Vergiye karşı mükellef tepkileri üzerine bir alan çalışması

Abstract

Vergiye karşı mükellef tepkileri üzerine gerçekleştirilen bu çalışma, Türkiye'nin vergi gelirleri sıralamasında gerilerde olan Ağrı ilindeki vatandaşların vergi hakkındaki genel düşünce ve algılarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Vergi gelirlerinin artması ve vergi kayıplarının en aza indirilebilmesi vatandaşların vergi ahlakı ve vergi bilincine sahip olmalarıyla mümkündür. Bu sebeple Ağrı'daki mükelleflerin vergiye karşı tepkileri üzerine gerçekleştirilen bu çalışma, vatandaşların vergi ahlakı ve vergi algısını belirlemesi açısından önemlidir. Çalışmanın temelini, mükelleflerin vergiler karşısında gösterdiği çeşitli tutum ve davranışlar oluşturmaktadır. Çalışmanın genel amacı, vatandaşların neden vergiler karşısında tepki gösterdiklerini ortaya çıkarmak ve bu tepkilerin sebeplerini araştırmaktır. Çalışmanın özel amacı ise vergi kaçırma eğilimini etkileyen psikolojik ve ahlaki faktörleri belirlemektir. Böylece vergi kaçırma davranışına neden olan genel ve özel faktörler incelenebilmekte ve vergi kaçakçılığını oranın azaltmak için çeşitli çözüm önerileri değerlendirilebilmektedir. Bu çalışmada, vergi mükelleflerin vergi karşısındaki tepkilerini ölçmek için 42 sorudan oluşan bir anket formu kullanılmış ve bu anket yüz yüze anket yöntemi ile 401 katılımcıya uygulanmıştır. Elde edilen veriler, Ağrı ilinde yaşayan vatandaşların vergiyi doğru algıladıkları ve vergi bilincine sahip olduklarını göstermektedir. Diğer taraftan, Ağrı ilindeki vergi mükelleflerinin Türkiye'deki vergilendirme sistemine tepkili oldukları ortaya çıkmıştır. Bunun başlıca sebepleri ise vergi oranlarının yüksekliği, vergi sistemindeki adaletsizlik, vergi denetimlerinin yetersizliği, tekrarlanan vergi afları, devletin vergi gelirlerini etkin kullanmaması, kamu harcamalarında savurganlık ve vergi kaçakçılığıdır.Anahtar Kelimeler: Vergi, Vergi Psikolojisi, Vergiye Uyum, Vergi Politikaları, Vergi Adalet

The study which is performed on taxpayer's responses aims to determine general idea and perception of citizens about tax in Agri which is behind in Turkey's tax revenue rankings. It is possible to increase tax revenues and minimize tax loses thanks to that citizens must have tax moral and tax awareness. For this reason, the study which is performed on taxpayer's responses in Agri is so important that it may emerge tax moral and perception of citizens. The foundation of study bases on taxpayer's various attitudes and behaviors. The general target of study is to emerge why people react to tax and to search causes of the reaction. The specific target of study is to identify psychological and moral factors which affect tax evasion trends. Therefore, it is possible that the general and spesific factors which cause tax evasion behaviors are examined and several solutions are studied in order to reduce the rate of tax evasion. In this research, in order to measure taxpayer's responses, a questionnaire consisting of 42 questions has been used and this questionnaire has been carried out 401 respondents by means of the method of face to face. The obtained datas indicate that people who live in Agri percive taxes correctly and have tax awareness. On the other hand, taxpayers who lives in Agri have reacted the system of taxation in Turkey. This is because in this system; there are the high rate of tax, unfairness in the tax system, lack of tax audits, repeated tax amnesties, ineffective use of tax revenue, wastefullness of public spending and tax evasion.Keywords: Tax, Tax Physiology, Tax Complience, Tax Policies, Tax justice