Francis Hutcheson`ın ahlak felsefesi ve ahlaki akılcılık eleştirisi

Abstract

Bu çalışmada Francis Hutcheson'ın ahlak felsefesinin ve onun aklın pratik alandaki rolüne ilişkin eleştirel yaklaşımının anlatılmasına çalışılmıştır. Ahlak duyusu teorisinin en önemli temsilcilerinden biri olarak Hutcheson, döneminin hem egoist hem de rasyonalist teorilerine karşı çıkan bir yaklaşım geliştirmiştir.Bu çalışmanın ilk bölümü, Hutcheson'ın iyilikseverlik teorisine ve onun ahlakın egoist açıklanışına yönelik eleştirisine ayrılmıştır. Bu bölümde, onun doğal ve ahlaki iyi ayrımının açıklanmasının ardından, ahlaki idelerimizin kaynağı olarak ahlak duyusu kavramının irdelenmesine geçilecektir.Çalışmanın ikinci bölümünde, ilk olarak, onun deneyci algı teorisi ve bu teorinin duygulanımlarla ilişkisi incelenecek; ardından ise faydacı yaklaşımı kısa bir şekilde özetlenecektir.Çalışmanın son bölümü, Hutcheson'ın bizim doğru önermeleri keşfetme gücümüz olarak ifade ettiği akıl tanımınına ayrılmıştır. Bu bölümün ikinci kısmı, onun, ahlaki bir yeti olarak aklın pratik oluşuna ilişkin itirazlarına ayrılmıştır. Bu bölümün son kısmında ise, onun akıl kavrayışı, Aristoteles ve Kant'ın pratik akıl kavrayışıyla karşılaştırılarak açıklanacaktır.

This paper aims to introduce Francis Hutcheson?s moral philosophy in general terms and his critical approach to the role of practical reason. Hutcheson, as one of the most important representatives of the moral sense theory, developed an approach which attacks both egoist and rationalist theories of his own day.The first section of this paper is devoted to Hutcheson?s theory of benevolence and his attack on the egoistic account of morality. This section examines his distinction between natural and moral good, followed by his conception of the moral sense as source of our moral ideas.The second section of this paper, first of all, investigates his empirist theory of perception and its relation to affections and then outlines his utilitarian approach.The third section introduces Hutcheson's definition of reason as our power of finding out true propositions. The second part of this section focuses on his arguments against practicality of reason as our moral faculty. In the last part of the section, in order to clarify his conception of reason, it will be compared with Aristotle and Kant's conception of practical reason.