Remembering the assos international performing arts festival through the iconic memory of Hüseyin Katırcıoğlu: Reading the rural urban divide through gender, humor and reflexive ethnography

Abstract

Assos Uluslararası Gösteri Sanatları Festivali 1995-1999 yılları arasında her sene Hüseyin Katırcıoğlu önderliğinde Behramkale köyünde gerçekleştirildi. Değişik alanlardan bir çok sanatçı 3 hafta köyde yaşadı, yere özgü (site-specific) işler üretti ve 3 haftalık üretim sürecinin sonunda işlerini/performanslarını/oyunlarını Behramkalelileri ve çevresinden gelenleri, İstanbul ve dünyanın diğer şehirlerden gelen sanatçıları kapsayan festival izleyicisine sundu. Festival, köyde ve yerlilerin de katılımıyla gerçekleşti. Özellikle çocuklar, sonra gençler ve erkekler, ve son olarak kadınlar üretim süreci de dahil olmak üzere festivale değişik seviyelerde katıldılar. Bu tezde, festivale katılan sanatçı /düzenleyici ve Behramkalelilerin festival anlatıları analiz ettim. Amacım, sanatçıların bir köyde sanatsal yaratım süreci ile ilgili anlatılarını, Behramkalelilerin yaşam alanlarında gerçekleştirilen bu sanatsal etkinliğe tanıklıkları ve katılımları ile ilgili anlatılarını dinlemekti. İlk olarak, festivalin gerçekleştiği sanatsal bağlam hakkında doğru bir izlenim için 1990'larda Türkiye'de çağdaş gösteri sanatlarındaki hareketlilik, Hüseyin Katırcıoğlu'nun tiyatro anlayışı ve festivalin içeriği ile ilgili kısaca bilgi verdim. Daha sonra, sanatçıların ve Behramkalelilerin festival anlatılarını analiz ettim. Sonuç olarak iki savda bulundum. Birincisi, 1999'da zamansızca ölen Hüseyin Katırcıoğlu'nun söyleşiler yoluyla açığa çıkan ikonikleşmiş hatırası ile ilgili. Onunla ilgili ikonik bellek Hüseyin Katırcıoğlu'nun hem festival süresince hem de festival sonrasında kent ve kırsal arasında rolüne ilişkin ipuçları veriyor. İkinci sonuç ise aralarındaki kültürel farkla baş etme yolu olarak her iki tarafın da yine festivalde ve festival sonrasında (söyleşilerde) geliştirdiği mizah ve gülme stratejileri ile ilgili. İğneleyici, eğlenceli ve mizahi anlatıları takip ederek Behramkalelilerin gözünde ?sanat/çı? kavramını, sanatçıların gözünde ?köylü? kavramını ve belleğin toplumsal cinsiyet dinamiklerini tartıştım. Son olarak, gösteri sanatları alanından bir örneği bellek çalışmaları, refleksif etnografi ve sosyolojiden yararlanarak kültürel çalışmalar perspektifinden okumanın önemini belirttim.

Under the leadership of Hüseyin Katırcıoğlu, the Assos International Performing Arts Festival was held once a year between 1995 and 1999 in the village of Behramkale. Artists from various backgrounds lived in the village for three weeks, produced site-specific works and at the end of a three weeks production process presented their works/performances/plays to the festival audience including the inhabitants of Behramkale, the artists from Istanbul and other cities, and people from Çanakkale or other villages near to Behramkale. The festival was held in a village and with the collaboration of the villagers. Especially children, then teenagers and men, lastly women participated in the festival at various levels, including the production process of the works. In this thesis, I analyzed the festival memories of both the local people of Behramkale and the artists/organizers who participated in the festival. My intention in this analysis is to listen to the narratives of the artists about their experience of artistic activity in a village and to listen to the locals? narratives about their witnessing and collaborating to an art event in their living environment. In order to draw a fair picture of the artistic context of the festival, firstly, I tried to give a brief description of the emergence of contemporary performing arts/theatre in Turkey especially in the 1990s, the understanding of theatre of Hüseyin Katırcıoğlu, the art director of the festival and the content of the Assos International Performing Arts Festival. Subsequently, I analyzed the narratives of the artists and then the narratives of the locals. I conclude with two arguments. The first one is the implications of commemorating Hüseyin Katırcıoğlu, who died untimely in 1999, through the interviews. His iconic memory gives some clues to discuss his role between the rural&urban both during the festival and after the festival. The Second conclusion concerns the strategies of humor and laughter in the narratives of both sides in order to deal with the cultural gap between them during the festival and after the festival (during the interviews). Through tracing the sarcastic, humorous and joyful moments in the festival narratives, I discussed the notion of art/artists in the eyes of the locals, the concept of ?villager? in the eyes of the artists as well as the gendered dynamics of memory. The last concluding remark is about the importance of the analysis of a performance arts case through cultural studies perspective benefiting from memory studies, reflexive ethnography and sociology.