Panel ARDL analizi ile Türkiye`de borsada işlem gören bankaların hisse senedi getirilerini etkileyen bankacılık risk unsurları

Abstract

Bu çalışmada savunulması için önerilen tez, Türkiye'de Borsa İstanbul'da (BIST) işlem gören bankaların likidite, sermaye, kur ve kar risk rasyolarının bu bankaların hisse senedi getirileri ile ilişkisinin olduğudur. Bir bankanın kuruluş amacı kâr sağlamak ve bunu istikrarlı bir şekilde devam etmektir. Bankalar piyasa da etkin bir role sahip olmak ve piyasada güvenilirliğini sağlamak için öncelikle likit varlıklarını arttırması gerekir. Bankalar likit olduğunda alternatif para kazanabileceği yatırımları anında yapma gücüne sahip olabileceği gibi borsadaki taleplerini ve kazançlarını da artırabilirler. Diğer yandan ekonomide döviz kurlarında bir artış sonucu, banka tarafından verilen yabancı para cinsinden kredilerin geri dönmemesinden bankanın risk ile karşı karşıya kalması kaçınılmaz olur. Birbirine bağlantılı olarak likit varlıkları azaltır, sermayesini eritir ve kâr etmesinden çok zarara sürüklendiği görülür. Buda güveni azaltır ve borsa getirisini olumsuz etkiler.Bu çalışmamızda bankaların getirilerini etkileyen değişkenlerle ilişkilerini araştırmak amacıyla, 2003Q1- 2015Q1 yılları arasında borsada yer alan dokuz bankanın hisse senedi getirisi bağımlı değişken, sırasıyla likidite rasyosu, sermaye rasyosu, kur rasyosu ve kâr rasyo değişkenleri değişkenleri de açıklayıocı değişkenler olarak olarak kullanılmıştır. Uzun ve kısa dönem ilişkilerini analiz etmek için de Perasan (1999-2001), Shin (1999) ve Smith (1998) tarafından geliştirilmiş olan Panel ARDL yöntemi kullanılmıştır. Çalışmamızın uzun dönem katsayılı tahminlerinin sonuçlara göre, likidite, kur ve kar rasyolarının hisse senedi getirileri ile ilişkili ancak sermaye rasyosuyla ise ilişkisiz oldukları tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre pozitif ilişkili bulunan rasyoların iyileşmesinin bankaların hisse senedi getirilerini artıracağı, bu değişkenlerin küçülmesinin ise hisse senedi getirilerini de düşürüleceği görülmektedir. Bu sonuç bankaların risklerini başarı ile yönetmesi gerektiğini ifade eder. Böylece riskleri azalan bankaların hisse senedi getirisi ile beraber daha sağlıklı ve geniş kapsamlı sermaye ortakları bulabilme şansı artar ve bu bankalar öz kaynaklarına bağlı olarak daha kapsamlı yatırım yapabilirler.Anahtar Kelimeler: Türkiye, BİST Bankalar, Hisse Senedi Getirisi, Likidite Rasyosu, Kur Rasyosu, Kâr Rasyosu, Sermaye Rasyosu, Panel ARDL

Proposed thesis to be defended in this study is that the relation exists between the stock returns and liquidity, capital, exchange and profit risk ratios of the Turkish banks traded in İstanbul Stock Market (BIST). The purpose of establishing a bank is to make profit and to maintain it in a stable manner. Banks need to increase their liquid assets primarily in order to have an effective role in the market and to ensure its credibility in the market. When the banks are liquid, then they may able to make alternative immediate investments they can earn as well as increase their stock demand and earnings On the other hand, if the exchange rates in the economy rises, it is inevitable for the to face the risk because of the loans of banks denominated in foreign currencies are not returned. In connection with each other, it reduces liquid assets, dissolves its capital, and appears to be dragging rather than profit. This reduces trust and adversely affects the stock market.In order to investigate the relationship between the variables affecting the yield of banks in the stock market between 2003Q1 - 2015Q1, the stock return of these banks in the stock market and their liquidity ratios, capital ratios, exchange rate and profit ratios are used as dependent and independent variables, respectively. Panel ARDL method developed by Perasan (1999-2001), Shin (1999) and Smith (1998) was used to analyze long and short term relationships.According to the results of long-term coefficient estimates of our study, it is determined that the liquidity, exchange rate and profit ratios are related to yields of the banks in the stock market while the capital ratios are not. Therefore, improving the ratios which are positively related to the yields of the banks in the stock market increases their earnings. This conclusion implies that banks must manage their risks successfully. Thus, with reducing their risks, the related banks in The Turkish economy can able to find chances of finding a healthier and broader capital, and these banks can invest more heavily depending on their own resources.Keywords: Turkey, BIST Banks, Stock Exchange, Liquidity Ratio, Exchange Ratio, Profit Ratio, Capital Ratio, Panel ARDL