the last born child was 4.26 ± 3.46, and 74.0% of them stated that they had planned this pregnancy. The PPHAS mean score of women was observed as 4.11 ± 0.42 and the rate of pregnant women with a high sufficient psychosocial health state was 47.6%. The mean score of W-DEQ of the women is 54.20 ± 24.23, and 43.6% of them have been experiencing a moderate level of fear of delivery. The total SSC mean score of women was 72.50 ± 9.37. It has been calculated that the mean PPHAS score and the mean W-DEQ score (r = -0.516, p < 0.001) have a statistically significant negative correlation. Besides, it was found that 30.1 % of the overall variation in the level of psychosocial health during pregnancy was explained by fear of delivery during pregnancy (R = 0.549, R2= 0.301, F(6.243) = 17.470, p < 0.05). It was stated that there is a statistically significant positive correlation between the PPHAS and the SSC total mean score (r = 0.537, p < 0.001). Also, the perception of spouse/partner support during pregnancy was found to account for 43.3% of the overall variation in the level of psychosocial health during pregnancy. (R = 0.658, R2= 0.433, F(6.243) = 30.921, p = 0.000). The results obtained from this study indicate that women in the research sample have good psychosocial health status, also exhibiting fear of delivery adversely affects the level of psychosocial health during pregnancy and that the perceived high level of spouse/partner support during pregnancy has a positive effect on the level of psychosocial health. Therefore, it is considered critical for the psychosocial well being of pregnant women to assess the level of fear of delivery during pregnancy and to incorporate interventions into prenatal care services to reduce this fear. Increasing support of spouse/partner by encouraging fathers to engage in all procedures and activities during pregnancy would also strengthen the woman's psychosocial health.