Eskiçağ Yunan literatüründe kadın: Herodotos örneği

Abstract

Herodotos deyince akla ilk gelen, onun `tarihin babası` olduğudur. Bu sebeple, Herodotos hakkında pek çok yazı kaleme alınmıştır. Ancak Herodotos'un, kadını nasıl gördüğüyle ilgili yapılan çalışmaların sayısı oldukça sınırlıdır. Üstelik Yunanlıların ve Barbarların yaptıkları işleri ölümsüz kılma amacıyla yazdığı kitabında en çok sevdiği konuların başında kadınlar gelirken, saydığı kadın isimleri, erkek isimlerinin yarısına bile ulaşamaz. Herodotos'un okuyucularına anlattığı toplumlardaki kadın - erkek ilişkilerini, sosyal karşılaştırma metodunu kullanmak suretiyle değerlendirebilir; böylece bahsedilen toplumlardaki kadınların yaşamları hakkında daha çok bilgiye ulaşabiliriz. Fakat, Herodotos'un Historiai'sında anlatılan bir çok örnekte yer alan kadınların ortak özelliği yüz kızartıcı eylemlerde bulunmalarıdır. Bu yüzden de kadınlar, Yunanlı yada barbar, erkeklerin başlarını belaya soktukları için tehlikeli varlıklar olarak tasvir edilmiştir. Elbette Herodotos'un övgüyle bahsettiği kadın örnekleri de mevcuttur. Herodotos için övülesi özelliklere sahip olan ideal kadın, Yunan kadınıdır. Yunan kadını bu övgüyü evinde oturup, çocuklarına baktığı için alır. Az sayıdaki barbar kadını, yalnızca erkeksi özellikleriyle Herodotos'un övgüsüne layık olmuştur. Erkek gibi olmalarıyla yüceltilen bu kadınlar sonuçta birer kadındırlar. Dolayısıyla, Herodotos'un birçok felaketin sorumlusu olarak gösterdiği bu kadınların, erkek aklıyla yarışmaları mümkün değildir. Anahtar Kelimeler: Herodotos, Kadın, Tarih,Yunan

Whenever Herodotos' name occurs in our minds we immediately recollect that he is 'the father of historiography'. Therefore, nor surprisingly there is a wide range of studies about him and his great work. However, when we ask the question how Herodotos perceived woman in his Historiai, then we see that there is a limited scholarly effort spend for this topic. Moreover, in his work, at which he he makes the deeds of the Greeks and Barbarians immortal and though he likes to tell woman stories, the number of the names of women is almost less than the half of men he names. The relationship between men and women that Herodotos tells to his readers can be evaluated by using the method of social comparison. In doing so we may have more detailed information about the lives of women in those mentioned societies. However, in Herodotos' Historiai the women either Greek or Barbarian are described as dangerous entities which bring evils to the lives of men. Apparently there are some cases that Herodotos praises women too. For Herodotos the praiseworthy women are of course the Greek women who deserve this praise because she sits in her home and cares her children. Few barbarian women win Herodotos' favour because of their manly fashion. Although they are exalted those manly manners nevertheless they are women. Therefore, according to Herodotos as those women are responsible for many evils, it is impossible for them to compete with men. Keywords: Herodotus, Women, History, Greek