Dini değerlerin tüketicilerin satın alma davranışına etkisi: Bireysel emeklilik sistemi üzerine Sivas ilinde bir uygulama

Abstract

Din, tüketicilerle ilgili çalışma yapanlar tarafından çok az bir ilgi görmüştür. Bunun nedenleri arasında tüketici konusuyla ilgilenen yazarların bazılarının, dinin, tüketim süreçleri üzerindeki etkisinin dolaylı olduğunu düşünmeleri ve bunun sonucu olarak din konusunun tüketici davranışları teorisi içerisinde kendine yer bulamamış olması gösterilebilir. Bununla birlikte din, çalışılmaya değer önemli bir kültürel faktördür. Buna göre bu çalışmada İçsel ve Davranışsal Dini Değerlerin, tüketicilerin Bireysel Emeklilik Sistemi satın alma niyeti ve satın alma davranışı üzerindeki etkisi Yapısal Eşitlik Modellemesiyle incelenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla banka müşterilerinden kolayda örnekleme metoduyla belirlenen 430 kişi ile yüz yüze anket yöntemiyle veriler toplanmıştır. Verilere ilk olarak demografik özelliklere göre karşılaştırma yapılması amacıyla Bağımsız Örneklemler T Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi uygulanmıştır. Daha sonra faktörlere AMOS programı aracılığıyla Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Yol Analizi uygulanmıştır. Analizler sonucunda İçsel Dini Değerler, Davranışsal Dini Değerler, Bireysel Emeklilik Sistemi Satın Alma Niyeti ve Bireysel Emeklilik Sistemi Satın Alma Davranışı faktörlerinin demografik değişkenlerin bazılarına göre farklılık gösterdiği ve bazılarına göre farklılık göstermediği tespit edilmiştir. İkinci olarak bu dört faktörün verilerle uyum gösterip göstermediği Doğrulayıcı Faktör Analizi ile test edilmiş ve tüm faktörlerin verilere uyum gösterdiği tespit edilmiştir. Çalışmanın son kısmında ise araştırmacı tarafından tasarlanan dört faktörlü model Yol Analizi ile test edilmiştir. Yol Analizi sonuçlarına göre İçsel Dini Değerlerin tüketicilerin BES satın alma niyeti ve satın alma davranışları üzerinde doğrudan etkisinin olmadığı, Davranışsal Dini değerlerin ise BES satın alma davranışını doğrudan etkilemediği ancak BES satın alma niyetini doğrudan etkilediği ve son olarak BES satın alma niyetinin de BES satın alma davranışını etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Religion has received little attention from those who work with consumers. The reason for this is that some of the authors who are interested in the consumer issue think that the effect on the religious consumption processes is indirect and as a result the religion has not found its place in the theory of consumer behavior. Religion, however, is an important cultural factor to work with. Accordingly, in this study, Internal and Behavioral Religious Values' effect on consumers' individual pension system purchasing intention and purchasing behavior were tried to be examined with Structural Equation Modeling. For this purpose, data were gathered from face to face interviews with 430 people, which were easily determined by sampling method from bank customers. First, independent samples T test and one way ANOVA were applied to compare the data according to demographic characteristics. Then, the Factor Analysis and Path Analysis were applied to the factors with the AMOS program tool. As a result of the analyzes, it was determined that Internal Religious Values, Behavioral Religious Values, Individual Pension System Intention to Purchase and Individual Pension System Purchasing Behavior factors differ according to some demographic variables and do not differ according to some. Secondly, these four factors were tested by Confirmatory Factor Analysis, which did not show compliance with the data, and all factors were found to be in agreement with the data. In the final part of the study, the four-factor model designed by the researcher was tested with the Path Analysis. According to Path Analysis results, Internal Religious Values do not have a direct effect on consumers' buying intention and buying behaviors, Behavioral Religious values do not directly affect BES purchasing behavior, but BES directly affects purchase intention and finally Individual Pension System purchasing intention affected Individual Pension System purchasing behavior.